Dzieło studentów malarstwa UMK w Toruniu będzie trzeba usunąć. Konserwator zabytków: to samowolka! [zdjęcia]

„Artystyczna aranżacja schodów w parku na Bydgoskim Przedmieściu” znalazła się wśród 28 projektów, które uzyskały dofinansowanie z miejskiego funduszu mikrowsparcia na rok 2020. „Projekt zakłada aranżację pionów stopnic schodów w Parku Bydgoskim, które wpisanie zostaną w tematykę i kolorystykę naturalnych odcieni Ziemi i zieleni. W kompozycjach zostaną użyte trwałe techniki, jak łączenie mozaiki z malarstwem ściennym” - czytamy we wniosku, który firmowała prof. Iwona Szpak-Pawłowska z Wydziału Sztuk Pięknych toruńskiego uniwersytetu, opiekunka grupy autorów i wykonawców pomysłu.

Toruńska Agenda Kulturalna, która wnioski o mikrowsparcie przyjmuje i rozpatruje, na wcielenie projektu w życie przyznała 2500 zł. Studenci do pracy wzięli się po wakacjach. Na parkowych schodach prowadzących nad Martwą Wisłę powstała, jak tłumaczyli: „abstrakcyjna kompozycja barwna, nawiązująca do pejzażu, tworząca od dołu przestrzeń wypełnioną ciepłymi odcieniami brązu i ugru, a od góry chłodnymi walorami błękitu”.

Wernisaż, a raczej oficjalne oddanie dzieła do użytku, zaplanowano na 30 września. Było już wówczas wiadomo, że malowidło trzeba będzie usunąć. Zdecydował o tym Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, pod którego kuratelą znajduje się zabytkowy park i którego nikt nie zapytał o pozwolenie na pomalowanie schodów. A zapytać powinien...

Na szaro

Jak to możliwe, że artyści dostali miejskie dofinansowanie do… nielegalnego działania? Do samowolnej ingerencji w zabytkowy kompleks parkowy?

- Mikrowsparcie jest pomocą rzeczową, w jego ramach można otrzymać pieniądze np. na materiały potrzebne do realizacji projektu - mówi dyrektor Toruńskiej Agendy Kulturalnej Krystian Kubjaczyk. - Wcielenie pomysłu w życie należy do beneficjenta dotacji. Zapisy w umowie stanowią, że ponosi on pełną odpowiedzialność za swój projekt. Gdyby było inaczej, musielibyśmy dotowane działania sami organizować, a nie o to w programie mikrowsparcia chodzi.

Dyrektor TAK nie wyklucza, że przepisy udzielania mikrowsparcia zostaną tak doprecyzowane, żeby nie było żadnych wątpliwości, kto za co odpowiada.

Z decyzji konserwatora zabytków nie wynika, że to autorzy muralu muszą go zmyć albo zamalować na kolor możliwie wiernie przypominający ten sprzed akcji (która z tych opcji zostanie wybrana, ma zależeć od trwałości użytych farb).

- Nałożyliśmy na właściciela parku, czyli miasto, obowiązek przywrócenia schodów do poprzedniego stanu. W gestii władz miasta jest, komu to zleci - wyjaśnia wojewódzki konserwator zabytków Sambor Gawiński.

Miasto już zdecydowało, kto i jak usunie mural.

- Decyzja konserwatora wojewódzkiego jest obowiązująca dla nas, dlatego koordynator tego projektu zostanie przez nas wezwany do zamalowania schodów na szaro - informuje rzeczniczka prasowa prezydenta Torunia Anna Kulbicka-Tondel.

Potrzebny remont, a nie makijaż

A czy rzeczywiście doszło do uszkodzenia zabytku? Konserwator wojewódzki mówi, że tak by tego nie określał, bo to trochę za mocne słowa. Jednak złamane zostały przepisy prawa, których on ma obowiązek strzec.

- Na usunięcie muralu dałem maksymalnie długi termin, żeby mimo wszystko nie trzeba go było likwidować od razu. Rozumiem, że wykonana została jakaś praca i chciałbym, by autorzy mieli z niej trochę satysfakcji - przyznaje Sambor Gawiński. - Szczerze mówiąc wolałbym też usłyszeć od miasta, że nie ma potrzeby do końca października zamalowywać muralu, bo lada moment rozpocznie się remont schodów i przy tej okazji malowidło zostanie usunięte.

A taki remont jest pilnie potrzebny. Schody są w opłakanym stanie. Jak pisaliśmy kilka tygodni temu przy okazji odsłonięcia pomnika wojsk balonowych, przygotowano już projekt zagospodarowania terenu wokół monumentu. Obejmuje również naprawę schodów prowadzących nad Martwą Wisłę. Według kosztorysu, sporządzonego w ubiegłym roku, więc pewnie wymagającego aktualizacji, na remont schodów potrzeba 700-800 tys. złotych.