Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Rynek w Górznie. Tak wygląda serce miasta w najmniejszym mieście kujawsko-pomorskiego

Marek Weckwerth
Marek Weckwerth
Górznieński Rynek w nocnej odsłonie. Po prawej Urząd Miasta i Gminy
Górznieński Rynek w nocnej odsłonie. Po prawej Urząd Miasta i Gminy Marek Weckwerth
Górzno to najmniejsze miasto województwa kujawsko-pomorskiego, liczące około 1400 mieszkańców, którego sercem jest nieduży, w przybliżeniu prostokątny Rynek. Miejscowość wyróżnia się położeniem na wzgórzach pośród jezior i lasów.

Nazwa tego miasteczka w powiecie brodnickim nawiązuje do okolic górskich i nic dziwnego, skoro mnóstwo tu wzgórz i głębokich dolin. To obraz polodowcowy, a przy tym zmyślnie przez Matkę Naturę w przepastne lasy ozdobiony. Ludzie to piękno docenili i utworzyli Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy.

Taka jest historia Górzna

- Pierwsze wzmianki o Górznie sięgają roku 1229. Tutejszą parafię założył biskup płocki Florian. W roku 1325 przekazał ją Kanonikom Regularnym Stróżom Grobu Jerozolimskiego, zwanym w Polsce bożogrobcami lub miechowitami - mówi pochodzący z Górzna i od lat z pasją promujący swoją rodzinną miejscowość Wojciech Kalinowski, obecnie mieszkaniec Torunia.

Do roku 1821 parafia górznieńska należała do diecezji płockiej, kiedy na podstawie bulli papieskiej "De salute animarum" przeszła pod zwierzchnictwo diecezji chełmińskiej. 25 marca 1992 roku na mocy bulli "Totus Tuus Poloniae Populus" parafia weszła w skład nowo utworzonej diecezji toruńskiej.

Pierwszy kościół w Górznie pw. Podwyższenia Św. Krzyża wzniesiony został w roku 1325, podobnie jak kolejne świątynie z drewna, które nie przetrwały pożarów. Murowany kościół w stylu barokowo-klasycystycznym, który zachował się do naszych czasów, ukończono w roku 1812. W kościele znajduje się kilka wspaniałych zabytków, m.in. pozostałe po bożogrobcach naczynia liturgiczne i monstrancja.

Górzno otrzymało prawa miejskie w roku 1327 jako własność biskupów płockich, którzy na wzgórzu zwanym "Kopiec" założyli ufortyfikowaną rezydencję przypominającą tę z Raciążka na Kujawach. Ta podupadła w czasie wojen szwedzkich. Na początku XVIII wieku jej pozostałości rozebrano, a materiał użyto do budowy wspomnianego kościoła.

Górzno - to miasteczko uwielbiali wczasowicze

Jak przypomina Wojciech Kalinowski – po I wojnie światowej miasteczko i jego okolice zaczęły pełnić rolę wypoczynkową. Szczególną popularnością miejscowość cieszyła się w czasach Polski Ludowej, gdy funkcjonowało tu kilka ośrodków wczasowych.
Od roku 1989, przez ćwierć wieku odbywały się tu zawody triatlonowe. Rynek był miejscem zmiany z trasy rowerowej na biegową i metą zawodów rozgrywanych na dystansie olimpijskim.

To też może Cię zainteresować

Na przełomie lat 80. i 90. odbywały się plenery artystyczne z bazą w pensjonacie „Jagódka”, koncerty Muzycznych Spotkań pod Krzyżem, a na koniec XX stulecia wystawa "Górzno na starej fotografii" z blokiem imprez towarzyszących.

Kiedyś Rynek w Górznie tętnił życiem

- Centrum miasteczka od początków jego istnienia stanowi Rynek w kształcie wydłużonego prostokąta, położony na osi wschód – zachód. Od wschodu zamyka go kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, a od zachodu ruiny byłego kościoła ewangelickiego, który przez kilka dekad PRL-u pełnił funkcję Domu Kultury – opisuje pan Wojciech.

Rynek otaczają starsze i nowsze budynki mieszkalne, ze sklepami w niektórych. W północno-zachodnim rogu znajduje się Urząd Miasta i Gminy Górzno. Rynek składa się z dwóch skwerów: centralnego dużego oraz mniejszego we wschodniej części, na którym w roku 1966 postawiono pomnik ku czci ofiar wojen, zaś w roku 2016 tablicę upamiętniającą wizytę króla Stefana Batorego.

Na Rynku znajdowała się niegdyś studnia, zastąpiona w późniejszych czasach pompą. Z tego ujęcia wody jeszcze w drugiej połowie XX wieku korzystali okoliczni mieszkańcy. Mówi się nawet, że „jeszcze Górzna nie było, a pompa była”.

W czasach PRL-u na Rynku stał maszt, na którym powiewała polska flaga. Wtedy też Rynek był również miejscem pochodów 1-majowych. W zachodniej pierzei placu „za komuny” z powodzeniem działała kawiarnia „Jagienka” (nawiązująca nazwą do bohaterki „Krzyżaków”), którą do dzisiaj wspominają mieszkańcy i turyści. W budynku działającego na przełomie XIX i XX wieku hotelu, w latach PRL-u znajdowały się biura Gminnej Spółdzielni oraz restauracja GS z salą dancingową na pierwszym piętrze. Restauracja wydawała do 2 tys. obiadów dziennie, bo chętnie stołowali się tu wczasowicze.
Dziś przy Rynku nie działa żadna restauracja, a nawet kawiarnia.

Rynek to również trasa procesji Bożego Ciała, która wychodząc z kościoła, kieruje się zgodnie z ruchem wskazówek zegara, dookoła centralnego placu.

To też może Cię zainteresować

W ostatnich latach widoczna jest działalność Górznieńskiego Ośrodka Kultury, którego budynek znajduje się przy Rynku po byłej restauracji. Latem GOK organizuje warsztaty teatralne. Organizowane od kilku lat rajdy turystyczne pod nazwą „Razem do trójstyku” (styk granic województw: Warmińsko-Mazurskiego, Kujawsko-Pomorskiego i Mazowieckiego) przyciągają amatorów turystki.

Niedługo krajobraz zazieleni się, ale Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy jest piękny o każdej porze roku
Niedługo krajobraz zazieleni się, ale Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy jest piękny o każdej porze roku Marek Weckwerth

Co słychać na rynku w Górznie?

Na prośbę Czytelników wznawiamy cykl artykułów poświęconych rynkom i ryneczkom miast Kujaw i Pomorza. Przez cały kwiecień, zawsze w magazynowych, piątkowych wydaniach, znów przybliżymy ich ginącą w mrokach dziejów historię, przypomnimy, z jaką atrakcją turystyczną mamy dziś do czynienia. Opiszemy nowe miasta i ich rynki, zaczynając od najmniejszego w naszym regionie, znajdującego się na ziemi dobrzyńskiej Górzna. Na ziemi dobrzyńskiej położone jest również miasteczko Skępe, które przedstawimy jako drugie. W trzecim i czwartym odcinku przeniesiemy się na zachód województwa, ale dokładnie gdzie, tego na razie nie ujawnimy. Czekamy bowiem na Państwa propozycje.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska