Kleszcze już atakują! Jak się przed nimi chronić? Oto najważniejsze zasady! Pajęczki szukają żywicieli. Gdzie można spotkać kleszcze?

Kleszcze: jak się chronić?

Nie wszyscy wiedzą, że te przebiegłe pajęczaki mogą być aktywne niemal przez cały rok. Zapadają w sen zimowy tylko wtedy, gdy dobowe temperatury spadają poniżej 5 stopni Celsjusza. Gdy robi się cieplej, budzą się i szukają żywiciela. A ich pokarmem jest krew, w tym ludzka.

Pierwszy szczyt aktywności sezonowej kleszczy przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś we wrześniu. Aktywność kleszczy kończy się z chwilą obniżenia średniej temperatury powietrza, co zazwyczaj w Polsce przypada w październiku i listopadzie. Sezon aktywności może być zaburzony poprzez anomalie występujące w przyrodzie, a kleszcza można spotkać nawet w grudniu- przestrzega sanepid.

Warto mieć świadomość, że najwięcej kleszczy znajduje się na skraju lasu: w trawie, chwastach, krzewach, na spodniej stronie liści. Pajęczaki te nie wspinają się powyżej wysokości 1 – 1,5 metra. Po wyczuciu żywiciela spadają na obuwie lub nieosłonięte nogi, po czym aktywnie wspinają się po skórze w okolice, gdzie skóra jest cieńsza i lepiej ukrwiona.

Kleszcze: Jak atakują człowieka?[sc/]

Co ciekawe, kleszcz potrafi wyczuć swoją ofiarę z odległości nawet 20 metrów. Reaguje na temperaturę jej ciała, wydychany dwutlenek węgla i zapach potu. Gdy znajdzie się na skórze, nie wbija się od razu w jej powłoki. Kleszcze poszukują miejsca, gdzie naskórek jest cienki i lekko wilgotny. Pajęczaki najczęściej wybierają miejsce za uchem, na granicy włosów, w pachwinie, pod kolanem lub w zgięciu łokciowym. Choć kleszcz wbija się w skórę dość głęboko, sam moment wkłucia jest w zasadzie niewyczuwalny. Dzieje się tak, ponieważ kleszcz wprowadza wydzielinę, zawierającą substancje znieczulające.
Kiedy już kleszcz zagnieździ się na naszym ciele, może żerować nawet siedem dni. W tym czasie wypija około 2 ml krwi i znacznie powiększa swoje rozmiary. Dorosłe kleszcze mają około 2 mm długości. Najedzone mogą zwiększyć swoje rozmiary nawet sześciokrotnie.

Jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia. Ocenia się, że nawet jeśli kleszcz był zakażony, to w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie – wyjaśniają w sanepidzie.

Kleszcze: jak usunąć?

Skuteczne usunięcie kleszcza nie jest wcale takie trudne, gdy się wie, jak to zrobić. Intruza należy chwycić za przednią część ciała, tuż przy skórze i  zdecydowanym ruchem pociągnąć ku górze, a miejsce po ukąszeniu dokładnie zdezynfekować. Jeżeli jednak kleszcz tkwi głęboko, najlepiej od razu iść do lekarza. Nie wolno kleszczem kręcić, zgniatać go, bo to może spowodować wstrzykniecie do ciała dodatkowej porcji groźnych wirusów czy bakterii. Nie wolno również smarować kleszcza tłuszczem, ponieważ wówczas kleszcz dusi się i  zwiększa wydzielanie śliny, w której mogą znajdować się zarazki.

Szacuje się, że około 10-15 procent tych pajęczaków zakażonych jest m.in. wirusem kleszczowego zapalenia mózgu i krętkami boreliozy. Dlatego ukąszenie kleszcza może być dla człowieka niebezpieczne i skutkować ciężkimi chorobami.
Wirusy i bakterie przenoszone przez kleszcze w momencie wkłucia dostają się do krwiobiegu.
Trzeba pamiętać, że pajęczaki te są niebezpieczne zarówno w stadium larwy, nimfy, jak i postaci dojrzałej. Larwy atakują drobne zwierzęta, głównie gryzonie, nimfy — większe, z człowiekiem włącznie, postacie dojrzałe — zwierzęta duże i człowieka. Co gorsza, kleszcze nie mają naturalnych wrogów, a ich populacja rośnie.

Kleszcze: jak uniknąć kontaktu?

Aby zminimalizować ryzyko zachorowania na choroby odkleszczowe należy pamiętać o następujących zaleceniach:

• noś odpowiednie ubranie, które powinno chronić całe ciało. Najlepiej założyć długie spodnie i bluzkę z długim rękawem, skarpetki, zakryte buty, czapkę na głowę; warto przy tym pamiętać, że na ubraniu o jasnym kolorze łatwiej można zauważyć kleszcza,
• starannie obejrzyj całe ciało po wyjściu z lasu czy parku. Kleszcz zanim zakotwiczy się w skórze poszukuje odpowiedniego miejsca do wkłucia. U dzieci najczęściej lokalizuje się na głowie - zazwyczaj na granicy włosów i za uszami; u dorosłych w miejscach, gdzie skóra jest delikatna – pod kolanami, w pachwinach, na brzuchu,
• po powrocie do domu weź prysznic lub przynajmniej umyj nogi do wysokości uda wodą z mydłem,
• stosuj środki odstraszające (repelenty), których substancje aktywne powodują, że człowiek jest niewyczuwalny dla kleszczy,
• nie siadaj na zwalonych pniach drzewnych, jest to bowiem ulubione miejsce przebywania bardzo żarłocznych młodocianych form kleszczy, tzw. nimf,
• nie chodź po trawie bez obuwia,
• ustawiaj namiot na środku łąki, a nie na jej skraju, pod gałęziami drzew czy krzakami,
• szybko usuń kleszcza zaraz po zauważeniu, najlepiej pęsetą.