Bartosz Pilitowski: Na wzywanie do trzeciego weta jest już za późno [WYWIAD]

Tak. Decyzja był roztropna i to z różnych punktów widzenia. Przepisy ustawy o Sądzie Najwyższym dawały możliwość ukształtowania na nowo składu całego sądu jednemu urzędnikowi. To było rozwiązanie nie do pogodzenia z jakimikolwiek standardami. Krytykowane było od lewa do prawa. Być może gdyby posłowie i senatorowie Prawa i Sprawiedliwości, którzy głosowali za ustawą mieli więcej czasu na analizę, sami także nabraliby wątpliwości. Gdyby jej konsytytucyjność nie została zakwestionowana otwierała by drogę do podobnego manewru po każdych wyborach. Jak czuliby się wyborcy Prawa i Sprawiedliwości, gdyby cały Sąd Najwyższy obsadził któryś z polityków obecnej opozycji, np. Borys Budka, albo Adrian Zandberg?

Zobacz także: Bartosz Pilitowski: Na wzywanie do trzeciego weta jest już za późno [WYWIAD]

Po pierwsze ustawa jest już podpisana, więc na wzywanie do trzeciego weta jest już za późno. Przeciwnicy tej ustawy zwracają uwagę na dowolność jaką Minister Sprawiedliwości będzie miał w obsadzaniu stanowisk prezesów sądów powszechnych. Należy jednak pamiętać, że ta sama ustawa prerogatywy prezesów znacznie ograniczyła. Sędziowie funkcyjni nie będą mogli już decydować o przydziale spraw poszczególnym sędziom, czy przenoszeniu ich z wydziału do wydziału bez ich zgody. Wprowadzony tą ustawą losowy dobór sędziów do spraw i większe gwarancje niezmienności składów sędziowskich rozpatrujących sprawy cywilne i gospodarcze należy ocenić pozytywnie.

Zmienią się prezesi sądów. Minister Sprawiedliwości bierze za to pełną odpowiedzialność. Twierdzi, że to usprawni pracę sądów, bo obecni prezesi są często zbyt spolegliwi i mało aktywni w zarządzaniu pracą sędziów. Czy rzeczywiście takie będą efekty zmian? Na pewno jako Fundacja Court Watch to sprawdzimy porównując dane sprzed zmian i po nich. Dla zwykłego obywatela zmieni się niewiele. Być może to, że nie będzie już tak, że sprawę cywilną przez kilka lat prowadzi jeden sędzia, a na ostatnim posiedzeniu zostaje on zmieniony i wyrok wydaje ktoś zupełnie inny. Ta zmiana raczej zwiększy zaufanie do decyzji sądów.

Zobacz także: Fundacja ojca Tadeusza Rydzyka przegrała sprawę o miliony odszkodowania

Przygotowaliśmy kilka bardzo prostych i uniwersalnych postulatów mających na celu zwiększenie zależności sądów od obywateli, a nie od polityków. Nazwaliśmy je pakietem obywatelskim. Można się z nim zapoznać i podpisać apel o jego przyjęcie na stronie www.sadydlaobywateli.pl. Te propozycje to w skrócie: Publiczne przesłuchania kandydatów na najważniejsze stanowiska sędziowskie w Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym wzorem wyboru sędziów Sądu Najwyższego w USA; losowy dobór sędziów do sprawy także w Sądzie Najwyższym (projekt PiS tego nie przewidywał); oraz udział lokalnych komisji złożonych z przedstawicieli lokalnych społeczności w wyborze sędziów do sądów powszechnych. Czas żebyśmy mieli większy wpływ kto wydaje w naszym imieniu wyroki. Czas żeby sędziowie nie byli anonimowi, a zostawały nimi osoby budzące powszechny szacunek.

Nie będę komentował samej decyzji, ale z przekąsem zauważę, że krytyka spada na Sąd Najwyższy ze strony osób, które przekonywały, że obecnie Sąd Najwyższy jest niezawisły od wpływu polityków i nie należy nic w nim zmieniać. Myślę, że trzeba być konsekwentnym i mieć zaufanie do tego, że decyzja zapadła po rozważeniu wszystkich za i przeciw. Mam nadzieję, że uspokoi ona emocje i pozwoli rozpatrzyć sprawę z odpowiednim dystansem do osób, które są w nią zaangażowane.