Przedawnienie roszczeń. Po ilu latach następuje? [PORADA PRAWNIKA]

- Przedawnienie oznacza upływ zastrzeżonego przez ustawodawcę terminu wraz ze związanym z tym skutkiem w postaci możliwości uchylenia się od zaspokojenia roszczenia. Przedawnieniu ulegają tylko roszczenia majątkowe.

Zgodnie z treścią art 117 § 2 kodeksu cywilnego po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia. Uchylenie od zaspokojenia roszczenia może nastąpić przez odmowę spełnienia świadczenia po wezwaniu przez strony wierzyciela bądź oświadczenie złożone uprawnionemu. Zarzut przedawnienia można zgłosić przed sądem, lecz bez wyraźnego zarzutu pozwanego, sąd nie może uwzględnić upływu terminu przedawnienia.

Dochodzone roszczenie przedawnione podlega uwzględnieniu, jeżeli brak jest zarzutu przedawnienia ze strony pozwanego. Zobowiązany może zrzec się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednak zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed terminem jest nieważne. Po upływie terminu można podnieść zarzut przedawnienia, jednakże roszczenie przedawnione nie wygasa. Przybiera ono postać roszczenia niezupełnego, zatem roszczenie istnieje, ale nie można go dochodzić i wyegzekwować, jeżeli zobowiązany skorzystał z zarzutu przedawnienie.

Zobacz także:Umowa o zakazie konkurencji. Co może pracodawca? [PORADA PRAWNIKA]

Terminy przedawnienia określone są przepisami bezwzględnie obowiązującymi. Zgodnie z treścią art. 119 kodeksu cywilnego terminy te nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenie okresowe i dla roszczeń związanych z działalnością gospodarcza - 3 lata. W przepisach prawa cywilnego jest wiele przypadków zastrzegania szczególnych terminów przedawnienia. Ale jeśli brak jest odrębnej regulacji prawnej, należy stosować terminy ogólne.

Zgodnie z treścią art. 125 § 1 kodeksu cywilnego roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpatrywania sprawy danego rodzaju lub orzeczeniem sądu polubownego, jak i roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym bądź ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem 10 lat. Nawet, jeśli termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenie okresowe czyli świadczenie spełniane w pewnych regularnych odstępach czasu, w ramach określonego ciągłego stosunku prawnego (chodzi np. o odsetki, świadczenia rentowe lub czynsz najmu) bądź roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, to ulega przedawnieniu z upływem 3 lat.