Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Najmądrzejszy, bo najstarszy?

Marcin Florkowski
Każdy, kto żył w wielodzietnej rodzinie wie, że rodzice inaczej wychowują dziecko pierworodne, inaczej najmłodsze, a jeszcze inaczej to środkowe.

Każdy, kto żył w wielodzietnej rodzinie wie, że rodzice inaczej wychowują dziecko pierworodne, inaczej najmłodsze, a jeszcze inaczej to środkowe.

Najstarsze dziecko jest surowiej traktowane, stawia się mu wyższe wymagania i powierza bardziej dorosłe zadania. Wprawdzie jako jedyne z rodzeństwa posmakuje pozycji jedynaka i przez pewien czas będzie miało rodziców tylko dla siebie, za to najmłodsze dzieci, beniaminki, są zwykle najbardziej rozpieszczane, rodzice chętniej godzą się na ich wybryki i tolerują niedojrzałość, przekazując przy tym część swoich obowiązków wychowawczych starszemu rodzeństwu. Najmłodsze dziecko jest na samym dole rodzinnej hierarchii, za to ma rodziców mądrzejszych o doświadczenia, nabyte w trakcie wychowywania starszych dzieci.<!** reklama>

Kilka punktów

Jak te różnice w traktowaniu kolejnych dzieci wpływają na kształtowanie się ich osobowości? Jaka część naszej psychiki zależy od pozycji, którą zajmowaliśmy jako dzieci w rodzinie?

Najbardziej widoczny jest związek między kolejnością urodzenia a inteligencją oraz zdolnościami twórczymi. Starsze dziecko ma zwykle o kilka punktów ilorazu inteligencji więcej niż każde kolejne. Oczywiście, nie dotyczy to wszystkich dzieci we wszystkich rodzinach, ale taka ogólna tendencja istnieje.

Najstarsze dzieci z rodzin wielodzietnych są też przeważnie bystrzejsze niż jedynacy. To bardzo ciekawe zjawisko! Oznacza bowiem, że z powodu urodzenia się młodszego rodzeństwa starsze staje się mądrzejsze! Dotyczy to również następnych urodzeń, choć tendencja owa zanika po pojawieniu się czwartego dziecka.

Od twórczości do zazdrości

Można powiedzieć, parafrazując znane powiedzenie, że „kto pierwszy ten mądrzejszy”. Dlaczego pod wpływem urodzenia się młodszego brata czy siostry rośnie inteligencja starszego dziecka? Otóż starsze ma okazję służyć radą młodszemu, może je czegoś nauczyć i poczuć, że jest mądrzejsze. Dzięki temu wzmacnia wiarę we własne siły i ćwiczy wykorzystywanie posiadanej wiedzy. Takiego treningu nie mają ani najmłodsze dzieci ani jedynacy, od których wszyscy dookoła wiedzą więcej i umieją lepiej.

Najmłodsze dzieci mają jednak pewną znaczącą przewagę nad starszymi. Rodzice zwykle nie przelewają już tylu własnych (uświadomionych i nieuświadomionych) ambicji i kompleksów na swoje najmłodsze latorośle, prawdopodobnie dlatego, że wyżyli się już na starszych. Dlatego najmłodsze dzieci mogą rozwijać się po swojemu, bez przymusu spełniania ideału rodziców, bez zbytniej presji, aby podporządkować się ich wymaganiom. Powoduje to, że są bardziej oryginalne i twórcze. Gdy badano biografie wybitnych naukowców, pisarzy, malarzy itp. okazało się, że najwięcej nowatorskich pomysłów wnieśli do kultury właśnie ci, którzy byli najmłodszymi dziećmi.

Nie tylko inteligencja i twórczość związane są z pozycją w rodzinie. Istnieją także inne zależności. Najstarsze dzieci są zwykle bardziej sumienne i pracowitsze, jednak są też częściej zazdrosne, bardziej konformistyczne i agresywne oraz mają większe skłonności do zamartwiania się niż dzieci urodzone później.

Bez pracy nie ma kołaczy

Za to młodsze bywają bardziej otwarte na świat i nowe doświadczenia, lepiej czują się w towarzystwie i są bardziej lubiane przez innych ludzi. Łatwiej nawiązują kontakty z obcymi, chętniej idą na kompromisy, choć są również bardziej skłonne do buntu.

Należy pamiętać, że te ogólne tendencje nie dotyczą wszystkich członków wszystkich rodzin. Ponadto wykryte różnice w inteligencji są stosunkowo niewielkie, co oznacza, że nie mają dacydującego wpływu na nasze powodzenie życiowe, które najbardziej zależy od pracowitości.

Dr Marcin Florkowski jest psychologiem, adiunktem na Uniwersytecie Zielonogórskim, diagnostą i terapeutą w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska