Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Niska emisja – czym jest to zjawisko? Problem niskiej emisji w Polsce i EU

redakcja.regiodom
Ponad 50 proc. zanieczyszczeń, które prowadzą do powstawania smogu w polskich miastach pochodzi z ogrzewania domów.
Ponad 50 proc. zanieczyszczeń, które prowadzą do powstawania smogu w polskich miastach pochodzi z ogrzewania domów. NIBE
Niska emisja oznacza wprowadzanie do atmosfery szkodliwych produktów spalania paliw stałych, gazowych lub ciekłych. Przy czym źródło emisji zanieczyszczeń znajduje się na wysokości nie większej niż 40 metrów.

Niska emisja obejmuje: emisję komunikacyjną, emisję wynikającą z produkcji ciepła (dla potrzeb centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej) oraz emisję przemysłową. Cechą charakterystyczną niskiej emisji jest istnienie na niewielkiej wysokości bardzo licznych źródeł, z których każde „produkuje” niewielkie ilości zanieczyszczeń. Takie zanieczyszczenia gromadzą się w bezpośredniej bliskości miejsc ich powstawania. W określonych warunkach atmosferycznych (przy braku wiatru i dużej wilgotności powietrza) mieszanina dymu, spalin i pyłów tworzy warstwę smogu. Zjawisko to występuje najczęściej na obszarach o zwartej zabudowie mieszkaniowej.

W wyniku niskiej emisji do powietrza, którym oddychamy, dostają się takie zanieczyszczenia, jak:

  • dwutlenek węgla CO2,
  • tlenek węgla CO,
  • dwutlenek siarki SO2,
  • tlenki azotu NOX,
  • wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, np. benzo(a)piren B(a)P oraz dioksyny,
  • metale ciężkie: ołów, arsen, nikiel, kadm,
  • pyły zawieszone PM 10, PM 2,5 (pyły o średnicy cząsteczek poniżej 10 i 2,5 mikrometrów).
Źródła emisji PM 10
NIBE

– Powietrze zanieczyszczone niską emisją ma negatywny wpływ na zdrowie i życie mieszkańców. Do najczęściej wymienianych schorzeń należą: problemy z pamięcią i koncentracją, zmiany autonomiczne w mózgu, depresja, udar mózgu, alergie, patologiczne zmęczenie, problemy z oddychaniem, zapalenie zatok, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuc, astma, infekcje górnych dróg oddechowych, bezpłodność, przedwczesny poród – wymienia dr inż. Małgorzata Smuczyńska, Menedżer ds. marki NIBE.

Szacuje się, że z powodu oddziaływania pyłu PM 2,5, w 41 krajach europejskich przedwcześnie umiera ponad 420 000 ludzi, a w Polsce dotyczy to ok. 46 000 mieszkańców (raport EEA z 2017 r.). To tak, jakby co roku z mapy Polski, znikało takie miasto jak Radomsko, Krosno czy Kołobrzeg.

Ponadnormatywne stężenie toksycznych gazów i pyłów zawieszonych

W okresie 2014–2017 (I półrocze) NIK skontrolowała trzy Ministerstwa (Środowiska, Energii, Przedsiębiorczości i Technologii), 5 urzędów marszałkowskich (mazowiecki, łódzki, śląski, małopolski i dolnośląski) oraz 13 podlegających im urzędów miast i gmin.
Jak wynika z raportu NIK opublikowanego po kontroli 11 września 2018 r. główną przyczyną niedostatecznej jakości powietrza w Polsce jest:

  • emisja pyłów zawieszonych PM 10 i PM 2,5 oraz B(a)P z domowych pieców i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób,
  • emisja tlenków azotu z transportu drogowego.

Odnotowane w czasie trwania kontroli przekroczenia poziomów dopuszczalnych dla pyłów zawieszonych dotyczyło 74%-91% (dla PM 10) i 35%-52% (dla PM 2,5) stref pomiaru i oceny jakości powietrza. W przypadku zanieczyszczenia benzo(a)pirenen sytuacja była jeszcze gorsza. Przekroczenia występowały w niemal wszystkich strefach (od 83% do 100%).

