Cukrzyca - jak ją rozpoznać? [przyczyny, objawy, leczenie, typy]

Cukrzyca powoduje problem z metabolizmem organizmu człowieka. A konkretnie – zaburza wydzielanie insuliny przez trzustkę. Brak tego hormonu przyczynia się do zaburzeń ilości glukozy w komórkach organizmu. Takie zachowanie narządu powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi tzn. hiperglikemii, a ta przewlekła może spowodować uszkodzenia lub niewydolność ważnych narządów człowieka, np. serca oczu czy właśnie nerek.

Co sugeruje chorobę? Głównie podwyższona ilość cukru we krwi. Prawidłowy poziom glukozy we krwi zazwyczaj mieści się od 70 do 99 mg/dL. Nieprawidłowy poziom glukozy na czczo tzw. stan przedcukrzycowy waha się w granicach od 100 do 125 mg/dL. Cukrzyca rozpoczyna się na dobre, gdy ilość cukru we krwi przekroczy tę ostatnią normę. Wszystkie wyniki wynoszące co najmniej 126 mg/dL w dwóch oddzielnych pomiarach oznaczają rozwój cukrzycy.

Kiedy już namierzymy sprawcę naszego złego samopoczucia, warto uzbroić się w podstawowe urządzenie mierzące wysokość cukru we krwi. Glukometr nie jest drogi, a potrafi celnie ocenić nasz stan zdrowia. Można się zdecydować na taki, który nie wymaga nakłucia skóry. Kolejnym aparatem jest inhalator, który ma zastąpić konieczność wykonywania codziennych zastrzyków z insuliny. Wymienione urządzenia wyglądem przypominają obecnie bardziej ekskluzywne i nowoczesne gadżety, niż urządzenia służące do walki z chorobą. Dodatkowo w wyjątkowo nieinwazyjny sposób pozwalają utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi.

Dlaczego cukrzycę nazywa się „cichym zabójcą”? Bo jej objawy wcale nie są takie oczywiste. Mogą rozwijać się latami i wyraźnie dać o sobie znać, gdy będzie już za późno. Uchronić nas mogą tylko regularne badania. Chodzi o to, by tę podstępną chorobę metaboliczną zdiagnozować jak najszybciej. Nie wszyscy Polacy zdają sobie sprawę, że późno wykryta i źle leczona choroba może doprowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, a nawet śmierci.

Lekarze podkreślają, że cukrzyca typu drugiego jest jednym z największych zagrożeń zdrowotnych naszych czasów. Choroba rozwija się bardzo powoli i nie wiąże się z żadnymi dolegliwościami, które mogłyby zaniepokoić.

- Objawy ukazują się zwykle po kilku latach. Wtedy pojawia się zwiększone pragnienie, wielomocz, zmiana wagi. Występują zakażenia układu moczowego i skóry, problemy ze wzrokiem. Jednak nie dzieje się to błyskawicznie. Proces rozwijania się cukrzycy jest praktycznie niezauważalny dla pacjenta - wyjaśnia doktor Magdalena Dolecka-Ślusarczyk. - Cukrzyca czasem diagnozowana jest przez okulistów - pacjenci zgłaszają się, bo zaczynają źle widzieć. Wtedy lekarz widzi na dnie oka, że są zmiany cukrzycowe. Te jednak nie tworzą się w ciągu kilku miesięcy, a kilku lat. Bardzo często chorzy trafiają do szpitala z zawałem, udarem. Choroby o podłożu miażdżycowym w przypadku występowania cukrzycy rozwijają się nawet o 10 lat wcześniej, niż w ogólnej populacji.

Niestety w populacji ludzkiej występują także inne rodzaje tej niebezpiecznej choroby. Objawy cukrzycy typu pierwszego są podobne do tych, które występują przy okazji cukrzycy typu drugiego. Przy zachorowalność na pierwszy typ choroby jednocześnie pojawiają się: częste oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, nagła utrata masy ciała oraz chroniczne zmęczenie.

Kolejnym rodzajem jest cukrzyca ciążowa, która – jak sama nazwa wskazuje, występuje u kobiet w okresie ciąży. Jednym z powodów do niepokoju jest podwyższony poziom cukru po posiłkach lub na czczo. Kobiety zagrożone tym rodzajem dolegliwości należą do grupy ryzyka cukrzycy typu drugiego. Do jednej z hipotez dlaczego organizm kobiet w ciąży przestaje tolerować glukozę, zalicza się hormony ciążowe, które mają zaburzać wytwarzanie insuliny.

Istotnym wydaje się być fakt, aby szybko dostrzec pierwsze objawy cukrzycy ciążowej. Jednym z sygnałów alarmowych może być wykrycie podczas badań cukru w moczu. Ponadto przy tym rodzaju choroby występują inne objawy, np. picie dużych ilości wody, korzystanie z toalety oraz zmęczenie.

Zobacz także: "Cukrzyca jest epidemią XXI w. Bez świadomości, jak jej zapobiegać, nie będzie zdrowego społeczeństwa" [wideo]

Problem cukrzycy często diagnozowany jest także u najmłodszych. Jak zbadać czy dziecko nie choruje na schorzenie? Należy udać się do diabetologa, który skieruje dziecko na wykonanie testu na cukrzycę. Badanie polega na dwukrotnym pobraniu krwi – na czczo, a następnie po dwóch godzinach od podania glukozy. Jak każda choroba, także i ta może być poważnym zagrożeniem dla dziecka. Pierwszymi niepokojącymi objawami u najmłodszych jest z reguły: ciągła senność, brak energii, apatia mimo normalnej ilości snu i odpoczynku, pogorszenie widzenia, blada cera, częstomocz, nieustanne uczucie pragnienia, które trudno zaspokoić nawet dużą ilością wody, brak apetytu lub wręcz przeciwnie - ogromny apetyt.

Co takiego może zatem wpłynąć na rozwój cukrzycy typu drugiego? Przede wszystkim styl życia - mała aktywność fizyczna, zła dieta, przewlekły stres, a czasem również geny. To wszystko składa się na to, że cukrzyca zbiera tak duże żniwo. Obecnie poruszamy się głównie różnymi środkami transportu, jemy wysoko przetworzoną żywność w zbyt dużej ilości. Może to przełożyć się na zaburzenia w układzie sprawującym pieczę nad gospodarką węglowodanami, a co za tym idzie być przyczyną cukrzycy.

Co jest najskuteczniejszym sposobem zapobiegania cukrzycy?

Jak podkreśla prof. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia, najskuteczniejszym sposobem zapobiegania i leczenia cukrzycy jest prawidłowe żywienie oraz towarzysząca mu regularna aktywność fizyczna, ponieważ najważniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na cukrzycę jest otyłość. - Trzeba uświadamiać Polaków, że unikając nadwagi i otyłości lub redukując nadmierną masę ciała najlepiej zabezpieczają się przed tą podstępną i trudną do leczenia chorobą. Jeśli nie uda się nam zahamować rozwoju epidemii otyłości w Polsce, czeka nas znaczący wzrost zachorowań na cukrzycę oraz związanych z tym wysokich kosztów ekonomicznych.

Stara prawda mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Na pojawienie się cukrzycy mamy duży wpływ - wystarczy zmienić styl życia na zdrowszy.

Po pierwsze, bardzo ważna jest odpowiednia dieta, bogata w węglowodany złożone, nieprzetworzone produkty pochodzenia roślinnego - mąka pełnoziarnista, gruboziarniste kasze.

- Warto postawić na większą ilość warzyw w diecie, najlepiej gdyby stanowiły one około 50 jej procent. Nie zapominajmy również o owocach, ale w umiarkowanych ilościach - zawierają cukier i nie należy z nimi przesadzić. Oczywiście warto zwrócić uwagę również na ilość pokarmu, jaki dostarczamy naszemu organizmowi. Należy ograniczyć w codziennej diecie cukier, słodycze, sól i tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Kolejną ważną kwestią jest zachowanie sprawności ruchowej, co sprawi, że mądrze spożytkujemy energię w postaci cukru i ten nie będzie się kumulował w organizmie. Dbajmy również o uzębienie i regularnie się badajmy - wymienia doktor Dolecka-Ślusarczyk.

Zobacz także: Jak zabija cukrzyca [POLIMATY]

Na stronie internetowej: www.mojacukrzyca.org wszyscy chorujący na cukrzycę mogą zapoznać się z dokładnymi danymi dotyczącymi choroby. Cukrzycy dowiedzą się między innymi: skąd bierze się to schorzenie, jak odnaleźć się w codziennym życiu po postawieniu diagnozy oraz jaki jest przebieg choroby. Na stronie można także skorzystać z porad zamieszczanych w kąciku literackim, czytelni czy gazecie Diabetyk. W przypadku, gdy nie znajdziemy interesujących nas informacji, portal oferuje również możliwość zadania pytań na ogólnodostępnym forum.

LEKARZE RADZĄ

• Ustal kaloryczność diety z dietetykiem;
• Ustal zawartość węglowodanów z dietetykiem;
• Jedz często (4-5 razy dziennie);
• Jedz małe porcje, dodawaj często warzywa;
• Pamiętaj o wartościowym śniadaniu;
• 6. Unikaj cukru, słodyczy i słodkich napojów;
• 7. Korzystaj z zalecanego przez Instytut Żywności i Żywienia wyboru produktów.
• 8. Postaw na aktywność fizyczną.

Poradnik

Pełne ziarna

Regulują poziom cukru we krwi, zmniejszają wrażliwość tkanek na insulinę i zapobiegają cukrzycy typu II. Dodatkowo ograniczają wchłanianie tłuszczu i cholesterolu, obniżają ryzyko chorób serca, usprawniają pracę przewodu pokarmowego oraz zapobiegają zaparciom.

Cytrusy

Są uważane za skarbnicę witaminy C. Jak informuje publikacja z Natural Reviews, jej poziom we krwi osób chorych na cukrzycę jest o 30 procent niższy, niż u zdrowych osób, a jej suplementacja chroni przed szkodliwym wpływem wysokiego stężenia cukru na naczynia krwionośne.

Pomidory

Za właściwości lecznicze pomidorów odpowiada ich naturalny czerwony barwnik, czyli likopen, który jest najsilniejszym antyutleniaczem z grupy karetonoidów. Dzięki dużej zawartości witaminy C ważący 180 g pomidor pokrywa ponad połowę dziennego zapotrzebowania organizmu na tę witaminę.

Ryby

Tłuste ryby są sprzymierzeńcem osób chorych na cukrzycę, dzięki bogactwu kwasów tłuszczowych omega 3. Ryby to spora także dawka witamin - zawierają witaminy A, D, E oraz witaminy z grupy B. Są również źródłem składników mineralnych - fosforu, siarki, potasu, sodu, magnezu, wapnia, żelaza.

Awokado

Zawiera kwasy omega-3 oraz witaminę B6, które są prawdziwymi dopalaczami przemiany materii. Odpowiada za prawidłową gospodarkę tłuszczową organizmu i obniża poziom cholesterolu. Podobne właściwości ma także siemię lniane. Awokado znacząco poprawia wchłanianie związków odżywczych.