Emerytury stażowe: dla kogo? Jakie kryterium stażowe? Co na to NSZZ Solidarność? Filar obecnej kampanii wyborczej Andrzeja Dudy

O emeryturach stażowych Andrzej Duda mówił już w 2015 roku po raz pierwszy ubiegając się o prezydenturę. Potem - bezskutecznie - próbował nakłonić rząd do spełnienia tej obietnicy. Przeszkodą okazał się brak pieniędzy, a Ministerstwo Pracy podawało też przeszkody prawne. Mimo to prezydent Andrzej Duda pracuje nad stosownym projektem.

Przy postulowanym kryterium stażowym niektóre kobiety mogłyby przejść na emeryturę już w wieku 53, a mężczyźni - 58 lat. Taką możliwość mieliby ci, którzy pracę zawodową rozpoczęli jako osiemnastolatkowie.

Zdania na temat tego pomysłu są podzielone. Zwolennikiem emerytury stażowej jest NSZZ „Solidarność”. Jak mówił parę miesięcy temu „Dziennikowi Gazecie Prawnej” Henryk Nakonieczny, członek prezydium Komisji Krajowej „Solidarności”, to dobre rozwiązanie dla ludzi, którzy pracują ciężko fizycznie od 40 lat. I chodzi nie tylko o stan ich zdrowia.

- Tacy pracownicy powinny mieć prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, bowiem po tylu latach opłacania składek mają już zgromadzony odpowiedni kapitał na starość – mówił związkowiec.

Z danych GUS wynika, że pracowników spełniających proponowane przez prezydenta i związki kryterium stażowe jest obecnie ponad 400 tysięcy. Jednak w przyszłości ta liczba może maleć. Młodsi Polacy pierwszą pracę (w każdym razie tę oskładkowaną) podejmują na ogół w późniejszym wieku niż ich ojcowie. Zatem mężczyzna, który zawodową karierę rozpoczął jako 25-latek, zostałby emerytem mając 65 lat, tak jak to dzieje się dzisiaj przy kryterium wiekowym.

W wypowiedzi cytowanej przez portal money.pl szefowa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska zwraca uwagę, że w żadnym państwie Unii Europejskiej emerytury stażowe nie są powszechne. Przypomina, że w 2012 roku zrezygnowano z nich we Włoszech.

W niektórych państwach można przejść na emeryturę o kilka lat wcześniej, niż przewiduje kryterium wiekowe, warunkiem jest jednak długi staż lub trudne warunki pracy – mówi prof. Uścińska.

W Polsce emerytura stażowa istnieje, ale przysługuje wybranym grupom pracowników, m.in. służbom mundurowym, górnikom, sędziom. Jej upowszechnienie, zdaniem niektórych ekonomistów, mogłoby spowodować poważne kłopoty.

- Takie rozwiązanie trzeba by powiązać z reformą systemu emerytalnego, ponieważ przy cezurze 35 lat stażu pracy dla kobiet i 40 dla mężczyzn będziemy mieli nadmiar młodych emerytów i pojawi się problem wysokości świadczeń dla nich – stwierdził w rozmowie z agencją informacyjną „Newseria Biznes” dr Leszek Juchniewicz, główny ekonomista Pracodawców RP. - Dziś stopa zastąpienia kształtuje się na poziomie około 50 proc., za lat 20 będzie wynosić zaledwie 30 proc., w związku z tym pojawi się problem, z czego ci młodzi emeryci będą żyli.

Pomysłowi prezydenta niektórzy pracodawcy są niechętni także dlatego, że emerytury stażowe mogłyby jeszcze pogłębić wielki problem braku rąk do pracy.

Z drugiej strony – czy emerytura stażowa rzeczywiście skróciłaby naszą obecność na rynku pracy, zważywszy, że przeciętny Polak dziś i tak pracuje tylko 33 lata, a przeciętna Polka 30, podczas gdy Islandczyk - 46 lat, Szwed - 42 lata, a Czech - 36 (dane za „Dziennikiem Polskim” i "Business Insider")?