Sąd w Toruniu przyjazny seniorom i niepełnosprawnym! A inne w kraju? Raport Court Watch Polska

Fundacja Court Watch Polska z Torunia przez dwa lata badała w kraju czy sądy są dostępne dla osób ze specjalnymi potrzebami: niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, dla rodziców z małymi dziećmi.

Efektem tego badania jest raport i poradnik "Jak zwiększyć dostępność sądów dla osób ze specjalnymi potrzebami". Kilka dni temu fundacja zaprezentowała go w biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. W prezentacji licznie wzięli dyrektorzy sądów z różnych regionów Polski - fizycznie i online.

Badania przeprowadzano metodycznie. Pod lupę brano nie tylko wnętrza budynków - do problemu badacze podeszli zdecydowanie szerzej. Monitoringi przeprowadzone zostały zgodnie z tzw. łańcuchem dostępności. Zakłada on badanie dostępności od momentu podjęcia decyzji o odwiedzeniu danego miejsca, poprzez podróż (możliwość dojazdu komunikacją publiczną, dostępne miejsca parkingowe, zapewnienie dojścia do budynku), wizytę w budynku (dostępna strefa wejściowa, toalety, windy czy punkt obsługi interesantów), aż do momentu powrotu do domu.

Jak w tym badaniu wypadł Sąd Rejonowy w Toruniu, którego nowy gmach stoi i przyjmuje interesantów przy ul. Warneńczyka? -Naprawdę dobrze. Wyróżnia się na tle innych badanych. To nowy budynek, w którym większość rekomendowanych przez nas rozwiązań dla innych lokalizacji już jest wprowadzonych - mówi Piotr Sołowij, koordynator badań społecznych w fundacji Court Watch Polska.

Ale nie tylko w tym rzecz. Fundacja podkreśla otwartość sądu na zmiany i chęć współpracy. Bo nawet jeśli jest dobrze, to przecież zawsze może być lepiej. -Jeszcze w trakcie badania daliśmy dyrekcji sądu znak, że przydałyby się tzw. fakturowe oznaczenia na korytarzach. To pomaga poruszać się po budynku osobom niewidzącym lub niedowidzącym - czują konkretne znaki, bo nie mogą takich zobaczyć. I takie rozwiązanie Sąd Rejonowy w Toruniu wprowadził - podkreśla Piotr Sołowij.

Badacze mieli zastrzeżenia do otoczenia sądu przy ulicy Warneńczyka. Chodziło o dostępność drogi do gmachu, szczególnie dla osób z ograniczeniami ruchu. - Krytyczne uwagi dotyczące przejść dla pieszych czy chodników dyrekcja sądu obiecała od razu przekazać miejskim instytucjom, bo to w ich gestii jest możliwość zmian. Taką postawę też oceniamy na plus. W innych miastach bywało tak, że sąd mówił "to nie nasz teren, tylko gminy/miasta" i na tym poprzestawał - nie kryje koordynator badań.

Rekomendacje dla sądów są szczegółowe i zawarte w poradniku. Można go znaleźć np. na stronie internetowej Court Watch Polska. My odnotujemy tutaj, że dotyczą dostępności: strony internetowej każdego sądu, chodników i miejsc parkingowych, przejść dla pieszych, drogi do budynku, wejścia, a także całego wielkiego obszaru wnętrza sądu.

Wewnątrz kłania się dostępność: biura interesantów, holi, sal, toalet, wind i nie tylko. Badacze zwracali uwagę nawet na takie "drobiazgi", jak wysokość, na której montowane są lustra w toaletach. Naprawdę, niewiele kosztuje to, by wisiały one na wysokości wzroku osób poruszających się na wózkach.

Ważne były też wszystkie szczegóły wewnątrz sadowych gmachów, które umożliwiają (lub wręcz przeciwnie - ograniczają) przemieszczanie się osób ze specjalnymi potrzebami. Tutaj rekomendacje dotyczą np. rodzaju podłóg, oznakowania, oświetlenia. Badacze mieli najwięcej zastrzeżeń do braku antypoślizgowych powierzchni podłóg. - Ten wymóg należy koniecznie spełnić, aby zapewnić osobom z ograniczeniami, np. chodzącym o kulach lub starszym, komfort bezpiecznego poruszania się po korytarzach. Zminimalizuje to również ryzyko upadku i urazu - rekomendują.

Autorzy raportu i poradnika za całą mocą akcentują, że ich celem jest poprawa dostępu osób ze szczególnymi potrzebami do wymiaru sprawiedliwości. - Przygotowane dla sądów rekomendacje nie mają wytykać błędów, ale inspirować, aby każdy mógł w łatwy sposób przyjść do sądu i załatwić w nim sprawę bez większego wysiłku - podkreślają badacze z Court Watch Polska.

WARTO WIEDZIEC: Partnerem projektu była Fundacja Polska bez Barier

• Fundacja Polska Bez Barier - to ona była partnerem projektu toruńskiej fundacji. Misją tej organizacji jest uczynienie Polski krajem bez barier. Od 2012 roku promuje zmiany, które włączają osoby z niepełnosprawnościami w główny nurt życia społecznego i kulturalnego. Dba o to, by każdy mógł liczyć na równe traktowanie. W ramach swojej działalności prowadzi działania konsultacyjne i doradcze w zakresie wdrażania dostępności. Przeprowadza audyty architektoniczne, transportowe, komunikacyjne oraz z zakresu CSR i HR. Certyfikuje dostępność obiektów, produktów, usług i stron internetowych. Współpracuje z architektami i projektantami w procesie tworzenia dostępnego i użytecznego otoczenia. Doradza i konsultuje projekty i strategie różnych miast i regionów. W ostatnich latach opracowała standardy dostępności dla Warszawy oraz Wrocławia.