Historia dzieje się na naszych oczach, a młodzi ludzie to rozumieją

Generał Elżbieta Zawacka, kurierka Armii Krajowej i jedyna kobieta wśród cichociemnych, urodziła się 19 marca 1909 roku w Toruniu, a zmarła 10 stycznia 2009 roku.
[break]

Długie, trudne, piękne życie

Jej niemal stuletnie życie to historia niezwykłej odwagi i wytrwałej pracy. Ciągle aktualnie brzmi jej przesłanie: „Naród nie może zgubić żadnego pokolenia”.

Największym przysmakiem pięcioletniej Eli były bułki, które dostawała w piekarni, gdy w czasie I wojny światowej matka wysyłała ją po chleb. Po latach nauki w Toruniu ukończyła matematykę w Poznaniu. Pracowała jako nauczycielka i działała społecznie jako instruktor Przysposobienia Wojskowego Kobiet.

Podczas II wojny światowej zasłynęła z bohaterskich, graniczących z brawurą czynów. Jak wymiana zniszczonych banknotów dolarowych, potrzebnych na działalność Armii Krajowej w niemieckim
banku.

- Nikt nie przypuszczał, że ta niebieskooka blondynka, perfekcyjnie mówiąca po niemiecku, jest z Armii Krajowej - opowiadała Katarzyna Minczykowska-Targowska, wiceprezes Zarządu Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej.
Nie złamały jej lata w ubeckim więzieniu. W trudnych chwilach zajmowała się pracą. Była pedagogiem, historykiem i dokumentalistą, dbała o zachowanie pamięci tysięcy ludzi z Armii Krajowej.

- Jej pokolenie znalazło swoje miejsce w historii. Czy obecne, mimo kultury masowej, też jest gotowe? - pytała Katarzyna Minczykowska-Targowska, wspominając legendarną „Zo”.

Wielkie dzieje i rodzinny album

- Historia się nie skończyła. Gdy obserwujemy to, co dzieje się na Ukrainie, można śmiać się z takich diagnoz. Historia dzieje się na naszych oczach. Kto nie zna historii, nie może być dobrym patriotą
- mówił prof. Wojciech Polak, przewodniczący kapituły Konkursu im. gen. Zawackiej, który pracami młodzieży dokumentującymi polskie losy był zachwycony.

- Większość uczniów wybiera tematy związane z rodziną. Dziadek w armii Andersa, babcia łączniczka - to jest bardzo dobry sposób, aby rozbudzić zainteresowanie dziejami ojczystymi.

Ideą Konkursu im. gen. Elżbiety Zawackiej „Oni tworzyli naszą historię” jest upamiętnienie legendarnej cichociemnej i przekazanie młodym ludziom jej pasji: dokumentowania historii.

Konkurs ma zachęcić do rozwijania wiedzy o regionie oraz dokumentowania lokalnych dziejów na podstawie wspomnień świadków, zdjęć i pamiątek zachowanych w rodzinnych i publicznych archiwach. Do konkursu można było zgłosić prace pisemne o tematyce „O ludziach” lub „O wydarzeniach” bądź „Album rodzinny”.

Nagrody dla najlepszych

Wśród uczniów gimnazjów pierwszą nagrodę zdobyła Julia Knak z Gimnazjum nr 7 im. Tadeusza „Bora” Komorowskiego w Grudziądzu, drugą - Natalia Tuńska z Łasina, trzecią - Magdalena Mikołajewska z Bądkowa.

W kategorii szkół ponadgimnazjalnych zwyciężyła Marcjanna Tomczewska z V Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Pawła II w Toruniu, drugie miejsce zajęła Karolina Monika Woźniak z III LO w Brodnicy, a trzecie - Laura Wollert z LO w Chełmży.
Wyróżnieni zostali: Mateusz Lange, Marta Szmelter, Tomasz Cienkowski, Karolina Śmiglak, Weronika Domańska, Tomasz Wawrzyszko, Emilia Konkol, Kamil Nowek, Nicole Lewicka (gimnazja) oraz Aleksandra Świerzyńska, Paulina Piątek, Paweł Pilarski, Izabela Argalska, Iga Stefańska, Karolina Kwiatkowska, Marta Mirosławska, Michał Angowski, Michał Składanowski, Magdalena Jaszkowska (szkoły ponadgimnazjalne).

Laureaci dostali atrakcyjne nagrody: za pierwsze miejsce w obu kategoriach - 3 tys. złotych, za drugie miejsce - 2 tys. zł, a za trzecie miejsce - tysiąc złotych. Szkoły, których uczniowie zwyciężyli w obu kategoriach, otrzymają nagrody rzeczowe za kwotę 2,1 tys. złotych. Nagrody trafiły także do nauczycieli - opiekunów autorów zwycięskich prac w obu kategoriach (po 750 zł).

W Toruniu powstanie pomnik poświęcony gen. prof. Elżbiecie Zawackiej. W czasie wczorajszych obchodów zawiązał się komitet honorowy budowy postumentu. Planowana jest zbiórka funduszy na ten cel, a odsłonięcie przewidziano we wrześniu przyszłego roku. Przypomnijmy, że imię gen. prof. Elżbiety Zawackiej nosi nowy toruński most.