Muzealne ślady powstania styczniowego w okragłą rocznicę

<!** Image 3 align=none alt="Image 203579" sub="„Patrol powstańczy”, rysunek Walerego Eljasza-Radzikowskiego - malarza, a także współpracownika
Rządu Narodowego - na wystawie w Ratuszu Staromiejskim [Fot. archiwum
Muzeum Okręgowego]">To był najdłuższy niepodległościowy zryw Polaków podczas zaborów. Udowodnił, że ponad pół wieku po rozbiorach naród nie stracił poczucia odrębności i marzeń o własnym państwie. Skutki powstańczej klęski były dramatyczne.

150 lat temu, 22 stycznia 1863 roku, manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego w Warszawie rozpoczęło się w Królestwie Polskim, zależnym państewku, utworzonym przez Rosję na ziemiach I Rzeczpospolitej, powstanie zwane styczniowym.

Jak mówią historycy, z powodów psychologicznych - m.in. narastającego wśród patriotycznej polskiej młodzieży buntu - nie mogło nie wybuchnąć. <!** reklama>

Trwało półtora roku, a polegało głównie na walkach partyzanckich, ofiarnie wspieranych przez dużą część społeczeństwa. Po około 1200 krwawych bitwach i potyczkach, jego ostatnich przywódców powieszono na stokach warszawskiej Cytadeli.

Mogiła powstańcza, do której spacerowali bohaterowie „Nad Niemnem” Orzeszkowej, porażające opisy śmierci w „Rozdziobią nas kruki, wrony&”, postać powstańca w „Wiernej rzece” Żeromskiego - literackie echa styczniowego zrywu, takie, które udało się przemycić mimo carskiej cenzury, pokazują stan ducha Polaków po tej klęsce. A tragiczny bilans zbrojnego przeciwstawienia się rosyjskim zaborcom to ponad 30 tysięcy zabitych powstańców, ponad 10 tysięcy tych, którzy musieli uciekać za granicę, tysiące zesłanych na Sybir, mnóstwo majątków odebranych tym, którzy powstańców wspomagali i dalsze ograniczenia autonomii polskich ziem.

Atmosferę tamtego czasu przypomni nowa wystawa Muzeum Okręgowego w Toruniu. Pamiątki powstańcze, m.in. słynna kolekcja rycin Artura Grottgera, poświęcona wydarzeniom lat 1863-64, biżuteria patriotyczna, która stała się wówczas wśród Polaków „modna”, odznaki, medale, ubiory i broń można będzie oglądać w Ratuszu Staromiejskim. Przybliżone zostaną też sylwetki przywódców i bohaterów powstania, miejsca najważniejszych walk, a także związki Torunia (który nie był pod rosyjskim zaborem) z tymi wydarzeniami. <

Otwarcie wystawy zatytułowanej „Manifest patriotyzmu czy akt desperacji? Ślady powstania styczniowego w zbiorach Muzeum Okręgowego w Toruniu” zaplanowano na dziś, piątek 18 stycznia, na godz. 16.

Wystawa będzie czynna do 7 kwietnia w Małej Galerii Ratusza Staromiejskiego.