56 lat wisiała w centralnym miejscu Torunia tablica ku czci Juliana Nowickiego. Wczoraj w ciągu godziny została zdemontowana. Teraz trafi do konserwacji przed przeniesieniem na cmentarz komunalny.
<!** Image 3 align=none alt="Image 193992" sub="Wszyscy spodziewali się napisów nagrobnych po drugiej stronie tablicy. Okazało się jednak, że kamień był pusty. Czy mimo to płyta pochodziła z żydowskiego cmentarza? Według naukowców jest to prawdopodobne [FOT.: JACEK SMARZ]">Podczas demontażu przy postumencie zjawiła się grupka ciekawskich, a wśród nich prof. Wojciech Polak oraz jeden z głównych inicjatorów przeprowadzki - szef klubu radnych PiS Jacek Kowalski.
Co ciekawe, na miejscu nie pojawili się działacze lewicowi ani żaden polityk SLD. Wicemarszałek Sejmu Jerzy Wenderlich skwitował to krótko: - Zupełnie mnie to nie interesuje.
<!** reklama>Usuwanie tablicy trwało niecałą godzinę. Robotnicy, którzy rozwiercali beton, musieli uważać, by nie uszkodzić tablicy, która mogłaby pęknąć. Wszyscy zebrani z zapartym tchem wyczekiwali, aż tablicę uda się odłączyć od reszty pomnika. Dlaczego? Ponieważ kamień, z którego została wykonana, od lat budził kontrowersje.
Od dawna krążyły po Toruniu pogłoski, jakoby tablica wykonana była ze zrabowanej płyty z grobu (najprawdopodobniej żydowskiego). Również wczoraj nie zabrakło dyskusji.
- To jest bardzo dobry kamień, granit, który nie pochodzi z Polski. Prawdopodobnie został sprowadzony ze Szwecji lub z Norwegii - mówił jeden z mieszkańców.
Tablica była jednak pusta. Nie było też tajemnego wejścia do radzieckiego bunkra, który rzekomo miał znajdować się pod nasypem.
- Tablica jest na pewno przeniesiona z jakiegoś cmentarza, co widać po jej grubości. Nikt by nie wstawił przecież tak grubej płyty jako tablicy - mówił jednak prof. Wojciech Polak.
Pan Ryszard, kolejny z zebranych, nie ukrywał, że przeniesienie tablicy ma uzasadnienie.
- Widziałem, jak ten pomnik powstawał. Część rzeczy z biografii Juliana Nowickiego była ukrywana przed opinią publiczną. Uważam, że jest wielu ludzi, którzy zginęli, a którym należy się większy szacunek i hołd. Nowicki to był zwykły cwaniak, który zginął, a na potrzeby propagandy zrobiono z niego idola.
- A ja jestem przeciw - mówił z kolei pan Wiesław. - To jest relikt przeszłości, a reliktów przeszłości się nie burzy. To jest tylko polityka. Jedna partia pokazuje drugiej, kto w Toruniu rządzi.
Tablica trafiła teraz do konserwacji, gdzie zostanie oczyszczona. Dopiero potem zostanie przeniesiona na Cmentarz Komunalny nr 2. Stanie tuż przy grobie działacza. Postument przy alei Solidarności na razie jednak nie zniknie.
- Na razie go zabezpieczymy - mówili pracownicy, którzy pracowali przy zdjęciu tablicy.
Mirosława Romaniszyn, miejski konserwator zabytków, uważa jednak, że nie jest to odpowiednie miejsca na kolejny pomnik.
- Uważam, że ten zakątek należy uspokoić i posadzić tam ciąg drzew - mówi.
Zdjęcie tablicy najbardziej cieszy inicjatora akcji - szefa klubu radnych PiS Jacka Kowalskiego.
- Czuję ogromną satysfakcję, ponieważ mimo wielu prób zablokowania tej decyzji przez członków SLD udało się przenieść tablicę. Wiem, że w Toruniu czekało na to tysiące mieszkańców. To historyczny moment i bardzo chciałbym podziękować wszystkim radnym, którzy poparli tę uchwałę - mówił radny PiS-u.
Czy podziękowania od kolegi przyjmą także radni toruńskiej lewicy? Wątpliwe. Nie można jednak w tym miejscu nie odnotować, że usunięcie tablicy Nowickiego w czasie, kiedy przewodniczącym Rady Miasta Torunia jest lider SLD, jest jego porażką.
Historia działacza
Julian Nowicki zginął 8 czerwca 1936 roku podczas udziału w zamieszkach robotników w Toruniu.
Tablicę zawieszono w 1956 r., w 20. rocznicę jego śmierci.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
