Frankowicze tych zapisów w umowach nie muszą przestrzegać. UOKiK nałożył gigantyczną karę na Getin Noble Bank

Poszło o klauzule, które Getin Noble Bank (GNB) stosuje we wzorcach aneksów do umów kredytów hipotecznych indeksowanych do euro i franka szwajcarskiego. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał je za niedozwolone i zakazał ich wykorzystywania. Nałożył również na przedsiębiorcę karę - prawie 13,5 mln zł.

Zakwestionowane klauzule dotyczyły sposobu ustalania kursów walut. Bank wykorzystuje je do przeliczania kwoty kredytów indeksowanych do euro lub franka szwajcarskiego i obliczania wysokości poszczególnych rat. GNB za podstawę do ustalania swoich kursów przyjął „kurs rynkowy wymiany walut dostępny w serwisie Reuters”. To - zdaniem przedstawicieli UOKiK - nieprecyzyjne sformułowanie. Z wyjaśnień uzyskanych od GNB podczas postępowania wynika, że chodzi o profesjonalny, odpłatny serwis firmy Thomson Reuters. Tego jednak konsumenci nie wiedzą, poza tym nie mają do niego dostępu. - W efekcie kredytobiorcy nie są w stanie samodzielnie sprawdzić, czy bank prawidłowo ustala kursy walut i nalicza im raty. Pojawia się więc ryzyko, że GNB może je wyznaczać arbitralnie i w sposób nieprzewidywalny dla konsumentów - wyjaśnia Marek Niechciał, prezes UOKiK.

W jednej z klauzul bank zastrzega sobie także prawo do zmiany ustalonego kursu waluty w przypadku dużych jej wahań na rynku w ciągu dnia. Konsumenci nie mają możliwości zweryfikowania zasadności takich działań i zareagowania na nie. Ponadto istnieje ryzyko, że bank będzie korzystał z tego uprawnienia tylko wtedy, gdy będzie to dla niego korzystne, czyli gdy kurs waluty gwałtownie wzrośnie.

Klauzule w umowach uznane za nieistniejące

Oprócz kary UOKiK nałożył na Getin Noble Bank obowiązek poinformowania wszystkich zainteresowanych konsumentów o decyzji urzędu. Z pisma dowiedzą się, że klauzule niedozwolone nie wiążą stron - należy traktować je tak, jakby nie było ich w aneksie do umowy. Konsumenci mogą złożyć do banku reklamację i powołać się na decyzję UOKiK. Przy dochodzeniu roszczeń mogą skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego.

Rok temu UOKiK wydał podobną decyzję wobec Deutsche Bank Polska - za klauzule niedozwolone dotyczące sposobu ustalania kursów walut nałożył wtedy 7 mln zł kary. Urząd prowadzi takie postępowania wobec kolejnych 7 banków: Raiffeisen Bank International AG (wcześniej: Raiffeisen Bank Polska), BGŻ BNP Paribas, Santander Bank Polska (wcześniej: BZ WBK), Bank Millennium, PKO BP, BPH, Pekao SA.

To już kolejna kara UOKiK-u dla GNB

Kara prawie 13,5 mln zł dla Getin Noble Bank, to nie pierwsza sankcja nałożona na tę instytucje przez UOKiK. Od czasu połączenia Getin Banku z Noble Bankiem w sierpniu 2010 GNB był trzykrotnie karany przez UOKiK za stosowanie niedozwolonych praktyk wobec klientów oraz wprowadzanie ich w błąd. Przykładowo postępowanie UOKiK wszczęte w czerwcu 2011 dotyczyło sposobu udzielania kredytów samochodowych. Według UOKiK w zawieranych umowach Getin Noble Bank stosował nieprecyzyjne zapisy mogące umożliwić bankowi wypowiedzenie umowy z obowiązkiem natychmiastowej spłaty kredytu oraz wbrew obowiązującym aktom prawnym nie informował kredytobiorcy o całkowitym koszcie wszystkich opłat i prowizji. Wysokość nałożonej przez UOKiK kary wyniosła wtedy prawie 6 mln złotych.

Z kolei w styczniu 2014 r. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożyła na Getin Noble Bank łącznie 6,7 mln zł kary za wprowadzanie w błąd swoich klientów, zawierających umowy na długoletnie produkty inwestycyjno-oszczędnościowe.