POWIAT TORUŃSKI - Pracujemy dla ludzi, a nie dla rankingu

Rankingów oceniających samorządy jest w naszym kraju mnóstwo. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że niejednokrotnie gmina, miasto lub powiat musi zapłacić za udział w nich i tu zaczynają się wątpliwości - wiadomo: płacę to wymagam. Nie sposób więc w takim przypadku oprzeć się wrażeniu świadczenia usługi przez autorów danego rankingu (najczęściej mediów).

Inaczej ma się sprawa z rankingiem Związku Powiatów Polskich, który jest bezpłatny, a jego solidna metodologia pozwala obiektywnie ocenić kondycję danej jednostki samorządu terytorialnego (jst). Od rankingów płatnych różni się też sposobem oceny opierającym się na całorocznym zbieraniu danych. Dzięki temu ocena oparta jest na tym, co najbardziej aktualne, a nie - na przykład - na wynikach zbiorczych z jakiegoś okresu. Ważne jest też, że eksperci oceniają jst całościowo jak jeden organizm, a nie tylko według jednej określonej dziedziny. W tym rankingu politykę społeczną, oświatę i pracę urzędu punktuje się na równi z inwestycjami, skutecznością w pozyskiwaniu środków unijnych czy ekologią. Tak w pewnym skrócie można uzasadnić rangę i znaczenie rankingu ZPP, w którym powiat toruński zajął tak wysoką pozycję w kategorii powiatów od 60 do 120 tys. mieszkańców.

Ranking nie jest celem

- Podkreślam, że przez cały rok nie pracujemy z myślą o tym, żeby jak najlepiej wypaść w rankingu - mówi Artur Stankiewicz, specjalista ze starostwa toruńskiego.

Punkty do rankingu ZPP zbiera się w około 90 kategoriach. Niektóre z nich są bardzo szczegółowe, na przykład dostępność strony internetowej dla niewidomych albo urząd jako miejsce przyjazne dzieciom, gdy dorośli załatwiają w nim formalności. Przykłady innych to m.in.: działania proinwestycyjne i prorozwojowe, współpraca krajowa i międzynarodowa, a także działania promocyjne, rozwiązania poprawiające jakość obsługi mieszkańca, rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz obywatelskiego, umacnianie systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji, promocja rozwiązań z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej, wspieranie działań na rzecz gospodarki rynkowej czy promocja rozwiązań ekoenergetycznych i proekologicznych.

Powiat nasz obywatelski

W inicjowaniu niektórych z nich powiat toruński był regionalnym prekursorem i pozostaje liderem. Przykładem niech będą projekty stypendialne oparte na funduszach unijnych, gdzie nasz powiat przecierał szlaki. W tym momencie możemy się też pochwalić siecią dróg rowerowych pobudowanych z rozmachem dzięki dobrej współpracy z gminami oraz Urzędem Marszałkowskim. W 2016 r. powiat toruński jako pierwszy w województwie i jeden z nielicznych w kraju wprowadził budżet obywatelski, w którym to sami mieszkańcy już trzykrotnie decydowali jak wydać pewną część budżetu powiatu. Warto wiedzieć, że dopiero tegoroczna nowelizacja ustawy samorządowej nakazuje większym samorządom wprowadzenie tej formy partycypacji obywateli, podczas gdy u nas przyjęła się ona już dawno. Do tej pory zrealizowano 43 zadania za ok.

400 tys. zł, kolejnych 28 projektów za 250 tys. zł jest w trakcie realizacji. Łącznie we wszystkich edycjach budżetu obywatelskiego oddano ponad 67 tys. głosów.

Samorząd powiatu co roku przeznacza na to ponad pół miliona, uznając, że aktywność mieszkańców jest jednym z najważniejszych czynników sprzyjających rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego. 