Emisja pyłów z domowych urządzeń grzewczych
Emisja pyłów z domowych urządzeń grzewczych [mg/m3] Polska Izba Ekologii

Aby zadbać o czystość powietrza dla obecnego i przyszłych pokoleń, Unia Europejska inicjuje od lat walkę z niską emisją. Opracowano w tym celu i przyjęto do realizacji szereg dyrektyw. Są to m.in.:

  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (zwana Dyrektywą CAFE),
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych,
  • Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE z dnia 14 marca 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji inwestycji niskoemisyjnych oraz decyzję (UE) 2015/1814.

Dyrektywy te nakładają na państwa członkowskie obowiązek stosowania norm stężenia zanieczyszczeń, określają poziom ich obniżenia, metody pomiaru i ilość punktów stężeń. Wyznaczają też osiągnięcie do 2020 r. 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii i 10% udział energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. Celem takiego działania jest zmniejszenie zależności od paliw kopalnych oraz zwiększenie wykorzystania nowych „czystszych” technologii energetycznych.

Jak walczyć z niską emisją w Polsce?

Ponad 50 proc. zanieczyszczeń, które prowadzą do powstawania smogu w polskich miastach pochodzi z ogrzewania domów, które realizowane jest za pomocą kotłów na paliwa stałe.

Problem zanieczyszczenia powietrza w Polsce - mapa
NIBE

– Aby likwidować niską emisję spalin, ruszają kolejne programy dofinansowujące wymianę starych kotłów na paliwa stałe (np. rządowy program “Czyste powietrze”). Niestety najczęściej te stare źródła ciepła zastępowane są nowymi również na paliwa stałe. Tymczasem jednym ze sposobów skutecznej likwidacji niskiej emisji jest szerokie stosowanie pomp ciepła, które powodują trwałe zlikwidowanie niskiej emisji zanieczyszczeń, czego nie można powiedzieć o innych technologiach związanych ze spalaniem paliw stałych. Jedyna emisja związana z pracą pompy ciepła to zanieczyszczenia powstające w procesie produkcji energii elektrycznej, która zasila silnik elektryczny napędzający sprężarkę. Przy czym warto pamiętać, że elektrownie opalane węglem kamiennym czy brunatnym wyposażone są w profesjonalne filtry, które w dużej mierze zatrzymują pyły. Z danych podanych w roczniku statystycznym emisja pyłów w trakcie produkcji energii elektrycznej jest ponad 10-krotnie mniejsza niż emisja pyłów z przydomowych kotłów na paliwa stałe – mówi ekspertka marki NIBE. I dodaje – Producenci pomp ciepła zachęcają inwestorów do montażu pomp ciepła uruchamiając akcje promocyjne, jak na przykład Szwedzka Dotacja.

Niestety w Polsce nadal za mały nacisk kładzie się na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, w tym pomp ciepła. W czasie kiedy inne kraje europejskie inwestują w niskoenergetyczną infrastrukturę i odnawialne źródła energii, Polska pozostaje pod tym względem w ogonie Europy. Dobrą ilustracją tego może być fakt, że wg danych Światowej Organizacji Zdrowia za lata 2012-2015, w pierwszej setce miast najbardziej zanieczyszczonych państw europejskich pod względem PM 10 znajdowało się aż 45 polskich miast. W takich miastach jak Kraków, Nowy Sącz, Zabrze czy Katowice dopuszczalne dobowe stężenie pyłów zawieszonych PM 10 było przekroczone przez 151 dni w roku. Przy czym zarówno prawo polskie jak i wspólnotowe dopuszcza występowanie jedynie 35 takich dni.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Niska emisja – czym jest to zjawisko? Problem niskiej emisji w Polsce i EU - e-Instalacje

Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska