Co należy robić, aby mowa była płynniejsza

W środę, 22 października obchodzony jest Światowy Dzień Jąkających się. Co robicie z tej okazji?
[break]
Realizujemy dużą kampanię informacyjną odnośnie jąkania się. Były warsztaty na Barbarce dla dzieci, ich rodziców, osób dorosłych jąkających się. Program jest finansowany przez Kujawsko-Pomorski Urząd Marszałkowski ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Przeznaczony jest tylko dla mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego. Kampania nosi tytuł „Mamy prawo mówić i być wysłuchanymi”. Jest skierowana do rodziców dzieci jąkających się, dzieci, logopedów, psychologów, nauczycieli. Chodzi też o to, żeby ludzie jąkający się byli zorientowani, jakie są możliwości leczenia, a społeczeństwo wiedziało, jak kontaktować się z takimi osobami.
Często spotykacie się z pytaniem, jak osoba dobrze, płynnie mówiąca powinna rozmawiać z osobą jąkającą się. A więc, jak najlepiej to robić?
Najważniejsze jest podejście empatyczne. Powinno się więc zwolnić mowę i po prostu słuchać uważnie, co osoba jąkająca się ma do powiedzenia, słuchać jej ze zrozumieniem. Nie udawać, że się rozumie, jak się czegoś nie rozumie. Fałsz jest najgorszy.
Nie da się ukryć, że osoba jąkająca się ma obiektywne trudności.
Jedna sprawa, to trudności komunikacyjne, inna - reakcja otoczenia na jąkanie się. Dlatego zależy nam z jednej strony na uświadomieniu społeczeństwa, z drugiej - na przekonaniu osób jąkających się, by nie ukrywały się. Im więcej bowiem taka osoba się pokazuje, tym łatwiej się odblokowuje. To bardzo ważne. O tym wszystkim można się dowiedzieć, kontaktując się z nami na naszych stałych dyżurach w „Sobótce”. Zależy nam na tym, aby osoby, które się jąkają, miały świadomość, że mogą, a wręcz powinny szukać pomocy u specjalistów. Warto nad tą swoją przypadłością próbować pracować. Na warsztatach na Barbarce były osoby, które pierwszy raz miały kontakt ze specjalistami, bo wcześniej w ogóle nie leczyły się. Były bardzo zadowolone, że skorzystały z możliwości terapii. Nie zabrakło też osób, które po raz drugi wzięły udział w takich warsztatach.
Jak oceniacie dostęp do specjalistów, w tym do logopedów i psychologów, potrafiących profesjonalnie pomóc osobom jąkającym się na co dzień?
W Urzędzie Miasta mieliśmy niedawno spotkanie z rzecznikiem praw dziecka, Markiem Michalakiem. Postulowaliśmy wówczas, żeby zwiększyć liczbę godzin pracy logopedów już na poziomie przedszkola, szkoły, czyli, żeby dziecko miało z tym specjalistą kontakt już od najmłodszych lat. Ważne jest, żeby wyczulać i edukować dorosłych, co mogą i powinni robić, gdy ktoś zauważy u dziecka pierwsze symptomy jąkania się. Największe bowiem problemy są z wychwyceniem tego w odpowiednim momencie. Generalnie, stanowczo za mało jest logopedów zajmujących się jąkaniem.
Czy człowiek z przypadłością, jaką jest jąkanie się, rodzi się, czy jest ona nabyta?
Sporadycznie wydaje się, że człowiek się z tym rodzi, gdyż nie można wskazać początków jąkania. Zdecydowana większość przypadków jąkania się ma charakter nabyty, we wczesnym dzieciństwie.
Wiadomo, jakie są przyczyny?
Do końca nie są znane przyczyny jąkania się. Specjaliści nie wypowiadają się na ten temat jednoznacznie. Potocznie mówi się, że zazwyczaj następuje to po jakichś przeżyciach. Trzeba mieć jednak do tego określone predyspozycje. Dlatego jedna osoba po przeżyciach może zacząć się jąkać, a inna nie.
A co jest najważniejsze w terapii?
Badania wykazują, że najbardziej skuteczne są ćwiczenia logopedyczne, czasami trzeba skorzystać z pomocy psychologa. Trzeba jednak konkretną metodę dostosować do konkretnej osoby. Nie dla wszystkich są dobre te same metody. Zdarza się, że ktoś zniechęca się, nie widząc efektów po zastosowaniu danej metody. A to znaczy jedynie, że ta metoda nie była dla niego odpowiednia. Dlatego ważny jest kontakt z takimi stowarzyszeniami jak nasze, by ludziom to uświadomić.
Znamy wiele osób, które jąkają się i odnoszą sukcesy. Nie przeszkadza to im w wystąpieniach publicznych, śpiewaniu. Stanowi dodatkowy atut. Potrzebne jest więc korygowanie?
Przy śpiewaniu jąkanie nie występuje. Korygowanie, czyli praca ze specjalistami nad upłynnieniem mowy, jest jak najbardziej potrzebna, aby zminimalizować jąkanie, aby mowa była coraz łatwiejsza dla jąkającego się i przyjemna w odbiorze dla słuchacza.