Kontakty ojca z dzieckiem w epidemii. Matka może zabronić? Prawnik radzi

Takich pytań jest coraz więcej, nie tylko w Toruniu. Z jednej strony matki troszczą się o zdrowie dzieci i jest to zrozumiałe. Z drugiej natomiast ojcowie po prostu chcą je widywać. Czy matka ma prawo powiedzieć teraz "nie"? Wątpliwości i prawny aspekt sprawy objaśnia toruńska adwokat Aleksandra Chołub.

Prawo do osobistego kontaktu z małoletnim dzieckiem ustalone orzeczeniem sądu jest zachowane w okresie pandemii COVID-19. Wszystkie postanowienia sądów w tym zakresie obowiązują. W mocy pozostają zarówno postanowienia prawomocne, jak i nieprawomocne, lecz natychmiast wykonalne, wydane w trybie zabezpieczenia. Brak realizacji tych postanowień może prowadzić do wszczęcia odpowiedniego postępowania, a następnie nakazania zapłaty określonej sumy pieniężnej na podstawie przepisów art. 598(15) , art.598(16) i art. 598(22) kodeksu postępowania cywilnego. (tak w Komunikacie Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 3 kwietnia 2020 r.).

Zgodnie z art. 113 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Stanowi nie tylko przejaw osobistych uprawnień rodziców, ale przede wszystkim jest to prawo dziecka rozłączonego z jednym lub obojgiem rodziców do utrzymywania z nimi regularnych i bezpośrednich kontaktów.

Jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia. Jeśli rodzice nie są w stanie dojść do porozumienia, każdy z nich może wystąpić do sądu o ustalenie terminów i sposobu spotkań. Właściwy sąd opiekuńczy po przeprowadzeniu postępowania wydaje postanowienie. Rodzic, który niewłaściwe wykonuje obowiązki wynikające z orzeczenia sądu ustalającego kontakty, może zostać ukarany przez sąd obowiązkiem zapłaty określonej sumy pieniężnej, po uprzednim zagrożeniu nakazaniem zapłaty takiej sumy. Zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem wymierza się za każde naruszenie obowiązku.

W okresie od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Wprowadzony stan epidemii ani nie uchyla, ani nie wstrzymuje wykonania orzeczeń sądów ustalających kontakty osób uprawnionych (np. rodzice) z małoletnimi dzieci. Od 1 kwietnia 2020 r. w związku ze stanem epidemii wprowadzono ograniczenia w przemieszczaniu się na obszarze kraju. Istnieje generalny zakaz przemieszczania się osób po terytorium Polski, z wyjątkiem przemieszczania się w celu: wykonywania czynności zawodowych, pozarolniczej działalności gospodarczej lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, zaspokajania bieżących potrzeb życia codziennego, wykonywania świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19 oraz sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego.

Przemieszczanie się jest możliwe między innym w celu zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, do których należy zaliczyć potrzebę kontaktu rodzica z dzieckiem i prawo dziecka do tego kontaktu. Trzeba jednak pamiętać, że kontakty te muszą odbywać się w miejscach nieobjętych zakazami. Dla przykładu do dnia 11 kwietnia 2020r. zakazano korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni, w szczególności: parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż.

- Przeciwwskazaniem do realizacji kontaktów ustalonych przez sąd z małoletnim dzieckiem, będzie poddanie rodzica obowiązkowej kwarantannie - podkreśla na zakończenia adwokat Aleksandra Chołub.