Fort VII czeka na lepsze czasy

Informacja o tym, że miasto ma zamiar ucywilizować okolice wojennego więzienia Gestapo zelektryzowała naszych Czytelników. Proponowane zmiany są niewielkie, ale związane z nimi nadzieje - ogromne.

<!** Image 3 align=none alt="Image 198820" sub="Dawno, dawno temu miejscami pamięci narodowej opiekowały się m.in. szkoły. Zwyczaj ten umarł, choć chyba nie powinien [Fot.: Andrzej Kamiński]">Wczoraj minęła 73. rocznica pierwszych straceń na Barbarce. Uroczystości z nią związane odbyły się w leśnym miejscu pamięci, a Fort VII, skąd w 1939 roku zostali zostały zabrane ofiary tej egzekucji, choć również powinien być w centrum wydarzeń, znów znalazł się na uboczu. Miasto nie jest jego właścicielem i od lat nie może sobie poradzić z tym, że symbol wojennej gehenny polskich mieszkańców Torunia i okolic wygląda obecnie, jakby dziś nikt o tej tragedii nie pamiętał. Cóż z tego, że służby miejskie bardzo często tam sprzątają? Efektów tych zabiegów nie widać. <!** reklama>

<!** Image 4 align=right alt="Image 198820" sub="Pamiątką tamtych czasów jest okopcona ściana kaponiery, ostrzelana w czasach, gdy w fosie była strzelnica [Fot.: Andrzej Kamiński]">Na oficjalnej mapie toruńskich miejsc pamięci narodowej fortu w zasadzie nie ma, czego dowodem mogą być chociażby wczorajsze uroczystości - zorganizowane tylko i wyłącznie na Barbarce. Zdewastowane pomniki przy dawnym niemieckim więzieniu przeważnie pełnią więc dziś rolę plenerowej pijalni piwa i innych napojów mniej lub bardziej wyskokowych.

Pamięć o tym miejscu jednak jeszcze w Toruniu nie zginęła. Tydzień temu poinformowaliśmy, że opiekująca się miejskimi cmentarzami spółka Urbitor planuje zająć się reanimacją betonowego monumentu ustawionego przy fortecznej fosie i w związku z tym poszukuje jego zdjęć. Jak zwykle w takiej sytuacji zwróciliśmy się o pomoc do naszych Czytelników, w odpowiedzi otrzymując wiele e-maili i telefonów pełnych nadziei, że okolice Fortu VII wreszcie zaczną się zmieniać. Fotografii naturalnie także nie zabrakło. Nie udało nam się jeszcze odwiedzić wszystkich ich posiadaczy, ale korzystając z rocznicy, dzielimy się pierwszymi efektami tej zbiórki.

<!** Image 5 align=right alt="Image 198820" sub="[Fot.: Wojciech Wielgoszewski]">Prosząc o te zdjęcia, wspominaliśmy między innymi ruch, jaki przy forcie panował dzięki akcjom organizowanym przez toruńskie szkoły. Na początku lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku ze swoimi uczniami pod Fortem VII pojawił się między innymi pan Wojciech Wielgoszewski, któremu zawdzięczamy kilka fotografii kolorowych. Młodzi ludzie pojechali do fortu na rowerach wiosną 1982 roku. Pod tak zwaną ścianą śmierci zapalili świeczki, a później ruszyli dalej.

- Pamiętam, że później zawieźliśmy światło na cmentarz na Barbarce - wspomina nasz Czytelnik. - Pamiętam też, że młodzież umiała połączyć pogodny nastrój wiosennej wycieczki z powagą i skupieniem w miejscach naznaczonych cierpieniem ofiar niemieckiej okupacji.

Dziś generalnie nie ma ku temu specjalnej okazji, ponieważ ten sposób troski o miejsca pamięci został już zarzucony, a szkoda.

Stosowne ilustracje znalazły się również w fotograficznym sezamie wieloletniego fotoreportera „Nowości”, Andrzeja Kamińskiego. Jedno z otrzymanych zdjęć, również przedstawiające forteczną kaponierę, prezentujemy obok.

Jak dotąd wszyscy nasi fotograficzni dobroczyńcy dzielą się z nami widokami fosy, tymczasem firma Urbitor przymierza się do zabezpieczenia pomnika stojącego obok niej. Czy ktoś z Państwa posiada jego zdjęcia sprzed dewastacji?<!** Image 6 align=none alt="Image 198820" sub="Urbitor poszukuje archiwalnego widoku tego pomnika [Fot.: Jacek Smarz]">

Warto wiedzieć

Czekamy na fotografie

Nadal poszukujemy zdjęć pomnika znajdującego się przy fosie Fortu VII.

Czekamy jednak na każdą fotografię miejsc pamięci przy tym obiekcie, mamy nadzieję, że i one się jeszcze kiedyś przydadzą.

Prosimy również o zdjęcia Fortu VIII, gdzie także podczas wojny było niemieckie więzienie.

W sprawie fotografii prosimy o kontakt z redakcją, między godziną 13 i 17, nr tel. 56-611-81-11. Przez cały czas do Państwa dyspozycji jest też adres e-mailowy: [email protected]