Odkrywanie nieznanych ssaków

Opisano dotąd około 1,75 mln gatunków zwierząt, od bakterii po wieloryby. Według naukowców, na odkrycie czeka jeszcze od 3 do 12 mln gatunków. Część z nich to wciąż nieznane nauce ssaki.

<!** Image 2 align=middle alt="Image 36468" sub="Gryzoń z Laosu to „żywa skamielina”. Do niedawna sądzono, że wymarł 11 mln lat temu.">Wydawać się może, że królestwo zwierząt w Europie, włącznie z całym basenem Morza Śródziemnego, jest od dawna zbadane i opisane. Jednak nawet tu zdarzają się niespodzianki.

Październik tego roku, Cypr. O odkryciu nowego gatunku myszy na tej wyspie poinformował dr Thomas Cucchi, francuski archeolog i specjalista od myszy domowych, wykładowca brytyjskiego uniwersytetu w Durham. Odkrycie jest sensacyjne, bo od dziesięcioleci nie odkryto w Europie nieznanego nauce ssaka naziemnego.

Cypryjska mysz dotarła na wyspę tysiące lat przed człowiekiem. Od innych europejskich myszy różni się większą głową, uszami, oczami i zębami. - Wszystkie inne endemiczne ssaki ze śródziemnomorskich wysp wymarły po przybyciu człowieka, wyłączając tylko 2 gatunki ryjówek. Cypryjska mysz to jedyny żyjący endemiczny gryzoń i jako taka może być uważana za żywą skamieniałość - uznał dr Cucchi.

Inną żywą skamielinę odkryto w tym roku w Laosie 2006 r. Ustalono, że jest to gryzoń, który wymarł 11 mln lat temu. Naukowcy znaleźli nieznane zwierzę... na targu. Od dawna handluje się tam tym gryzoniem, który uchodzi za smaczne danie, przez lokalnych myśliwych jest nazywany „kha-nyou”. Ma długie wąsy, krótkie nogi i gęsto owłosiony ogon, jest płochliwy i prowadzi nocny tryb życia. Zamieszkuje skaliste tereny odizolowanego, małego obszaru w południowo-wschodniej Azji.

Najpierw założono, że gryzoń należy do nowej rodziny ssaków i nazwano go Laonastes aenigmamus. Jednak dr Mary Dawson, paleontolog z Carnegie Museum of Natural History w Pittsburgu, ustaliła, że zwierzę nie jest nowym gatunkiem, lecz dawno wymarłym gryzoniem z rodziny Diatomyidae. Ssaki te żyły 20-11 mln lat temu, a ich skamieliny znaleziono po raz pierwszy latem ub.r. w Chinach. Diatomyidae, przejściowo - Laonastes, przetrwał więc w ukryciu dwa razy dłużej, niż liczy historia istot człowiekowatych.

<!** reklama right>W czerwcu 2004 r. na Filipinach, na wyspie Luzon, amerykański-filipiński zespół biologów odkrył nowy gatunek gryzonia. Stworzenie to waży ok. 15 gramów, ma 8 cm długości, a jego ogon mierzy aż 12 cm. Nowo odkryte zwierzę ma szczególnie dużą głowę i mocno umięśnione szczęki z silnymi zębami, którymi kruszy najtwardsze skorupy orzechów, jest porośnięte futerkiem o charakterystycznej jasnopomarańczowej barwie.

Na myszach sprawa się nie kończy, bo odkrywane są też duże ssaki. W lutym 2001 r. na północy Tybetu odkryto stada nieznanych dotąd nauce dzikich wielbłądów. Zwierzęta te piją wyłącznie słoną wodę, co wynika z faktu, że na terenach przez nie zamieszkiwanych dostępna jest tylko woda z solankowych źródeł. Wielbłądy żyły w izolacji, ponieważ do 1996 r. Chińczycy wykorzystywali te tereny do prób z bronią jądrową i nikt nie miał tam wstępu.

Dziś dzikie wielbłądy z krainy solnych źródeł są bardziej zagrożone wyginięciem od pandy wielkiej. Zakłada się, że obecnie żyje najwyżej tysiąc wielbłądów tego gatunku. Specjalny chińsko-brytyjski zespół naukowy zajął się analizą genetyczną nieznanych zwierząt. Wyniki badań nie były jednoznaczne, dlatego w sprawie pochodzenia tych zwierząt naukowcy podzielili się na dwa obozy. Dr John Hare, który założył fundację na rzecz ochrony dzikich wielbłądów, twierdzi, że należą one do nowego gatunku. Z kolei dr Olivier Hanotte z International Livestock Research Institute zakłada, iż słonolubne wielbłądy z Tybetu są przodkami dzisiejszych udomowionych gatunków tych zwierząt.

Pomocą dla badaczy ssaków, zarówno naukowców jak i hobbystów, stał się niedawno internetowy katalog wszystkich znanych form życia na Ziemi. Ten pierwszy na świecie tego rodzaju program nazwano Katalogiem życia. To efekt współpracy ekspertów z brytyjskiego University of Reading i waszyngtońskich twórców projektu Integrated Taxonomic Information System.

Można przyjąć, że dzięki tej bazie danych oraz coraz większej aktywności badaczy terenowych jeszcze niejeden ssak zostanie odkryty.