Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Cmentarny spis powszechny

Szymon Spandowski
Szymon Spandowski
Zestaw informacji ma pozwolić na przygotowanie programu ochrony cmentarzy. Wielu takim miejscom podobna strategia się z pewnością przyda.

<!** Image 3 align=none alt="Image 223394" sub="Ubiegłoroczna kwesta na renowację zabytkowych nagrobków na cmentarzu św. Jerzego przy ul. Gałczyńskiego w Toruniu. Kwestowali Dorota Zawacka-Wakarecy i Ludwik Szuba [Fot.: Jacek Smarz]">

Zestaw informacji ma pozwolić na przygotowanie programu ochrony cmentarzy. Wielu takim miejscom podobna strategia się z pewnością przyda.

Toruń w dużej mierze na kościach stoi, o czym zresztą wiele razy mieli okazje się przekonać urzędnicy miejscy odwiedzający główny budynek magistratu. Przy Wałach Generała Sikorskiego i wzdłuż alei Solidarności przy każdej z dość licznie prowadzonych tam inwestycji pojawiają się ludzkie kości. Dlaczego? Ponieważ na tym terenie znajdowały się aż trzy średniowieczne kościoły, a każdy z nich był otoczony cmentarzem. Stosowne miejsce upamiętnienia bądź przynajmniej informacja na ten temat powinna stanąć tam już dawno temu, jak dotąd jednak jej brak.<!** reklama>

A może niebawem wreszcie doczekamy się również chwili, gdy najstarsza i najcenniejsza nekropolia w mieście przestanie być koczowiskiem bezdomnych i miejscem, w którym nieznani sprawcy dewastują stare pomniki. Trzy zawiadujące tym cmentarzem parafie doskonale dogadują się z magistratem w sprawie remontu swoich świątyń, może zatem zawiążą również sojusz na rzecz ratowania grobów? Może się to stać łatwiejsze, ponieważ Urząd Miasta przygotowuje się do opracowania programu ochrony miejsc obecnych i dawnych miejsc spoczynku. Pierwszym krokiem ku temu ma być spis oraz opis cmentarzy.

- Taki dokument, który poza informacjami podstawowymi o lokalizacji, powierzchni itp., zawierał będzie również dane bardziej szczegółowe, rys historyczny, czy katalog potrzeb, pozwoli zająć się toruńskimi nekropoliami w sposób kompleksowy - mówi Szczepan Burak, dyrektor patronującego przedsięwzięciu magistrackiego Wydziału Środowiska i Zieleni.

Opracowanie ma dotyczyć wszystkich miejsc pochówku, uwzględniając również wytyczne konserwatora zabytków. Przygotować je będą mogły chyba jedynie zespoły ludzi, którzy cmentarzami zajmują się od lat i wszelkie dane mają w zasięgu ręki. Tempo będą do tego musiały narzucić ekspresowe, na początku grudnia opracowanie ma być gotowe.

Trzymamy kciuki, a przyklaskując pomysłowi, apelujemy jednocześnie do władz miasta, by zajęły się również cmentarnym problemem, który terytorialnie nie jest co prawda z miastem związany, ale Torunia bardzo dotyczy. Chodzi o ponad tysiąc Żydówek z Chorabia, które pod koniec wojny zmuszane były przez Niemców do budowy fortyfikacji wokół miasta i przy tym straciły życie.

- Dużo ich umierało. Ludzie, którzy przechodzili obok obozu, często opowiadali, że Żydówki znów wynosiły na marach, które były zwykłymi drewnianymi noszami, kolejną koleżankę - wspominała w „Nowościach” Marianna Ulawska. - Śmierć zbierała swoje żniwo również poza barakami. Ktoś kiedyś znalazł ciało jednej z nich w strudze, tej przepływającej między innymi przez Olek. Nocą ojciec poszedł tam z jeszcze jednym człowiekiem i je zakopał. Nie mieliśmy przecież dokąd tych zwłok zanieść.

Gdzieś, w lasach między Barbarką, Olkiem i Chorabiem leżą setki ciał zamęczonych kobiet, o których dziś nikt jakoś nie chce pamiętać. Zbliża się dzień Wszystkich Świętych, może więc choć z tego powodu pamięć o nich uda się przywrócić?


Główne nekropolie

W ewidencji prowadzonej przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Toruniu znajduje się 11 nekropolii komunalnych i wyznaniowych:

  • Cmentarz Komunalny nr 1, Cmentarz Komunalny nr 2 i Centralny Cmentarz Komunalny (wszystkie położone przy ul. Grudziądzkiej),
  • Cmentarze parafialne przy ul. Gałczyńskiego, ul. Wybickiego, ul. Poznańskiej (dwa - stary i nowy), ul. Antczaka, ul. Owsianej, ul. Włocławskiej, ul. Turystycznej.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska