Retro. Panchito pozdrawia z Torunia

Na pierwszy rzut oka jest to dość typowa toruńska pocztówka z pierwszych lat ubiegłego stulecia. Kiedy jednak przyjrzymy się jej uważniej, pierwsze wrażenie okaże się mylne. Na zdjęciu widzimy parę budynków, których już nie ma, jakiegoś urwisa wspinającego się po murach, ludzi odpoczywających na dachu, skład rur na terenie należącym do miejskiej gazowni, a pod obrazkiem kilka słów napisanych przez tajemniczego nadawcę.
Czy na pewno tajemniczego? Podczas naszych wypraw w czasie zdarzało się już, że zapisane na starej pocztówce słowa okazywały się ciekawsze od zdjęcia, dla którego przecież na ogół się widokówki kupuje. Wygląda na to, że w tym przypadku jest podobnie.
Tych kilka słów skreślił po hiszpańsku człowiek, który podpisał się jako Panchito. W kwietniu 1907 roku, a więc prawie równo 110 lat temu, napisał do swojej siostry, pozdrawiając ją i informując, że właśnie wysiadł na toruńskim Dworcu Głównym. Panchito... W polskich uszach nie brzmi to może zbyt poważnie, ale Hiszpanie zdrabniają w ten sposób imię Francisco.

Czytaj też: Kto kupi toruński szpital

Na odwrocie pocztówki znajdują się dwie pieczątki, dzięki którym dowiadujemy się, że widokówka została wysłana z Torunia 20 kwietnia 1907 roku, a dzień później była już w stolicy Niemiec. Trafiła do panny Sary Reynolds mieszkającej w części Berlina zwanej Bawarskim Zakątkiem. Wiemy już zatem, że nadawca nazywał się zapewne 
Francisco Reynolds, teraz dobrze by było ustalić, kim był. Szukamy więc i co się okazuje? Że w rodzinnej Argentynie był znaczącą postacią.

Z księciem Walii

Generał Francisco Reynolds-Baker, bo to właśnie wysłana przez niego 110 lat temu pocztówka trafiła niedawno w nasze ręce, w latach międzywojennych był komendantem Akademii Wojskowej w 
Buenos Aires. W Internecie znaleźliśmy ciekawe zdjęcie z 1932 roku. Fotograf uwiecznił stojących obok siebie gen. Francisca Reynolds-Bakera, oraz wizytującego akademię księcia Walii Edwarda, który cztery lata później został królem Wielkiej Brytanii Edwardem VIII.
Wróćmy jednak do naszego nadawcy. 6 września 1930 generał Panchito, jak do dziś nazywają go w Argentynie, został jednym z przywódców udanego puczu przeciwko prezydentowi tego kraju Hipólito Yrigoyenowi, który wcześniej był zresztą jego serdecznym przyjacielem.

Co taki człowiek mógł robić w 1907 roku na toruńskim Dworcu Głównym? Jak udało nam się ustalić, ojciec Francisca i Sary Reynoldsów był w tych czasach argentyńskim konsulem w Hamburgu, sam Panchito uczył się natomiast wojennego rzemiosła w cesarskiej armii. 110 lat temu Francico Reynolds-Baker służył w niej w stopniu porucznika i do Torunia najprawdopodobniej przyjechał na manewry.

Przeczytaj również: Co z dzwonnicą na Podgórnej?

Wiemy, że takowe się akurat w Toruniu odbywały, chociaż niestety, bez szczegółów. Gazety w tamtych czasach nie szczędziły wiadomości o tym, kiedy i jakie formacje miały się szkolić na toruńskich poligonach, bo wokół miasta było ich wtedy kilka. Ostrzegały mieszkańców szczególnie wtedy, gdy trenować mieli artylerzyści - operatorzy dział polowych i fortecznych. W tym ostatnim przypadku takie ostrzeżenia miały szczególne znaczenie, test wież artylerii głównej na Forcie I oznaczał przecież, że pociski kalibru 210 milimetrów będą przelatywały nad terenami zabudowanymi. Manewry sprzed 110 lat utonęły jednak w powodzi innych informacji. Dosłownie. Toruńska kolej nabrzeżna znajdowała się pod wodą, na podtoruńskich nizinach powódź wyrządzała jeszcze większe szkody i to właśnie na tym skupiała się uwaga prasy. W sobotę, 20 kwietnia 1907 roku, kiedy Panchito wysiadał na Dworcu Głównym w Toruniu, „Gazeta Toruńska” pisała, że rozlewiska miewają ponad milę szerokości.

Port Drzewny pod wodą

„Znaczne szkody wyrządziła też powódź pod Toruniem, gdzie woda przy przystani dla tratew przerwała tamę i zalała plac budowlany - informował dziennik. - Robót oczywiście musiano zaprzestać”.
Jak widać, budowa Portu Drzewnego była zadaniem nie tylko trudnym, ale też niebezpiecznym. Ćwiczenia wojskowe także do bezpiecznych nie należały.
„Z okazyi ćwiczeń wojskowych wycinał tutejszy pułk pionierów w pobliżu przedmieścia Bydgoskiego niewielkie zagajenie - pisała „Gazeta Toruńska” dzień po przyjeździe argentyńskiego oficera do miasta. - Niebawem drzewa pościnano, niestety wydarzył się atoli podczas prac nieszczęśliwy wypadek. Waląca się świerka przygniotła pewnego pioniera tak nieszczęśliwie, że tenże niebawem skonał”.
Jest to jedyna informacja o manewrach wojskowych, jaka pojawiła się na łamach „Gazety Toruńskiej” w kwietniu 1907 roku.

Wujek Winston?

Na zakończenie jeszcze jeden smaczek. Angielskie nazwiska w rodzinie Panchity nie powinny nikogo dziwić. Dziadkiem generała był sir Francis Reynolds, matka nazywała się natomiast Alicia Baker y Spencer Churchill. Ostatni człon nazwiska brzmi znajomo, prawda?
Francisco Reynolds-Baker urodził się w 1882 roku. Dożył emerytury, jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku mieszkał w Buenos Aires przy ulicy imienia prezydenta, któremu dzięki puczowi w 1932 roku, pomógł zdobyć urząd.

Zobacz też: