W toruńskim ratuszu: od sokołów do orłów. Odwiedź wyjątkową wystawę ze sportem w roli głównej

22 września 1894 roku do Torunia przyjechał cesarz Wilhelm. Przejechał konno z Dworca Miejskiego na Rynek Staromiejski, gdzie czekał na niego specjalny pawilon, a w nim lokalni notable. Monarcha, siedząc cały czas w siodle, odebrał złożony mu hołd i wygłosił antypolskie przemówienie, które przyspieszyło powstanie Hakaty. Dla Polaków zaczynały się ponure czasy, rodacy jednak twardo stanęli do walki. Hartowali się m.in. w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”, którego pierwsze gniazdo powstało w Toruniu 23 września, dzień po wyjeździe cesarza.

Naturalnie jedno z drugim nie miało nic wspólnego. „Sokół” działał już wcześniej m.in. w Inowrocławiu, przygotowania do powstania jego toruńskiego oddziału musiały być prowadzone przed niespodziewanie wrogim występem niemieckiego władcy. Symbolicznie jednak bardzo się to ładnie składa. Sokola data jako dzień narodzin polskiego sportu w Toruniu także ma jedynie symboliczne znaczenie. Nasi dziadowie przecież gimnastykowali się już wcześniej, jednak pojawienie się „Sokoła” na horyzoncie spowodowało w tej dziedzinie sporą rewolucję. Na tyle istotną, aby 120-lecie uczcić imponującą wystawą, która została otwarta w sali wystaw czasowych toruńskiego Muzeum Okręgowego w piątek.

Na ekspozycji można zobaczyć m.in. pochodzące z końca XIX wieku przyrządy gimnastyczne, które zapewne służyły pierwszym Sokołom i są wykorzystywane do dziś. Zostały wypożyczone z sali gimnastycznej I LO przy ulicy Mickiewicza. Tej samej, którą władze „Miasta sportu”, jak mówi jedno z toruńskich haseł reklamowych, kilka lat temu chciały zburzyć.

W Ratuszu Staromiejskim można również zobaczyć motocykl Pera Jonssona czy oszczep Melanii Sinorackiej.

- W 1948 roku, niestety, nie mogła z nim pojechać na olimpiadę i do Londynu trafiła ostatecznie bez sprzętu - mówi Aleksandra Mierzejewska z toruńskiego Muzeum Okręgowego, kuratorka sportowej wystawy. - Oszczep musiała tam znaleźć i kupić przed samym występem, zabrakło jej już jednak czasu na trening. Być może dlatego nie udało jej się zdobyć medalu.

Znakomita większość eksponatów pochodzi ze zbiorów prywatnych, na wystawie różnego rodzaju sportowych białych kruków jest więc znacznie więcej. Jej największym atutem są niewątpliwie zdjęcia. Muzealnikom udało się ich zebrać ponad 500, na wystawie zmieściła się raptem połowa. Widać na nich m.in. pierwszych członków „Sokoła” i przedwojenne gwiazdy, które trenując po godzinach spędzonych w biurze, sklepie czy innej pracy, byli w stanie sięgać po mistrzowskie tytuły i medale. - Moim zdaniem było to ostatnie pokolenie, które żyło takim prawdziwym sportowym romantycznym idealizmem. Ciotka o godzinie 14 przychodziła do domu, robiła obiad, później go jadła i na 17. leciała na treningi - mówił kiedyś w „Nowościach” o Melanii Sinorackiej Szymon Wiśniewski, dyrektor Ośrodka Informacji Turystycznej w Toruniu.

W zdrowych ciałach duch był kiedyś rzeczywiście wielki. W muzealnej galerii bohaterów tamtych czasów zobaczymy również Józefa Stogowskiego - członka „Sokoła” oraz Toruńskiego Klubu Sportowego. Urzędnika, a poza tym: piłkarza, tenisistę, lekkoatletę, no i przede wszystkim hokeistę - chorążego reprezentacji Polski na igrzyskach w Lake Placid w 1932 roku.

Na wystawie jest też fotografia klubowej koleżanki Stogowskiego, Gertrudy Skowrońskiej. Zdjęcie zostało wykonane 15 lipca 1928 r. w Gdyni tuż przed tym, gdy Skowrońska skoczyła do wody i jako pierwsza kobieta, po pokonaniu 28 kilometrów, przepłynęła z Gdyni do Helu.

Na ekspozycję trafiło ponad 200 zdjęć dokumentujących dzieje toruńskiego sportu od 1894 roku do teraźniejszości. Niemal wszystkie są w stanie opowiedzieć równie ciekawe historie. Będzie można się o tym przekonać do połowy listopada.