Owoce? Przerób to sam!

Własnoręcznie zrobione przetwory zwykle smakują lepiej od tych kupionych w sklepie - twierdzą eksperci od zdrowego żywienia.

<!** Image 2 align=right alt="Image 130916" sub="Tak swoje słynne powidła śliwkowe smażą gospodynie ze Strzelec Dolnych w gminie Dobrcz / Fot. Marek Wojciekiewicz">Najważniejszym ich walorem jest jednak to, że są wykonane ze świeżych owoców i warzyw. W zakładach przetwórczych warzywa i owoce poddawane są zabiegom chemicznym, które mają utrzymać ich świeżość i zabezpieczyć przed zepsuciem.

E-dżemy i E-kompoty

Czy domowe znaczy zdrowsze? Zazwyczaj tak. Soki, dżemy, sałatki z buraczków, a nawet kapusta kiszona w czasie przemysłowej produkcji są wzbogacane konserwantami i innymi E-dodatkami.

<!** reklama>- Te dodatki uzupełniają pasteryzację, która w przemysłowych przetwórniach jest krótsza niż w warunkach domowych. Warto jednak zapamiętać, że to czysta chemia, której jedynym celem jest zapobieganie rozwojowi bakterii. Dlatego zawsze powinno się dokładnie przeczytać skład produktu podany na etykietach, zaś w szczególności to, co napisano drobnym druczkiem. A to, by etykieta mówiła cała prawdę o składzie produktu, powinny skrupulatnie kontrolować odpowiednie instytucje - mówi Regina Kowalczuk, szefowa jednej z bydgoskich poradni dietetycznych.

Eko na oko?

Przetwory domowe dłużej pasteryzujemy, głównie gotując je.

- W takich warunkach dodawanie konserwantów nie miałoby sensu. Poza tym nikt robiąc dla siebie smakołyki nie chce się truć - dodaje dietetyczka. - Trudno, oczywiście, chemię wykluczyć całkowicie, nawet przygotowując zapasy we własnej kuchni. Coraz więcej sztucznych dodatków mimo naszej woli przedostaje się do pożywienia...

Istnieje jeszcze, oczywiście, żywność ekologiczna. Jej wytwórcy zaznaczają, że to produkty zdrowsze niż pozostałe. Ale - uwaga!

- Na opakowaniach takiego jedzenia jest przeważnie napisane, że nie zawiera konserwantów. Mało kto wtedy sprawdza, czy nie ma tam również barwników albo wzmacniaczy smaku i zapachu. A te też są szkodliwe. Taka informacja, jeśli jest wypisana, to raczej w miejscu, które nie zwraca szczególnej uwagi. Kupując gotowe przetwory nie wiemy też, z jakiej uprawy pochodzą surowce i na ile rzeczywiście są eko - przestrzega ekspertka.

Poza tym odżywianie ekologiczne sporo kosztuje i wiele osób twierdzi, że nie stać ich na to. Przygotowanie na zimę powideł, musu z jabłek z babcinego sadu, gruszek w occie, tartych buraczków czy kiszonych ogórków z własnej działki pozwala odżywiać się zdrowo a jednocześnie niedrogo.

- Domowe zapasy zmniejszają wydatki na jedzenie, a zaoszczędzone pieniądze można wydać na inne rzeczy - podkreśla Zbigniew Drobnik, technolog żywności, nauczyciel Zespołu Szkół Gastronomicznych w Bydgoszczy.

Ogórek na figurę

A jakie rady można dać tym, którzy postanowili zadbać o figurę? Na organizm korzystnie nie wpływają na pewno dżemy, soki i kompoty mocno dosładzane.

- Niedawno widziałem przepis na dżem z czerwonych porzeczek, w którym na 1 kilogram owoców należało dać 1,2 kilograma cukru! Jedząc taki wyrób tak naprawdę nie jemy porzeczek tylko cukier. Najlepiej by było, gdybyśmy przetworów robionych w domu w ogóle nie dosładzali. Takie docukrzanie może dać o sobie znać za kilka lat, np. w postaci cukrzycy - przestrzega technolog żywności. - Warto zauważyć, że cukier nie konserwuje dżemów czy kompotów, a jedynie polepsza ich smak. By przetwory były trwałe, ważne jest prawidłowe przechowywanie. Najlepiej jeśli zaprawy znajdują się w miejscu, gdzie nie dociera słońce i jest tam temperatura od 0 do 5 stopni C.

- Z powodu cukru niebezpieczne dla racjonalnego odżywiania są także... owoce jedzone w nadmiarze. Jeśli jemy ich bardzo dużo, to dostarczymy organizmowi zbyt dużą dawkę cukrów. Za to osobom stosującym dietę pomocne będą ogórki kiszone. Warto także jeść warzywa, które krótko się gotuje - brokuły, kalafior, kapustę i fasolkę szparagową - mówi Regina Kowalczuk.

W czasie stosowania diety polecane są natomiast suszone jabłka i gruszki.

- Kiedyś polska kuchnia słynęła z suszu. Był dodawany do wielu dań. Teraz ograniczamy się do jedzenia go na Wigilię. Szkoda, bo suszone warzywa i owoce są zdrowe i mogą służyć do podjadania zamiast chipsów - twierdzi Zbigniew Drobnik.

Włóż do słoika to, co masz

I ostatnie, ale przecież nie najmniej ważne: domowe przetwory to sposób na wykorzystanie tego, co daje nam natura, na to, by nie marnować jej darów.

- Ludzie ciągle mówią, że nie mają czasu, bo dużo pracują, a nawet jeśli wolny czas znajdą, to wolą go spożytkować na coś innego niż żmudne napełnianie słoiczków domowymi konfiturami. Dlatego tak często widzimy, że na rynku czy w sklepie nie ma chętnych na jabłka i gruszki, nawet jeśli kosztują grosze - twierdzi Zbigniew Drobnik. - Przyroda daje nam wiele skarbów, z których nie chcemy skorzystać, a potem skarżymy się na brak pieniędzy albo na choroby, bo gardzimy jabłkami z przydomowego sadu, a odżywiamy się tym, co sztuczne...