Budowlańcu! Nie daj się zabić

Kask? Szelki na wysokościach? - Nieee, to niewygodne - mówią budowlańcy. Efekty widać w tragicznych statystykach: 9 zabitych i 18 kalek tylko w zeszłym roku.

<!** Image 3 align=none alt="Image 188587" sub="Dla własnego dobra - na placu budowy należy przestrzegać przepisów BHP. Kask, choć niewygodny, nieraz uchronił od ciężkich obrażeń [Fot.: Grzegorz Olkowski]">- To nie maszyny ani procesy technologiczne winne są wypadkom na budowach czy w przetwórstwie przemysłowym. Za 90 procent z nich odpowiada tzw. czynnik ludzki, czyli niefrasobliwość pracowników i brak nadzoru - mówi jasno Beata Gołębiewska, p.o kujawsko-pomorskiego inspektora pracy.<!** reklama>

Bezrobotni do budowlanki

40 wypadków i 47 poszkodowanych. 9 zabitych, 18 osób z ciężkimi urazami i 20 z lżejszymi obrażeniami ciała - to statystyka za ubiegły rok, dotycząca branży budowlanej w naszym województwie.

Podobnie jak w przemyśle, co druga ofiara wypadku to pracownik z bardzo krótkim stażem pracy. - Niekoniecznie w młodym wieku. Do budowlanki trafiają dziś starsi mężczyźni, których zakład pracy np. zlikwidowano. Z powodu bezrobocia do branży trafia wielu przypadkowych i nieprzygotowanych zawodowo osób. Niestety, nie przechodzą odpowiedniego szkolenia stanowiskowego - podkreśla dyr. Gołębiewska.

PIP poważne zastrzeżenia ma też do nadzoru. Doskonale zdaje sobie sprawę, jak nędznej on jest jakości, jeśli kierownik budowy ma pod sobą np. sześć placów budowy.

Plagą na kujawsko-pomorskich budowach jest zatrudnianie mężczyzn na umowy-zlecenia bez szkoleń BHP i bez profilaktycznych badań lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań zdrowotnych.

Rekordową liczbę wypadków - 53 (w tym śmiertelne i ciężkie) odnotowano w ub.r. w przetwórstwie przemysłowym. I tu najczęściej winna jest ludzka niefrasobliwość i brak nadzoru. Typowe zachowania to np. zdejmowanie osłon z maszyn, by ułatwić sobie pracę.

- Należy podjąć działania zmierzające do eliminacji pseudosolidarności pracowniczej pomiędzy pracownikami produkcyjnymi a najniższym szczeblem nadzoru (majster, mistrz, brygadzista), którzy tolerują niebezpieczne zachowania - podkreśla Beata Gołębiewska.

Gdyby tego wzajemnego „krycia się” było mniej, zaś więcej zwracania uwagi na bezpieczeństwo zachowań pracowników, to liczba wypadków, zdaniem inspektorów pracy, spadłaby.

Inspektor jak wróg

Place budów przodują wśród miejsc, gdzie PIP natrafia na nielegalnie zatrudnionych. - Spotykamy się z przypadkami kuriozalnymi. Na jednej z budów zastaliśmy pracującego na wysokościach... gimnazjalistę. Oczywiście, na czarno, a dodatkowo bez zabezpieczeń. Okazało się, że w tym czasie powinien być w szkole - relacjonuje Katarzyna Pietraszak, rzecznik Okręgowego Inspektoratu Pracy w Bydgoszczy.

PIP obserwuje narastającą agresję zatrudnionych na czarno ludzi wobec inspektorów. Odbierają oni kontrolujących jako osoby, które chcą im zabrać dochód.

- Pod adresem inspektorów padają obelgi i wulgaryzmy. Powtarzają się odmowy współpracy, bo inspektor jest... kobietą. Problem dotyczy głównie środowisk budowlańców - dodaje Katarzyna Pietraszak.

Nie brakuje też osób, które pracują bez legalnych umów, a są zarejestrowane jako bezrobotne. Takie postępowanie grozi zawiadomieniem Urzędu Skarbowego (przeciwko obu stronom: pracodawcy i pracownikowi).

Są jednak sytuacje, gdy dla osoby pracującej na czarno inspektor staje się sojusznikiem. To właśnie wypadek przy pracy. Wówczas pracownikowi zaczyna zależeć na udowodnieniu, że pracował. Bez tego bowiem nie ma co liczyć na odszkodowanie czy gwarancję świadczeń.

Na bakier z BHP i rozsądkiem

W ubiegłym roku w regionie ogółem zgłoszono PIP 148 wypadków przy pracy, w których ucierpiało 195 osob.

Za większość tych wypadków odpowiadają ludzie, a nie maszyny.