23 listopada 2016 roku zbudowane przy ulicy Podgórnej rondo stało się rondem Komitetu Obrony Robotników. Toruńskim obchodom 40-lecia powstania KOR-u towarzyszyła również wystawa oraz konferencja naukowa poświęcona opozycji demokratycznej w Toruniu i województwie toruńskim w latach 1976-1980.
Jej owocem jest wydana właśnie książka o tym samym tytule. Znalazły się w niej artykuły: prof. Wojciecha Polaka „Opozycja demokratyczna w Toruniu w latach 1978-1980”, opis wydarzeń i skutków Czerwca 1976 roku w Grudziądzu pióra Aleksandry Jankowskiej-Wojdyły, tekst o roli duszpasterstwa akademickiego ojców jezuitów w Toruniu w kształtowaniu postaw opozycyjnych napisany przez dr Sylwię Galij-Skarbińską oraz artykuł dra Michała Białkowskiego o toruńskim Klubie Inteligencji Katolickiej, niezwykle ważnym punkcie oporu wobec systemu komunistycznego i jego działalności do 13 grudnia 1981 roku.
czytaj też: Jak władze Torunia chcą zmieniać Skarpę
O wydarzeniach sprzed 40 lat opowiadają ich uczestnicy z obu stron barykady - wspomnienia opozycjonistów przetykane są dokumentami bezpieki. Ci pierwsi dopiero uczyli się konspiracyjnego rzemiosła, drudzy mieli nad nimi miażdżącą przewagę.
O jej rozmiarach można się przekonać, czytając raporty tajnych współpracowników oraz opisy zakrojonych na wielką skalę akcji, jakie Służba Bezpieczeństwa podejmowała, aby wykryć autora wysłanego w Toruniu listu skierowanego do ambasad USA, Wielkiej Brytanii i Chin lub też operacji mającej na celu wykrycie sprawcy, który pomalował białą farbą pomnik Armii Radzieckiej.
Czasy latających nadajników Radia „Solidarność”, haseł wyświetlanych w telewizji i głęboko zakonspirowanych podziemnych drukarni dopiero miały nadejść. Opozycja z końca lat 70. nie była bardzo liczna, profesor Polak szacuje, że z wielkim zaangażowaniem działało w niej wówczas 50-70 osób. Przedstawiciele uniwersytetu i zakładów przemysłowych dopiero szukali nici porozumienia i współpracy. Udało im się jednak stworzyć solidny fundament dla „Solidarności”.
Przeczytaj również: Czas Mieszkańców: Brak kasy za Stary Browar
„Do Torunia docierały w dużych ilościach niezależne gazety i wydawane w drugim obiegu książki - pisze w swojej charakterystyce stawiającego pierwsze kroki podziemia prof. Wojciech Polak. - Przeprowadzane akcje plakatowe czy ulotkowe nie były głośne czy spektakularne, ale żywo je komentowano w Toruniu. (...) Opozycjoniści toruńscy zaczęli bowiem wkrótce odgrywać kluczową rolę w ukształtowanych (począwszy od 1980 roku) strukturach „Solidarności”, „Solidarności” Rolników Indywidualnych i Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Stali się zaczynem przemian i wydarzeń, dzięki którym żyjemy dzisiaj w Wolnej Polsce”.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?