Od stołu do stołu

Czym nasz świąteczny stół różni się od tego, przy którym zasiadali nasi pradziadkowie? Jak zmieniły się zwyczaje, związane z Wielkanocą?

<!** Image 2 align=none alt="Image 187803" sub="Tak wyglądał wielkanocny stół na Kociewiu na początku XX wieku [Fot. Jacek Smarz]">Tego można dowiedzieć się w Muzeum Etnograficznym w Toruniu. Przygotowano tam aranżacje ilustrujące zwyczaje wielkotygodniowe i wielkanocne z początku XX wieku i z międzywojnia na Kujawach, Kociewiu, Kaszubach i w Borach Tucholskich. Obejrzeć można też tradycyjnie zastawione stoły.

<!** reklama>W Wielki Piątek ponad sto lat temu na Kaszubach można było jeść jedynie suchy chleb lub nieokraszone ziemniaki. Modlono się i śpiewano pieśni nie tylko w kościele, ale i w domu. Wsie obchodzili pasterze, trąbiąc na drewnianych bazunach oraz chłopcy z kołatkami i terkotkami, hałasem przypominający o żałobie. Ale zanim to nastąpiło, jeszcze przed świtem należało z domu wymieść śmieci i wyrzucić je za płot, co miało ochronić przed pchłami i innym robactwem...

A gdy nastał czas radości w niedzielę wielkanocną, wszędzie biesiadowano. Na kujawskich wsiach na początku XX wieku nie używało się talerzy i sztućców. Pokarmy, pokrajane na duże kawałki, brano w palce. Śpiew przy stole kojarzy się dziś z bożonarodzeniowym kolędowaniem, a przed laty i Wielkanoc miała swoje tradycyjne, powszechnie znane, intonowane w domach pieśni.

Zwyczaj chodzenia z dyngusem przetrwał do dziś, kto jednak pamięta, że w wielkanocny poniedziałek nie tylko chłopcy wędrowali po domach? Po południu tego dnia po wsiach kujawskich chodziły dziewczynki z gaikiem - sosenką, przybraną wstążkami. Odwiedzały gospodarzy śpiewając. Otrzymywały od nich drobny poczęstunek. (mkr)

Gdzie, kiedy?

Muzeum Etnograficzne otwarte będzie w poniedziałek.

Czynne są aranżacje na temat Niedzieli Palmowej i Wielkiego Piątku na Kaszubach, Wielkiej Soboty w Borach Tucholskich, Wielkanocy na Kujawach i Kociewiu oraz kujawskich przywoływek.