Zadatek jest czynnością prawną realną, co w praktyce oznacza, że dla jej pełnej skuteczności konieczne jest zapłacenie określonej sumy pieniężnej przy zawieraniu umowy.
Zgodnie z treścią art. 394 Kodeksu cywilnego zadatek jest to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej, wręczanej drugiej stronie przy zawieraniu umowy (najczęściej umowy przedwstępne).
Podstawową funkcją zadatku jest rekompensata za niewywiązanie się z postanowień umownych przez jedną ze stron. W przypadku braku odmiennych uregulowań umownych pomiędzy stronami, w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może bez wyznaczenia dodatkowego terminu odstąpić od umowy i zachować zadatek, a jeżeli sama go dała, może żądać kwoty dwukrotnie wyższej.
Przeczytaj także: Poproszono cie o podżyrowanie kredytu? Pamiętaj o wszystkich kosztach
Przystąpienie do wykonania umowy powoduje zaliczenie zadatku na poczet należytego świadczenia. Natomiast w przypadku gdy zaliczenie zadatku nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi. Ponadto zadatek ulega również zwrotowi, a obowiązek zapłaty zadatku w podwójnej wysokości odpada w przypadku rozwiązania umowy, bądź w przypadku braku wykonania umowy wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi lub ową odpowiedzialność ponoszą obie strony.
W przeciwieństwie do zadatku, zaliczka nie została szczegółowo uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zasady jej funkcjonowania należy wyprowadzić bezpośrednio z przepisów kodeksu cywilnego dotyczących wykonywania umów wzajemnych.
Umowa wzajemna to umowa, w której obie strony wspólnie zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej ze stron ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. Zatem zaliczka to kwota, która zostaje zaliczona na poczet przyszłych świadczeń wynikających z umowy zawartej pomiędzy stronami. Nie stanowi ona - w przeciwieństwie do zadatku - formy zabezpieczenia umowy, stanowi jedynie część jej ceny.
Przeczytaj również: Jak uzyskać odszkodowanie po wypadku przy pracy
Wpłaconą kwotę uznajemy za zaliczkę tylko w sytuacji, gdy wynika to jednoznacznie z zawartej umowy. W przypadku braku odpowiedniego określenia w umowie, każda inna przedpłata będzie stanowić zadatek.
Żądanie zwrotu wpłaconej zaliczki może nastąpić na podstawie art. 494 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, zobowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy. Może przy tym żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.
Zobacz również:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
