Kruszwica dała początek

Obecne województwo kujawsko-pomorskie to obszar ważny historycznie. To tutaj podjęli Krzyżacy próbę stworzenia własnego państwa, to tędy maszerowały obce wojska, zdobywano miasta i zamki.
<!** Image 3 align=none alt="Image 222682" sub="Fot. archiwum">
Kujawy są jednym z głównych ośrodków kształtowania się naszej polskiej państwowości. Żyzne ziemie, wcześnie zaludnione w stosunku do innych, sprzyjały produkcji wystarczającej ilości żywności i rozwojowi cywilizacyjnemu.

<!** reklama>

Nie wiemy, kiedy powstawały pierwsze osady i grody. Najstarszą zapisaną miejscowością według Jana Długosza jest Kruszwica, gdzie Mieszko I miał utworzyć diecezję. Potem ufundowano opactwo benedyktyńskie w Mogilnie (1065).
Wojny z obcymi i ze swoimi Jako trzecie na scenę dziejową wchodzi Nakło (1090) za sprawą wyprawy dowodzonej przez palatyna Sieciecha w celu przywrócenia polskiego zwierzchnictwa nad Pomorzem, a po nim Drzycim (1091) - miejsce bitwy wojsk Władysława Hermana z Pomorzanami.

Północnych sąsiadów pokonywał też Bolesław Krzywousty, któremu nie oparło się w 1109 roku Nakło. Po raz kolejny zdobywał ten gród w 1113, zaraz po zburzeniu Wyszogrodu nad Wisłą, protoplasty dzisiejszej Bydgoszczy.

W XII wieku na arenie historii pojawia się Włocławek, który od 1123 roku staje się jednym z ważniejszych miast w Polsce jako stolica diecezji początkowo jeszcze kruszwickiej, później kujawskiej. Do tego dochodzą Żnin, Chełmno, Brześć Kujawski, Kowal, Koronowo, Chełmno, Pakość, Inowrocław, Nowe, Świecie. Największe miasta Kujaw i Pomorza pojawią się na arenie dziejów nieco później....
Rycerze z czarnym krzyżem Po Pomorzanach mieszkańcom obecnego Kujawsko-Pomorskiego zaczynają zagrażać Prusowie, najgroźniejszy ich napad miał miejsce w 1220. Odpowiedzią było sprowadzenie Krzyżaków.

To oni zakładają w 1233 roku Toruń, przekształcają Chełmno w gród z prawdziwego zdarzenia, budują kolejne zamki i grody, rosną w siłę. Królowie polscy usiłują im się przeciwstawić, budując kolejne miasta na pograniczu jak Bydgoszcz, Nieszawa.

Złą sławę wcześniej zyskała Gąsawa pod Żninem, miejsce zjazdu książąt w 1227 r., podczas którego w pobliskim Marcinkowie zamordowany został Leszek Biały. Nakło także gościło zjazd książąt w 1291, a Inowrocław - królów i wielkiego mistrza w 1337.

Wielkie lata Kujaw nadeszły wraz z objęciem tronu przez Władysława Łokietka w 1320 roku. W tym samym roku w Inowrocławiu i Brześciu Kujawskim odbył się głośny proces przeciwko Krzyżakom o zagarnięcie Pomorza Gdańskiego. W 1331 roku w całej Polsce głośno się zrobiło o Radziejowie Kuj. i Płowcach, gdzie doszło do wielkiej bitwy z Krzyżakami.

Konflikty z Zakonem kończą sie wielką wiktorią pod Grunwaldem i w tym samym roku pod Koronowem, a następnie podpisaniem dwa razy pokoju w Toruniu. To tam właśnie zaczęła się wojna trzynastoletnia. Miasto to szybko wyrosło na najważniejszy ośrodek w regionie. To tutaj w 1501 roku zmarł Jan Olbracht, to tutaj odbywały się sejmy Rzeczypospolitej, przybywali królowie. Nie miała tej szansy Bydgoszcz wielokrotnie niszczona i palona przez walczące wojska.

Wiek XVII i XVIII to wielkie wojny, głównie ze Szwecją, bitwy pod Górznem i Kcynią, potem walki o Toruń. Miasto to zasłynęło także jako miejsce spotkania Augusta II z carem Piotrem I Wielkim (1709) i tzw. tumultu toruńskiego, buntu protestantów z 1724, który okrył Toruń niesławą. Bydgoszcz trafiła w ręce pruskie zaraz po I rozbiorze w 1772, Toruń dopiero przy drugim, w 1793.**