Archiwum Państwowe zaprasza na wystawę o Helenie Piskorskiej, jednej z najbardziej zasłużonych torunianek XX wieku

Żołnierzy polskich, którzy 18 stycznia 1920 roku wkraczali do Torunia, przywitał przemową Otton Steinborn. Symboliczne klucze do miasta odebrał wtedy od władz niemieckich pułkownik Stanisław Skrzyński. Panie sto lat temu znalazły się na dalszym planie, chociaż rolę odegrały pierwszorzędną. Powitanie wkraczających do miasta wojsk polskich w gruncie rzeczy zorganizowała Helena Steinbornowa, której prawą ręką była Helena Piskorska. To Piskorska zresztą przed Dworcem Miejskim przywitała pułkownika Skrzyńskiego chlebem. Zasługi obu pań dla Torunia są ogromne. O Helenie Steinbornowej przypomniało jakiś czas temu Muzeum Okręgowe, natomiast Helenę Piskorską, natomiast wystawę o Helenie Piskorskiej przygotowało Archiwum Państwowe. Wystawa z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa, została otwarta w sobotę 12 września, zobaczyć ją będzie można do 19 września.

Przed 1920 rokiem Helena Piskorska była bardzo mocno zaangażowana w działalność patriotyczną. Podczas I wojny była jednym z filarów organizowanych w Toruniu akcji charytatywnych. W wolnej Polsce zajęła się m.in. pracą pedagogiczną, zaś w 1934 roku została szefową toruńskiego Archiwum Państwowego. Po wybuchu II wojny aresztowana przez Niemców, trafiła na Fortu VII. Została jednak stamtąd wypuszczona i wysiedlona do Generalnej Guberni. Wróciła wiosną 1945 roku i zabrała się do pracy.

- Po drugiej wojnie odzyskiwała materiały archiwalne wywiezione przez okupantów do Niemiec. Tak naprawdę archiwum odbudowywała - mówi dr Dariusz Chyła z toruńskiego archiwum.

Poza aktami personalnymi, na wystawie będzie można zobaczyć m.in. zdjęcia z toruńskiego Archiwum Państwowego, gdy jeszcze znajdowało się ono w Ratuszu Staromiejskim. Poza tym na wystawie warto również zwrócić uwagę na ciekawe dokumenty ilustrujące walkę o ratowanie archiwaliów bezpośrednio po drugiej wojnie światowej.

Sam życiorys Piskorskiej i jej rodziny wiele mówi o historii polskiego Pomorza w XX wieku. Jeden jej brat zginął w I wojnie światowej, drugi, podporucznik Bogdan Piskorski, wkraczał do miasta razem z toruńskim pułkiem piechoty. Zginął 16 sierpnia 1920 roku jako pierwszy żołnierz 63 pułku piechoty, który poniósł śmierć podczas kontrofensywy znad Wieprza. Trzeci brat, Jerzy, był nauczycielem. Po wybuchu II wojny światowej został zamordowany przez Niemców w fordońskiej Dolinie Śmierci.
Wystawę w gmachu Archiwum Państwowego przy placu Rapackiego w Toruniu można zwiedzać od 14 do 18 września w godz. 8.30-14.30 oraz 19 września w godz. 11-16. Wstęp wolny.