Epidemia przemocy za zamkniętymi drzwiami domów

Gdyby polegać na suchej statystyce, to okres pandemii (od marca 2020) oznacza wręcz poprawę w domowych relacjach. Na przykład w marcu br. założono w kraju zdecydowanie mniej Niebieskich Kart niż w marcu ub.r. Natomiast w Toruniu ta jednostka prokuratury, w której obrębie znajdują się newralgiczne obszary (np. socjalne kompleksy przy ul. Olsztyńskiej i na lewobrzeżu, Chełmża, Rubinkowo, cztery ościenne gminy) w okresie pandemii liczonym od 1 marca do dziś zarejestrowała wręcz mniej spraw o znęcanie się nad bliskimi (art. 207 kk) niż w analogicznym okresie roku ubiegłego (112 i 139). Mowa o Prokuraturze Rejonowej Toruń Wschód.

Jak to możliwe? Obsługujący telefony zaufania psychologowie mówią, że ofiary przemocą wiosną zostały zamknięte w pułapce, fizycznie i psychologicznie. Wiele pod jednym dachem przeżywało lockdown z katem, ale miało świadomość "zamrożenia" pracy policji, prokuratury, sądu. Niektóre wprost słyszały, że "to nie są priorytetowe sprawy". Dla innych osób doświadczenie przemocy było czymś nowym - mąż, partner, ojciec zaczął ją stosować pod wpływem wymuszonej izolacji, utraty dochodów i odreagowywania stresu.

Wiele wskazuje na to, że dopiero po pół roku pandemii ofiary domowej przemocy częściej formalnie zgłaszają przemoc i spotykają się ze zdecydowaną reakcją. - W ostatnim czasie mamy liczne doprowadzenia osób z zarzutami znęcania się nad rodziną. Procentowo stanowią u nas liczny odsetek - mówi prokurator rejonowa Izabela Oliver ze "Wschodu".

Przemoc, groźby, uporczywe nękanie - to wszystko zaczęło się w pandemii pojawiać w historiach ludzi, którzy trafiali do kancelarii adwokackich. - Z naszych obserwacji wynika, że w okresie lockdownu musiała zwiększyć się liczba przypadków psychicznego i fizycznego znęcania się w związkach, rodzinach. Życiowe dramaty, takie jak np. utrata pracy były potęgowane przez stres i nałogi. Na to nakładał się brak dostępu do pomocy psychologicznej i psychiatrycznej. Wszystko to wyzwalało w niektórych ludziach najgorsze cechy - mówi adwokat Mateusz Kondracki z Torunia.

Zobacz wideo: Bezpieczeństwo na drogach jesienią. O tym trzeba pamiętać

**

Scenariusz klasyczny: on znęca się nad nią i dziećmi**

W Prokuraturze Rejonowej Toruń Centrum Zachód liczba spraw o znęcania się nad rodziną (art. 207 kk) w czasie pandemii nieznacznie wrosła. Od 1 marca do 18 listopada br. takich spraw zarejestrowano tutaj 89, a w okresie analogicznym roku ubiegłego - 81. Jedno się nie zmieniło: dominujący scenariusz takich historii.

Najczęściej sprawcą przemocy jest mężczyzna, a jego najczęstszymi ofiarami żona lub konkubina oraz jej dzieci. Zdarzają się też przypadki znęcania się mężczyzn nad starszymi rodzicami: matką, ojcem, obojgiem. Zdecydowanie najrzadziej mamy do czynienia z sytuacjami, gdy sprawcą przemocy jest kobieta - wylicza prokurator rejonowy Marcin Licznerski.

Dodajmy, że podobne trendy powtarzają się w prokuraturach w innych regionach kraju i policyjnych statystykach. W pandemii swoje obserwacje mają jednak osoby bezpośrednio zajmujące się interwencjami. One są najbliżej domowych dramatów i jako pierwsze wyłapują alarmujące sygnały.

Trzykrotny wzrost zgłoszeń w Niebieskiej Linii

-Przez pierwsze tygodnie izolacji odnotowaliśmy nawet trzykrotny wzrost zgłoszeń telefonicznych, podobnie jak inne organizacje, które zajmują się przeciwdziałaniem przemocy. Dotyczyło to również zgłoszeń droga mailową. Przybywa nie tylko poszkodowanych kobiet, ale też dzieci i młodzieży - podkreślała psycholog Maja Kuźmicz z Niebieskiej Linii pod koniec maja br. (za: "Rzeczpospolita").

W samym Toruniu o specyfice takich spraw w czasie pandemii dużo więcej pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, a dokładniej Działu Interwencji Kryzysowej. Osoby pozostające w przemocowych związkach podczas kwarantanny skazane zostały na życie pod jednym dachem ze swoim oprawcą. MOPR już wczesna wiosną zaczął odbierać coraz więcej zgłoszeń od... sąsiadów.

Tego wcześniej nie było. Awantury domowe, krzyki, płacz dzieci za ścianą... Odgłosy przemocy umykały sąsiadom ofiar, bo po prostu nie było ich w domach. Teraz są i reagują. To największa zmiana jaką zauważyliśmy w okresie pandemii - zaznaczała Kazimiera Podgórska, kierownik działu interwencji kryzysowej MOPR w Toruniu.

Tutaj znajdziesz pomoc

Jak reagowali wtedy i reagują teraz sąsiedzi? Po pierwsze, sami pukają do drzwi, wkraczają do akcji, gdy sytuacja ich niepokoi. Po drugie, zgłaszają sprawę ośrodkowi. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie ma w okresie pandemii czynny całodobowy telefon: (56) 477-00-91 i 92. Tutaj dyżurują głównie doświadczeni w sprawach kryzysowych pracownicy socjalni. Można też uzyskać poradę psychologa. Nikt nie jest pozostawiony sam z problemem, choć pomoc wygląda nieco inaczej niż normalnie. W sytuacjach pilnych, drastycznych, kontakt z policją jest jednak natychmiastowy, jak zawsze.

W Toruniu i miastach regionu działa podległa marszałkowi Kujawsko-Pomorska Niebieska Linia, nad którą czuwa Biuro ds. Polityki Prorodzinnej i Przeciwdziałania Przemocy. Działa mimo epidemii. Bezpłatną pomoc prawną i psychologiczną można uzyskać dzwoniąc pod bezpłatny numer telefonu 800 154 030 lub korzystając z poczty elektronicznej ([email protected])– codziennie, również w dni wolne od pracy, w godzinach 17-21.

Kujawsko-Pomorska Niebieska Linia: 800 154 030

Dyżury prawne – telefony:

• Bydgoszcz - 52 321 40 59 / 606 924 845
• Włocławek - 54 235 67 10 / 500 173 322
• Grudziądz - 56 621 58 16 / 500 173 322
• Inowrocław - 56 621 59 04 (na czas zagrożenia epidemicznego) / 606 924 845
• Brodnica - 56 491 97 71 / 500 173 322
• Chełmno - 56 686 30 72 / 500 173 322

Poza tym można skorzystać z pomocy instytucji ogólnopolskich.

• Centrum Praw Kobiet: 600-07-07-17
• Niebieska Linia: 800-12-00-02
• Feminoteka: 888-88-33-88