Sąd skazuje, zabytek się wali

Wiosną tego roku toruński Sąd Rejonowy uznał winę toruńskiego przedsiębiorcy Jana P. i jego żony, którzy nie otoczyli właściwą opieką należącego do nich zabytkowego Fortu XI na Podgórzu. To w tym forcie podczas II wojny światowej znajdował się karcer niemieckiego obozu jenieckiego. W kilku jego pomieszczeniach przetrzymywani w warowni żołnierze alianccy stworzyli niezwykłą bibliotekę, jak ją sami nazwali, złożoną z robionych na ścianach zapisków. Ta biblioteka była unikatem na europejską skalę. Niestety, pozbawiona jakiejkolwiek opieki, została w 2015 roku poważnie zniszczona. Jakiś wandal obtłukł tynk z napisami.

Wielka stara

Wyrok jaki zapadł w tej sprawie był dość wyjątkowy. Nieodpowiedzialni właściciele fortu zostali co prawda ukarani jedynie grzywną, jednak sąd zwrócił uwagę na znaczną szkodliwość społeczną ich czynu oraz wartość, jaką miały zniszczone napisy.

Zobacz także: Sezon na kradzenie rowerów. Bezczelność złodziei nie zna granic

„Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu obwinionych, przy uwzględnieniu kryteriów wskazanych art. 47 paragraf 6 kw, należy określić go jako wysoki - czytamy w uzasadnieniu wyroku. - Czyn obwinionych godził w nieruchomość, będącą zabytkiem, a jak wyżej wskazano, stanowi on świadectwo minionej epoki, a jego zachowanie leży w interesie społecznym. Innymi słowy, właściciel zabytku winien dokładać należytej staranności w celu jego zabezpieczenia przed zniszczeniem, uszkodzeniem czy kradzieżą, bowiem czyni to nie tylko dla siebie, ale także dla przyszłych pokoleń”.

Wyrok nie był prawomocny. Stał się nim teraz, gdy decyzję Sądu Rejonowego podtrzymał Sąd Okręgowy odrzucając złożoną przez skazanych apelację. Małżonkowie P. muszą zapłacić po trzy tysiące złotych grzywny.

Wyrok ma niestety w zasadzie wyłącznie znaczenie symboliczne. Fort ma ogromne znaczenie ze względu na jego przeszłość wojenną. Do Torunia cały czas przyjeżdżają potomkowie przetrzymywanych tam żołnierzy. Wielu z nich w tym celu przemierza cały świat, wyroki w obozowym więzieniu odsiadywali m.in. jeńcy z Australii i Nowej Zelandii. Dla ich wnuków i dzieci Fort XI stanowi na ogół główny cel podróży.

Poza tym fort jest jednym z najstarszych elementów zewnętrznego pierścienia toruńskiej twierdzy, jego budowa rozpoczęła się w 1877 roku. Do rejestru zabytków został wpisany w październiku 1971 roku.

Zobacz także: Bo dziecko trzeba „złamać”?

Nic się nie zmieniło

Cóż z tego, skoro jest nadal jest demolowany i rozkradany. Pod tym względem wyrok absolutnie niczego nie zmienił. Pasjonaci fortyfikacji informują, że niedawno ktoś ukradł fragment kraty przy wejściu, a po resztkach napisów, które przetrwały zamach z 2015 roku praktycznie nie ma już 
śladu.

- Zdumiewający jest fakt, że właścicielowi nie przeszkadza, że niszczeje coś, co do niego należy - mówi Mirosława Roma-
niszyn, miejski konserwator zabytków w Toruniu, zapowiadając jednocześnie, że Jan P. będzie dopingowany przez konserwatorów do działania.

- Poprzez pisma i, po kolejnym wystąpieniu, ponowne zgłoszenie do organów ścigania fakty podejrzenia popełnienia przestępstwa polegającego na uporczywym uchylaniu się od zabezpieczeniu obiektu, co jest obowiązkiem właściciela zapisanym w ustawie.
Jan P. jak dotąd ignorował jednak pisma urzędowe dotyczące fortu. Dwa lata temu od zamkniętych bram warowni odbili się nie tylko konserwatorzy, ale również policjanci, którzy mieli im asystować podczas wizji lokalnej.

Polecamy: Święto Torunia

NowosciTorun