Służba poza kontrolą

Wywiad skarbowy wie o nas więcej niż inne służby. Prawdopodobnie dzieli się informacjami z Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

<!** Image 2 align=right alt="Image 140107" sub="Wywiad skarbowy posiada niemal nieograniczony dostęp do tajemnic skarbowych Fot. Jupiter Images">Światło dzienne ujrzała tajna notatka funkcjonariusza wywiadu skarbowego z 2008 r. Wynika z niej, że odmówił on przekazania poufnych informacji ABW. Został jednak wezwany do swojego ówczesnego szefa, Wojciecha Kilińskiego, który nakazał mu spełnić żądanie agencji. Tymczasem przekazanie tego typu informacji wymaga zgody sądu. Sprawę ujawnił „Dziennik. Gazeta Prawna”.

- W toku realizowanych zadań ustawowych ABW ma prawo zwracania się do wszystkich instytucji państwowych o udzielenie pomocy. Kwestie te reguluje szczegółowo ustawa o ABW oraz AW. Wszystkie działania realizowane są zgodnie z obowiązującym prawem - zapewnia ppłk Katarzyna-Koniecpolska z ABW.

Sprawa specjalnie nie dziwi, bo szefami wywiadu skarbowego od lat zostają funkcjonariusze ABW. Obecnie kieruje nim Piotr Perkins, który pracował w pionie przestępczości gospodarczej agencji. Wywiad skarbowy jest jednym z departamentów Ministerstwa Finansów. Jednak szefostwo resortu nie będzie przeprowadzać specjalnej kontroli.

<!** reklama>- Opisana sprawa dotyczy przeszłości i osoba, która kierowała wówczas wywiadem, została zdymisjonowana - mówi Magdalena Kobosko z MF.

Wywiad skarbowy jako jedyna z 9 służb, które mają uprawnienia do stosowania technik operacyjnych, nie podlega Sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych.

Kontrolę nad nim sprawuje komisja ds. finansów publicznych. To jednak fikcja, bo jej członkowie nie mają certyfikatów bezpieczeństwa, a tym samym dostępu do informacji tajnych. Nie wiadomo więc, ile wywiad założył podsłuchów, ile prowadzi działań operacyjnych oraz jakie są efekty pracy ok. 300 agentów. Mają oni duże uprawnienia do inwigilacji obywateli. Oprócz podsłuchiwania, wolno im śledzić podejrzanych i werbować tajnych współpracowników. Do tego wywiad ma przewagę nad innymi służbami, gdyż posiada prawie nieograniczony dostęp do tajemnic skarbowych. Inni muszą występować o zgodę sądu. Wywiad nie prowadzi tylko śledztw.

- Kiedy przewodniczyłem komisji do spraw służb, to wielokrotnie usiłowałem ściągnąć szefa wywiadu skarbowego na posiedzenie. Zawsze odmawiał i zasłaniał się ustawą. Ten brak kontroli bardzo mnie niepokoi - mówi Janusz Zemke, eurodeputowany SLD.

Zwraca też uwagę, że tylko policja podaje corocznie dane statystyczne dotyczące swoich działań. Inne służby tego nie robią i opinia publiczna np. o liczbie podsłuchów, jakie zakładał UOP, poprzednik ABW, dowiedziała się ostatni raz w 1996 r. W Sejmie trwają prace nad projektem ustawy, złożonym przez Platformę o czynnościach operacyjnych służb. Jednak idą wolno, bo podkomisja, która się nim zajmuje, ostatni raz spotkała się w styczniu. - Chyba postawili sobie zbyt ambitne zadanie - mówi Grzegorz Karpiński (PO).

Według posła, należy skupić się na podsłuchach, bo w Polsce ta sprawa jest daleka od standardów demokratycznych.