Frankowicze wykorzystywani przez prawników? UOKiK wziął pod lupę 15 kancelarii

Pozwy frankowiczów przeciwko bankom liczone są już w setkach. Linia orzecznicza polskich sądów sprzyja kredytobiorcom. Przełomem było głośne orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie państwa Dziubaków w 2019 roku. Efektem są setki nowych pozwów i korzystne wielokrotnie dla frankowiczów orzeczenia. Pod uwagę brane są samowole bankowe w przeliczaniu kursu walut według wewnętrznych tabel, a także wynagrodzenia za tak zwane bezumowne korzystanie z kapitału.

Jak podaje stowarzyszenie Stop Bankowemu Bezprawiu, po okresie zamrożenia sądów w początku pandemii, sprawy frankowe licznie wróciły na wokandy. Ich finały w br. zazwyczaj są dla kredytobiorców satysfakcjonujące. W pierwszym kwartale br. sądy przyznały im rację w 127 przypadkach, a tylko w 12 - bankom (mowa o wyrokach w pierwszej instancji). W drugim kwartale proporcje były takie: 67 i 4. W trwającym natomiast trzecim kwartale: 89 i 5.

W Toruniu zainteresowanie frankowiczów dochodzeniem swego w sądzie wzrosło w ostatnim czasie po informacji, że toruńska radca prawna Magdalena Pledziewicz wygrała przed stołecznym sądem sprawę o rekordową sumę 4,2 mln zł z Getin Bankiem. Prawniczka na co dzień pracuje w godnej zaufania kancelarii, od lat specjalizującej się w sprawach bankowych. Tutaj zasady współpracy z klientem są przejrzyste i uczciwe. Niestety, nie wszędzie tak bywa.

Z sygnałów docierających do UOKiK wynika, że może dochodzić do nieprawidłowości na rynku świadczenia usług pomocy prawnej, których dopuszczają się kancelarie adwokackie i radcowskie. Niepokojące skargi dotyczą m.in. braku możliwości oszacowania wynagrodzenia kancelarii, zastrzegania na jej rzecz całości uzyskanych na rzecz konsumenta korzyści. Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające wobec 15 kancelarii.

Postępowanie wyjaśniające zostało wszczęte 20 lipca i jest nim objętych 15 kancelarii adwokackich i radcowskich z całej Polski. Jego celem jest w szczególności zweryfikowanie warunków na jakich osoby posiadające kredyt hipoteczny waloryzowany lub denominowany do waluty obcej, umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oraz obligacje korporacyjne spółki GetBack, zawierają umowy z kancelariami.

Z posiadanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów informacji wynika, że problemem mogą być niejasne zasady ustalania wynagrodzenia i brak określenia maksymalnego pułapu kosztów, co może utrudniać oszacowanie ceny podejmowanych działań. Wątpliwości budzi także zastrzeganie na rzecz kancelarii całości uzyskanych w imieniu konsumenta korzyści, gdy sąd unieważni lub „odfrankuje” umowę kredytową. Ponadto kancelarie mogą wyłączać swoją odpowiedzialność za to, że konsument nie dostarczy dokumentów – nawet, gdy kancelaria nie zwróciła się z taką prośbą i ograniczają ją jedynie do wysokości posiadanej polisy. Poza tym, kredytobiorców może obejmować nawet 10-letnia klauzula poufności!

- W związku z napływającymi do UOKiK niepokojącymi informacjami weryfikujemy w postępowaniu wyjaśniającym model działania kancelarii adwokackich i radcowskich reprezentujących konsumentów. W szczególności chcemy ustalić, czy umowy mogą zawierać klauzule niedozwolone lub naruszać zbiorowe interesy konsumentów. Nie ulega wątpliwości, że kancelarie są profesjonalnymi podmiotami, świadczącymi pomoc prawną w trudnych bataliach sądowych z bankami, gdzie w grę wchodzą wysokie kwoty. Kancelarie nie mogą jednak wykorzystywać swojej pozycji względem konsumentów. Od profesjonalistów mamy prawo wymagać profesjonalnego działania tak, aby na pierwszym miejscu zawsze stał interes klienta kancelarii, nie zaś jej samej – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.

Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów, jeżeli materiał zgromadzony w toku postępowania wyjaśniającego wzbudzi zastrzeżenia, Prezes UOKiK może wszcząć postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów lub stosowania klauzul niedozwolonych.