Budżet partycypacyjny nie wyczerpuje pomocy udzielanej mieszkańcom w ich inicjatywach. Jest nią też wsparcie dla pomysłów organizacji pozarządowych i dla nich samych kwotą zarezerwowaną w budżecie. W tym roku jest to ponad 800 tys. zł. Dzięki temu w powiecie rozwija się sport i życie kulturalne firmowane również przez wybitnych artystów. Czy wiele wsi w Polsce może wzorem Czernikowa pochwalić się występami krakowskiej Piwnicy pod Baranami?

Inwestycje, czyli bezpieczeństwo

Ranking ZPP wysoko też punktował rozmach inwestycyjny. Za darmo jednak niczego się nie podbuduje, więc gwarantem owego rozmachu jest stabilna i efektywna polityka finansowa. W przypadku starostwa toruńskiego opiera się takowa na zasadzie „złotówka do złotówki”, to znaczy że każdy wydatek z własnych pieniędzy musi być zrównoważony pieniędzmi zewnętrznymi. Przykładowo: w zeszłym roku środki zewnętrzne stanowiły 52,3 proc. w stosunku do własnych; w tym roku będzie to prawie 54 proc.

Przypomnijmy, że tegoroczne inwestycje pochłoną ponad 23,4 mln zł. To bardzo dużo w przypadku powiatu, ale warto wiedzieć, że blisko 54 proc. wydatków od tej kwoty pochodzić będzie z zewnątrz (UE, dotacje rządowe). Najwięcej wyda powiat na drogi, bo prawie 19 mln zł. Drugą pozycją jest pomoc społeczna (ponad 2,3 mln zł), a następnie edukacja (1,3 mln zł), zdrowie (580 tys. zł) i administracja (227 tys. zł).

Należy też zaznaczyć, że w przypadku dróg powiat toruński konsekwentnie realizuje opracowany przez siebie program poprawy bezpieczeństwa. W ciągu czterech lat kadencji obecnego samorządu wyremontowano ponad 75 km dróg, a przez poprzednie cztery kadencje, a więc szesnaście lat - zaledwie 110 km.

W ostatnim czasie powstało także dwa razy więcej (ok. 72 km) dróg rowerowych niż przez poprzednie cztery kadencje (łącznie 31 km). Efektywne inwestycje wymagają jednak dobrego klimatu współpracy wszystkich ze wszystkimi. Starosta toruński Mirosław Graczyk przy każdej okazji podkreśla dobrą i rzeczową atmosferę w relacjach z wójtami gmin, której efektem są wspólnie budowane drogi i ścieżki rowerowe, którymi niemal cały powiat jest już opleciony. W letnie weekendy można na nich spotkać tłumy rowerzystów z Torunia zmierzających do atrakcyjnych turystycznie miejsc w powiecie.

Z rankingu ZPP wyłania się obraz powiatu toruńskiego traktowanego przez samorząd jak jeden organizm, który w równym stopniu rozwija infrastrukturę oraz kulturę. Słowem: jest to rozwój zrównoważony, a nie skokowy. A tym nie każdy może się pochwalić.

Mirosław Graczyk
Starosta Toruński

Pracujemy dla mieszkańców naszego powiatu przez cały rok. Doroczny Ranking ZPP pozwala nam spojrzeć na tę pracę z dystansu, zobaczyć jak wypadamy na tle innych samorządów. Najbardziej cieszy mnie fakt, że wysokie miejsce powiatu toruńskiego to nie jednorazowy sukces. Fakt utrzymywania się w wojewódzkiej i krajowej czołówce od lat jest dla mnie dowodem na to, że podążamy we właściwym kierunku. To potwierdzenie skuteczności i efektywności wszystkich jednostek, nad którymi mamy pieczę i których codzienną pracę eksperci przeliczają potem na punkty we wszystkich ocenianych dziedzinach. W tym miejscu chciałbym podziękować wszystkim moim współpracownikom i partnerom za zaangażowanie w realizację powiatowych projektów i inicjatyw.