Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kiedy pracy brak... Postaraj się o emeryturę

Małgorzata Oberlan
Małgorzata Oberlan
Wcześniejsza emerytura może być wyjściem dla osoby 50 plus w sytuacji, gdy brak dla niej pracy, a nie ma jeszcze prawa do tzw. zwykłej emerytury. Inne zasady obowiązują osoby urodzone przed 1949 rokiem i te po 31 grudnia 1948 roku.

Wcześniejsza emerytura może być wyjściem dla osoby 50 plus w sytuacji, gdy brak dla niej pracy, a nie ma jeszcze prawa do tzw. zwykłej emerytury.

Inne zasady obowiązują osoby urodzone przed 1949 rokiem i te po 31 grudnia 1948 roku.

Przed 1949 rokiem

Zacznijmy od pierwszej grupy. Prawo do wcześniejszej emerytury mają tu kobiety w wieku 55 lat z 30-letnim stażem pracy, albo 20-letnim przy jednoczesnej orzeczonej całkowitej niezdolności do pracy. Mężczyźni natomiast w wieku 60 lat z 35-letnim stażem albo 25-letnim przy analogicznym orzeczeniu.

<!** reklama>

- W obu przypadkach należy dodatkowo spełnić takie warunki: tuż przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę być pracownikiem oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu pozostawać w stosunku pracy, przynajmniej przez pół roku - zaznacza Bożena Wankiewicz, rzecznik ZUS w Toruniu.

Z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę mogą skorzystać też osoby uprawnione do tzw. renty wypadkowej (orzeczona niezdolność do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy).

Kolejna grupa to osoby pracujące w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (np. kolejarze, artyści, twórcy, hutnicy - chodzi o wszystkie zawody wymienione w rozporządzeniu z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, DzU nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Jeśli do końca 1998 r. spełniło się warunek 25 lat stażu pracy (mężczyzna) lub 20 lat (kobieta), w tym 15 lat właśnie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, bez względu na tegoroczną reformę emerytalną zachowuje się prawo do wcześniejszej emerytury.

Oto kilka przykładów dotyczących twórców i artystów. Kobieta fotografik może przejść na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat, pod warunkiem, że ma 20-letni staż pracy, w tym 15 lat działalności. Pan fotografik natomiast w wieku 60 lat, z 25-letnim stażem pracy i 15 latami działalności artystycznej.

Identyczne wymagania dotyczą dziennikarzy. W ich wypadku istotne jest jednak, by pracowali w redakcjach objętych układem zbiorowym pracy dziennikarzy.

Nieco inaczej jest w przypadku wcześniejszych emerytur dla nauczycieli. Mają oni dwie możliwości - albo przejść na emeryturę zgodnie z art. 88 Karty nauczyciela (30-letni staż pracy, w tym 20 lat jako nauczyciel), albo skorzystać ze wspomnianego rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. (kobieta: 55 lat, 20 lat stażu, w tym 15 jako nauczyciel stale i w pełnym wymiarze czasu pracy; mężczyzna: 60 lat, 25 lat stażu, w tym 15 jako nauczyciel). W tym drugim przypadku nie ma wymogu rozwiązania stosunku pracy, aby nabyć prawo do emerytury.

Druga grupa wiekowa

Dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku a przed 1 stycznia 1969 rokiem, podane wyżej warunki (wiek, staż etc.) są takie same, jak w grupie poprzedniej. Nowym, dodatkowym warunkiem dla nich, jeśli chcą przejść na wcześniejszą emeryturę, jest nieprzystąpienie do OFE.

- Można jednak, wraz ze złożeniem wniosku o emeryturę, złożyć jednocześnie za pośrednictwem ZUS wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE do dochodów budżetu państwa - dodaje Bożena Wankiewicz. - Ważne jest też - by zachować prawo do wcześniejszej emerytury - że wniosek o to świadczenie złożyć trzeba przed ukończeniem ustawowego wieku emerytalnego.

Od stycznia br. funkcjonować zaczęła emerytura częściowa („połówkowa”), przysługująca tylko urodzonym po 31 grudnia 1948 r. Jej wysokość to 50 proc. kwoty emerytury obliczonej zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej.

„Połówkowa” przysługuje kobietom, które skończyły 62 lata i mają 35-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz mężczyznom w wieku 65 lat, z 40-letnim takim okresem.

Co ważne, emerytura częściowa może być wypłacana łącznie z rentą wypadkową i z rentą inwalidy wojskowego, którego niezdolność pozostaje w związku ze służbą wojskową.

***

Świadczenie przedemerytalne

Jeśli nie masz prawa do wcześniejszej emerytury ani do pomostówki, sprawdź, czy przysługuje ci świadczenie przedemerytalne.

Generalnie prawo do niego mają te osoby w wieku dojrzałym, które zwolniono z winy pracodawcy (np. bankructwo, ogłoszenie upadłości, niewypłacalność), a które przepracowały u niego minimum sześć miesięcy. Świadczenia nie dostaniemy od razu po zwolnieniu. Najpierw musimy zarejestrować się jako bezrobotni w urzędzie pracy i przynajmniej przez pół roku pobierać zasiłek. Starając się o świadczenia trzeba:

1. Mieć ukończone do dnia rozwiązania stosunku pracy 56 lat (kobiety) lub 61 lat (mężczyźni) i mieć odpowiedni staż pracy - 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni), a zwolnienie musi nastąpić z powodu likwidacji zakładu lub jego niewypłacalności.

2. Mieć ukończone 55/60 lat (kobiety/mężczyźni), lecz wówczas okresy składkowe i nieskładkowe muszą wynosić 30/35 lat (kobiety/mężczyźni), a zwolnienie musi nastąpić z winy pracodawcy.

3. Mieć staż pracy wynoszący minimum 35 lat (kobiety) i 40 lat (mężczyźni), a utrata pracy znów musi być z winy pracodawcy - wtedy świadczenie dostaniemy niezależnie od wieku.

4. Mieć ukończone 55/60 lat (kobiety/mężczyźni), staż emerytalny 20/25 lat (kobiety/mężczyźni) i zarejestrować się w urzędzie pracy w ciągu 30 dni od ustania prawa do pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ważne: rentę tę musieliśmy pobierać nieprzerwanie przez pięć lat.

- W trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie wolno odmówić bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji zatrudnienia - zaznacza Bożena Wankiewicz, rzecznik ZUS w Toruniu. - A wniosek o przyznanie świadczenia należy złożyć nie później niż 30 dni od dnia wydania przez PUP dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku lub w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska