Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Biały orzeł znów w Łasinie

Marek Prabucki
Bankiet na cześć wojsk polskich urządzono w... Domu Towarzystw Niemieckich. Koniec zaborów obfitował w takie paradoksy.

Bankiet na cześć wojsk polskich urządzono w... Domu Towarzystw Niemieckich. Koniec zaborów obfitował w takie paradoksy.

<!** Image 2 align=none alt="Image 144244" sub="22 stycznia 1920 roku - oddział wojska polskiego pod dowództwem kapitana Jeske witany na Rynku w Łasinie / Fot. Ze zbiorów autora">Postanowieniem traktatu wersalskiego z 1919 roku ziemie części b. zaboru pruskiego przyznane zostały państwu polskiemu. W ten sposób Łasin mocą tej decyzji przekazany został władzom Polskim. Minęło jednak jeszcze pół roku nim przedstawiciele Rzeczypospolitej faktycznie przejęli zarząd miasta w swoje ręce. 20 stycznia 1920 r. w obecności delegata Rady Ludowej miejscowego aptekarza Edmunda Baranowskiego, który to czynnie uczestniczył w powstaniu wielkopolskim w latach 1918–1919, odbyło się ostatnie posiedzenie Rady Miejskiej prowadzone w języku niemieckim. Uchwalono m.in. wydanie 1500 marek na przyjęcie wojsk polskich. W obradach nie brał już udziału niemiecki burmistrz miasta Łasina Jan Retz, który wyprowadził się do Niemiec 1 stycznia 1920 r.

Burmistrz wyjechał do Rzeszy

<!** reklama>Niemiecki burmistrz miasta Łasina piastował swój urząd od 1905 roku po burmistrzu Chruścielewskim. Przejęcie urzędu przez władze polskie nastąpiło 22 stycznia. Agendy Zarządu Miejskiego przejął z rąk zastępcy burmistrza Kazimierza Szlosowskiego - nowy komisaryczny burmistrz miasta Edmund Baranowski, później członek Rady Miejskiej w Grudziądzu, od 1928 senator, a od 1929 r. aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym Śląska. We wrześniu 1939 roku został zamordowany przez hitlerowców.

Po objęciu funkcji komisarycznego burmistrza miasta przez Edmunda Baranowskiego na wiceburmistrza powołano kupca Kazimierza Szlosowskiego, zaś rajcami miasta zostali: Franciszek Szpitter (kupiec) i Maciej Radacki (krawiec). Przewodniczącym Rady Miejskiej wybrany został dr Owszałdowski, a członkami Rady Miasta - Antoni Rutkowski, Franciszek Kandyba, Ignacy Plitt, Franciszek Nast (rolnicy), Bronisław Gralla, Zygmunt Seelig, Moses (kupcy), Jan Porzych (kołodziej) i Wiktor Wiczarski (krawiec).

Oczekując na wkroczenie oddziału wojska polskiego, polscy mieszkańcy Łasina przystroili swe miasto w girlandy zieleni, flagi o barwach narodowych gęsto zdobiąc domy wizerunkiem białego orła. Przygotowaniom tym ponuro przyglądali się Niemcy.

Powitanie z pompą

22 stycznia 1920 r. o godz. 14.30 wkroczył do miasta, witany entuzjastycznie przez ludność tworzącą szpalery na trasie przemarszu, oddział armii gen. Hallera pod dowództwem kapitana Jeske. W imieniu mieszkańców miasta witał wojsko polskie komisaryczny burmistrz miasta Edmund Baranowski. Natomiast raport w imieniu Straży Ludowej złożył dowódcy oddziału wojskowego komendant obwodowy tejże Straży wiceburmistrz Kazimierz Szlosowski, który wcześniej wyjechał konno na spotkanie się z oddziałem wojsk polskich do miejscowości Szonowo odległej od Łasina o 4 km, towarzysząc i wprowadzając oddziały do miasta.

Sam akt powitania odbył się na Rynku, gdzie zebrane były wszystkie organizacje kościelne, świeckie, korporacje miejskie oraz ludność miasta i okolicy. W chwili wkroczenia wojska polskiego chór kościelny i orkiestra chóru kościelnego pod dyrekcją organisty Jana Kitowskiego powitała wojsko pierwszym polskim utworem. W godzinach wieczornych miejscowy komitet przyjęcia polskiego wojska urządził w sali Domu Towarzystw Niemieckich (potem był to Dom Polski) specjalną uroczystość na cześć Wojska Polskiego połączoną ze śniadaniem i zabawą taneczną.

Znów w polskiej mowie

5 marca 1920 roku odbyło się pierwsze w języku polskim posiedzenie Rady Miasta. Uchwalono przemianowanie nazw niemieckich ulic na polskie. Pierwszym polskim nauczycielem został pan Kosecki, który pracował wraz z żoną i państwem Serafinowiczami. Pozostałe grono stanowiły siły pomocnicze o niepełnych kwalifikacjach. Wymienić tu należy p. Szwarca, który dokształcił się i obronił doktorat, a przed wybuchem II wojny światowej został dyrektorem pedagogicznym w Toruniu. Po wojnie był rektorem na Politechnice w Gdańsku i wykładowcą w Wyższej Szkole Pedagogicznej.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska