Jak król wyprzedził biskupa

W lipcu tego roku minęła 165. rocznica wizytacji parafii katolickiej w Łasinie przez ks. bpa chełmińskiego Anastazego Sedlaga.

<!** Image 2 align=none alt="Image 175657" sub="Kościół katolicki w Łasinie na pocztówce wydanej jeszcze w czasach pruskiego zaboru / Fot. Ze zbiorów autora">Biskup Anastazy Sedlag nie pochodził z Pomorza. Urodził się w 1787 roku na Śląsku. Tam przez pewien czas był proboszczem. Sakrę biskupią otrzymał w Poznaniu 18 maja 1834 roku z rąk arcybiskupa Marcina Dunina, natomiast diecezję chełmińską objął 14 czerwca 1834 roku, rządząc nią aż do śmierci w roku 1856.

Był on założycielem w Pelplinie, który był wówczas siedzibą biskupów chełmińskich, szkoły Collegium Marianum. Szkoła ta w okresie pruskiego zaboru była „kuźnią polskości”. Jej absolwentami byli m.in. dr Ludwik Rydygier i malarz Wacław Szczeblewski, założyciel Pomorskiej Szkoły Sztuk Pięknych w Grudziądzu.

<!** reklama>Wizytację kościoła farnego w Łasinie zapowiadano dwukrotnie. Pierwszy raz ogłoszono w cyrkularzu z 22 listopada 1844 roku na dni 25, 26 i 27 lipca 1845 roku. Okazało się jednak, że tereny te wcześniej miał wizytować król pruski Wilhelm IV. Władca Prus w pierwszym półroczu 1845 roku odwiedził wschodnie prowincje kraju.

Widać władze nie chciały, aby te wizyty były blisko siebie. Biskup postanowił zatem przesunąć swoje wizytacje. W jednym z kolejnych cyrkularzy zapowiedziano przyjazd do łasińskiej parafii, jak pisano - „łaskawego biskupa Anastazego Sedlaga, Doktora, Rycerza i Syna Wielkiego Orderu” - na początek lipca 1846 r.

I tym razem już bez przeszkód doszło do uroczystych biskupich odwiedzin. Ale nim ks. bp Sedlag dotarł do Łasina, wizytował kolejno: w dniach 13, 14 i 15 czerwca 1846 roku parafię w Grudziądzu; od 17 do 19 czerwca w Chełmnie; 20-21 czerwca - w Unisławiu. Od 22 do 24 tego samego miesiąca przebywał w Chełmży; od 25 do 27 czerwca złożył wizytę w Wąbrzeźnie; a następnie od 28 do 30 czerwca w Radzyniu Chełmińskim.

Do Lipinek biskup chełmiński zawitał 1 i 2 lipca, do Nowego Miasta Lubawskiego 3 i 4 lipca, a od 5 do 7 lipca był przyjmowany w Lubawie. Z Lubawy 7 lipca pojawił się „gorąco oczekiwany w Łasinie”. Tu powitany został przez ówczesnego proboszcza ks. Andrzeja Berenta i wiernych. Oficjalna wizytacja rozpoczęła się 8 lipca 1846 roku mszą świętą wieczorną i była kontynuowana w następnych dniach. Dobiegła ona końca 10 lipca w południe. Tego dnia, po obiedzie, ks. biskup Anastazy Sedlag odjechał do Pelplina.

Jak podają kroniki, we wszystkich mszach św. podczas wizytacji ks. biskupa udział wzięło około 1000 osób z Łasina, a ponadto 800 osób z Szynwałdu, Szembruka, Świętego, Rogóźna i Jabłonowa.

Podczas wizytacji ks. biskupa Sedlaga w Łasinie 9 i 10 lipca posługę kapłańską sprawowali: asystent biskupa ks. Masłoń i ks. proboszcz Jeliński z Szynwałdu. Wielu wiernych przystępowało w tych dniach do spowiedzi. Sakramentu pokuty udzielali: ks. Bushler z Szembruka, ks. proboszcz Jeliński z Szynwałdu, ks. proboszcz Markiewicz z Rogóźna, ks. proboszcz Kamrowski z Mokrego, ks. proboszcz Anst ze Świętego, ks. dziekan Sampławski z Radzynia, ks. proboszcz Czajkowski z Gruty, ks. proboszcz Lidkowski z Błędowa, ks. proboszcz Piechowski z Nowej Wsi oraz kapelan biskupa ks. Piłat.

W kościelnej kronice z tamtych czasów zapisano, że „w sercach i pamięci wiernych łasinian wizyta biskupa chełmińskiego Sedlaga w roku 1846 pozostała na długo”.