Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

1 Maja był w czasach PRL-u świętem na pokaz [Zdjęcia]

Szymon Spandowski
Szymon Spandowski
1 maja był w czasach PRL-u świętem na pokaz. Pochody miały być symbolem jedności partii i narodu. Jedności, którą władza była gotowa wymusić siłą. W Toruniu zademonstrowała ją m.in. 37 lat temu.

„Podniosłym wydarzeniem dnia poprzedzającego Święto Majowe w Toruniu była uroczystość wręczenia sztandaru Wojewódzkiej Organizacji Partyjnej - pisały „Nowości” w 1976 roku, zdając relację z pierwszego święta majowego w historii powołanego 11 miesięcy wcześniej województwa. - Nastąpiło to w sali Urzędu Wojewódzkiego, w obecności licznie zgromadzonych weteranów ruchu robotniczego. Zasłużeni działacze: Stanisław Enerlich z Grudziądza, Jan Kęsicki z Brodnicy i Mieczysław Kozikowski z Torunia wręczyli sztandar I sekretarzowi KW PZPR Zygmuntowi Najdowskiemu”.

Sam pochód trwał ponad dwie godziny. Rozpoczął się do złożenia kwiatów pod tablicą Juliana Nowickiego i wysłuchania transmisji przemówienia I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka.

Przed trybuną ustawioną tradycyjnie obok siedziby Dyrekcji Lasów Państwowych przy ulicy Mickiewicza miało przedefilować 70 tysięcy osób.

Czytaj też:

Majówka w Toruniu. Gdzie warto się wybrać
Komunikacja, handel, urzędy w długi majowy weekend

Manifestanci, mniej lub bardziej szczerze wyrażając poparcie dla wytycznych uchwalonych podczas VII zjazdu partii, skorzystali z okazji i uzupełnili zapasy deficytowych artykułów żywnościowych. Sposoby na zapewnienie odpowiedniej frekwencji były zresztą różne.

- Dyrektor postawił sprawę jasno: albo pójdziemy na pochód, albo oceny będą niższe - wspomina pan Michał, wtedy uczeń szkoły średniej.

Podczas robotniczego święta władza ludowa często sięgała po marchewkę, która na ogół miała mięsny charakter. 37 lat temu chwyciła jednak również za pałki.

W 1982 roku pochód miał ruszyć z placu Zwycięstwa, dotrzeć do ulicy Nowickiego i rozwiązać się na placu Armii Czerwonej - były kiedyś w Toruniu takie miejsca. Pochód trwał prawie dwie godziny, według oficjalnych szacunków wzięło w nim udział 35-40 tysięcy osób.

Obok przedstawianych w prasie relacji z pierwszego pochodu w stanie wojennym znajduje się m.in. krótka notka o porwaniu samolotu PLL LOT, który zamiast zgodnie z planem odbyć trasę z Wrocławia do Warszawy, wylądował na lotnisku Tempelhof w Berlinie Zachodnim. Jest też informacja o próbach zakłócenia majowego święta. Miały się tego dopuścić nieliczne grupki młodych ludzi gromadzących się na Bulwarze Filadelfijskim...

W rzeczywistości 1 maja 1982 roku nad Wisłę przyszło kilka tysięcy osób, które na apel „Solidarności” podziemnej zbojkotowały oficjalny pochód, decydując się na protestacyjny spacer. Służby w mundurach i bez śledziły rozwój wypadków z lądu i wody.

Zobacz także: Co się dzieje z Lidlem przy Lubickiej?

Z bulwaru demonstranci przeszli na Rynek Staromiejski, gromadząc się pod pomnikiem Kopernika. Część z nich weszła na wieżę ratuszową, skąd później mogli obserwować, jak demonstrację brutalnie pacyfikuje ZOMO. Kiedy milicjanci opanowali płytę Rynku, uderzyli na wieżę. Wyrzuceni stamtąd ludzie zostali załadowani do ciężarówek milicyjnych, które zawiozły ich na Bydgoskie Przedmieście.

- Podjechali pod boczne wejście komisariatu przy Bydgoskiej, ustawili się w dwóch szeregach, a nas puścili środkiem, tłukąc pałkami - wspomina jeden z uczestników tamtych wydarzeń. Dla zatrzymanych 1 i 3 maja 1982 roku ludzi zabrakło miejsc w toruńskich aresztach. Część opozycjonistów trafiła do wiezień w Chełmie i Grudziądzu.

3 maja 1982 r. odbyło się posiedzenie Wojewódzkiego Komitetu Obrony. Jego członkowie potępili „ekscesy uliczne”.

„(...) W związku z powyższym Wojewoda Toruński podjął decyzję o wprowadzeniu od dnia 3 maja 1982 roku, od godz. 23 do 5 - do odwołania - godziny milicyjnej na terenie miasta Torunia” - czytamy w komunikacie opublikowanym przez rzecznika wojewody.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska