Histamina - co to jest i jaka jest rola tego hormonu? Alergia a histamina - poznaj objawy i przyczyny

Co to jest histamina?

Histamina jest hormonem i należy do amin biogennych. Gromadzi się komórkach tkanki łącznej oraz błon śluzowych. Na jej zwiększoną lub wprost przeciwnie – zmniejszoną obecność w organizmie mogą wpłynąć następujące czynniki: uszkodzenia tkanki, kontakt z danym alergenem czy zmiany temperatury. W organizmie człowieka za rozkład histaminy w zjedzonym posiłku odpowiada enzym – diaminooksydaza.

Hormon jest często odnajdywany w produktach spożywczych. W pożywieniu powstaje na skutek celowej działalności bakterii bądź jako wprowadzone zanieczyszczenie.
Na początku artykułu wspomnieliśmy, że histaminę nasz organizm pobiera także z produktów spożywczych. Hormon wytwarzany jest w nich poprzez naturalne procesy np. fermentacji i dojrzewania. Gdzie możemy znaleźć histaminę? Otóż są to przede wszystkim:

• kiszonki,
• mięsa peklowane (szynka westfalska, salami, osso collo),
• sery pleśniowe (Gouda, Camembert, Cheddar, Emmentaler),
• ryby świeże i owoce morza,
• alkohol (czerwone wino, wino deserowe, wino białe, szampan, piwo pszeniczne),
• warzywa (szpinak, bakłażan, awokado).

Histamina, a alergia

Hormon ten nie tylko pełni pozytywną rolę w organizmie człowieka tzn. pobudza wydzielanie niektórych gruczołów m.in. wydzielanie soku żołądkowego czy reguluje wydzielanie hormonów przedniego płata przysadki, ale jednocześnie jest pośrednikiem w rozwoju nieprzyjemnej choroby jaką jest alergia. Wystarczy, że błona śluzowa będzie miała kontakt z alergenem, a wówczas dojdzie do uwolnienia histaminy.

Charakterystycznymi objawami takiej sytuacji są najczęściej:

• bolesne miesiączki,
• zaburzenia rytmu serca,
• astma oskrzelowa,
• napady kichania,
• obrzęk na skórze, świąd oraz przekrwienie,
• poszerzenie naczyń krwionośnych powodujące blokadę nosa,
• u chorych z alergią pokarmową występuje skurcz mięśni gładkich i wzmożona produkcja soków trawiennych oraz liczne biegunki,
• hormon powoduje obrzęk powiek oraz zaczerwienienie i pieczenie oczu

Testy alergiczne na histaminę

Tak jak każdy czynnik alergizujący również histaminę można wykryć podczas wykonania standardowych testów alergicznych. Warto pamiętać, że nieleczona choroba może powodować coraz trudniejsze w codziennym życiu symptomy.
Jeżeli podejrzewamy, że jesteśmy uczuleni na histaminę lub na jakikolwiek innych czynnik zewnętrzny musimy udać się do alergologa. W gabinecie zostaną przeprowadzone testy wykluczające, które pozwalają na określenie rodzaju alergii oraz stopnia zaawansowania. Istnieją trzy rodzaje testów alergicznych:

1. testy skórne – bezpośrednio na skórę nanosi się kroplę alergenu, a następnie nakłuwa się ją. Jeżeli jesteśmy uczelni - w ciągu kilkunastu minut na skórze pojawia się bąbel i zaczerwienienie skóry. W skład podstawowego testu skórnego wchodzi prawie 20 alergenów.
2. testy z krwi – w tym przypadku po pobraniu krwi oznacza się przeciwciała IgE dla alergenów: roztoczowych, zwierzęcych, pyłkowych oraz pleśniowych. Jest to najlepszy wybór dla osób, u których powstają silne reakcje alergiczne. Co ważne dwa tygodnie przed dokonaniem testów trzeba zrobić pauzę przy zażywaniu leków antyhistaminowych.
3. testy prowokacyjne – polegają na wstrzyknięciu alergenu do nosa i weryfikacji, które z zawartych w nim substancji najbardziej wpływają na ludzki organizm. Tego typu testy wykonywane są najczęściej przy wyborze terapii odczulającej.

Nietolerancja histaminy

To jednak nie jedyne negatywne działanie histaminy. Innym może być zwiększone stężenie hormonu w organizmie. Powoduje to wrodzony lub nabyty niedobór diaminooksydazy – DAO, odpowiadającej za rozkład histaminy w jedzeniu. Ilość histaminy powyżej normy trafia do krwi przez błonę śluzową jelita, powodując objawy podobne do alergii.

Dieta antyhistaminowa - zasady

Dieta antyhistaminowa polega przede wszystkim na wykluczeniu produktów bogatych w histaminę. Poniżej prezentujemy listę produktów, które mogą być spożywane przez osoby nietolerujące hormon:

• Mleko, śmietana, twaróg, ser ricotta,
• wszystkie zboża i produkty z ich udziałem, oprócz pszenicy,
• wszystkie warzywa i potrawy z ich udziałem, oprócz pomidorów, szpinaku, bakłażana, dyni i kiszonek oraz fasolki czerwonej i soi,
• owoce i przetwory z ich udziałem: jabłka, figi, grejpfrut, winogrona, kiwi, mango, gruszki, rabarbar, arbuz,
• wszystkie czyste, świeżo ugotowane mięsa,
• jaja,
• masło i naturalne oleje,
• wszystkie przyprawy, oprócz zakazanych,
• cukier, miód, syrop klonowy i kukurydziany, słodziki,
• proszek do pieczenia, żelatyna, soda oczyszczona,
• dopuszczone jest picie kawy (nie zaleca się picia herbaty).