Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Dokument z Torunia na liście skarbów UNESCO

Szymon Spandowski
Przechowywany w Toruniu akt erekcyjny Związku Pruskiego został umieszczony na liście krajowej UNESCO
Przechowywany w Toruniu akt erekcyjny Związku Pruskiego został umieszczony na liście krajowej UNESCO
Przechowywany w Toruniu akt erekcyjny Związku Pruskiego został umieszczony na liście krajowej UNESCO

W piątek w Pałacu Prezydenckim w Warszawie na listę archiwalnego dziedzictwa UNESCO trafiło jedenaście dokumentów bądź zbiorów dokumentów, jakie przetrwały liczne wojenne pożogi. W Polsce, której archiwa zostały pod tym względem doświadczone jak żadne inne, takie wydarzenia mają szczególne znaczenie.

Cenne obekty
- Te obiekty stanowią bezcenne świadectwa kształtowania się i rozwoju polskiej państwowości, polskiego narodu i polskiej kultury - mówił podczas uroczystości w Sali Kolumnowej Pałacu Namiestnikowskiego przewodniczący Polskiego Komitetu do spraw UNESCO prof. Jacek Purchla.

Uroczystość w Pałacu Prezydenckim w Warszawie

Przechowywany w Toruniu dokument na liście UNESCO

Polska lista programu Pamięć Świata powstała w 2014 roku. Dwa lata temu zostało na nią wpisanych 11 dokumentów z Konstytucją 3 maja, „Kroniką” Galla Anonima czy Mickiewiczowskim autografem „Pana Tadeusza” na czele.

W piątek, 4 listopada do tej jedenastki zostały dołączone kolejne skarby, w tym kilka dokumentów, które okazały się punktami zwrotnymi w dziejach Europy.

- Na pierwszy rzut oka wygląda jak brudnopis. Spisany w pośpiechu, tu jakieś przekreślone słowo, tam nierówny odstęp - mówi ksiądz biskup Grzegorz Ryś z Krakowa o przechowywanym w Archiwum i Bibliotece Krakowskiej Kapituły Katedralnej, spisanym 14 sierpnia 1385 roku akcie unii krewskiej. - W ten dość niepozorny sposób zaczęło się jednak coś wielkiego.

Unia w Krewie rozpoczęła proces zbliżania Polski i Litwy, była zatem pierwszym krokiem jakie oba państwa uczyniły w stronę Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

44 pieczęcie
Równie znaczący okazał się podpisany 14 marca 1440 roku w Kwidzynie, przechowywany w toruńskim archiwum akt erekcyjny Związku Pruskiego. Efektownie wyglądający dokument z 44 pieczęciami przytwierdzonymi do niego pieczęciami stał się symbolem wczorajszej uroczystości.

Czytaj też Przechowywany w Toruniu dokument na liście UNESCO

Prawie 600 lat temu wymierzony przeciw Krzyżakom sojusz szlachty i miast pruskich uruchomił prawdziwą lawinę. Zwalczający Związek zakonnicy doprowadzili do jego delegalizacji. Wydany w tej sprawie wyrok cesarski również zresztą znajduje się w toruńskim archiwum. Członkowie Związku Pruskiego tego werdyktu nie zaakceptowali i zwrócili się ku Polsce. W Toruniu wybuchło antykrzyżackie powstanie, co doprowadziło do wybuchu wojny trzynastoletniej, zakończonej podpisaniem II pokoju toruńskiego, o którego kolosalnym znaczeniu dla rozwoju kraju niedawno była mowa.

Dalszą część artykułu przeczytasz >>> TUTAJ <<<

Na listę archiwalnych skarbów UNESCO trafił wczoraj także pochodzący z 1120 lub 1236 roku „Rocznik Świętokrzyski”, najstarszy sporządzony w Polsce akt prawny, czyli „Dokument Zbiluta” z 1153 roku, XV-wieczny „Mszał Zakonu Krzyżackiego” z Biblioteki Mariackiej w Gdańsku, pierwszy w Polsce wydany drukiem urzędowy zbiór prawa, czyli słynny „Statut Łaskiego” z 1506 roku.

Wśród wpisanych skarbów znalazła się również dokumentacja pierwszej w Europie inwentaryzacji zabytków, czyli „Opisy i widoki zabytków starożytności w Królestwie Polskim” Kazimierza Stronczyńskiego, czy zbiór składający się z kilku tysięcy dokumentów będący pamiątką długiej sądowej batalii jaką na przełomie XIX i XX wieku prowadził hrabia Władysław Zamoyski o Morskie Oko. Dzięki determinacji ówczesnego właściciela Zakopanego, jezioro nadal znajduje się w granicach Polski.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska