Tak zwany Jar. Co dalej z nazwą rozrastającego się toruńskiego osiedla?

Na planach wielu polskich miast znajdują się osiedla czy miejsca, których nazwy mogą śmieszyć bądź dziwić. W Toruniu mieliśmy na przykład Krowiniec. Na początku XXI wieku światłe umysły doszły do wniosku, że taka nazwa nie licuje z powagą nowoczesnego miasta folwark o wielusetletniej tradycji z mapy zniknął. Dziś mamy jednak do czynienia z inną oryginalną nazwą - miejscem, które w różnych oficjalnych sytuacjach nazywane jest "tak zwanym osiedlem Jar".

Największe osiedle północnego Torunia, na którym w przyszłości ma mieszkać 20 tysięcy osób, położone jest na terenach dawnego folwarku Lisi Ogon. Obecną nazwę zawdzięcza Jednostce Armii Radzieckiej - tam gdzie dziś rosną kolejne bloki, jeszcze 30 lat temu znajdowała się radziecka baza. JAR jako skrót i pamiątka po obecności wojsk okupacyjnych, nie był nazwą szczęśliwą. O jej zmianie mówiło się już od dawna, a debata na ten temat przyspieszyła, gdy w 2016 roku Sejm uchwalił ustawę o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.

Jesienią 2017 roku Urząd Miasta Torunia zorganizował konsultacje w sprawie przyszłej nazwy osiedla. Propozycje można było zgłaszać podczas spotkania oraz drogą mailową. Zdecydowana większość uczestników spotkania opowiedziała się za Jarem, w głosowaniu korespondencyjnym zwyciężyło jednak Osiedle Wolności. Za taką nazwą opowiedzieli się między innymi działacze Platformy Obywatelskiej, opowiedział się za nią także profesor Mirosław Golon, szef gdańskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Temperatura dyskusji znacznie wzrosła, a później sprawa ucichła.

- Raport z konsultacji społecznych został przekazany Radnym Miasta Torunia VII kadencji, nie podjęli dalszych czynności w tej sprawie - mówi Adrian Aleksandrowicz z Wydziału Komunikacji Społecznej i Informacji Urzędu Miasta Torunia.
Poprzednia Rada Miasta czynności nie podjęła, ale obecna prędzej czy później będzie musiała to zrobić. Trudno sobie przecież wyobrazić na przykład otwarcie prowadzącej na północ nowej linii tramwajowej (co powinno nastąpić w 2022 roku) i głos zapowiadający, że oto tramwaj zbliża się do tak zwanego osiedla Jar?

Z naszych informacji wynika, że zdania na temat oficjalnej nazwy osiedla, w Radzie Miasta są podzielone. Na debatowanie jest już jednak zdecydowanie za późno. Nazwę osiedla można było wymyślać w czasach, gdy miasto sprzedawało tam pierwsze działki budowlane. Teraz, dla bardzo już licznej i na ogół silnie się z osiedlem identyfikującej grupy mieszkańców, tereny położone na wschód od Ugorów są po prostu Jarem i nic tego nie zmieni. Jakakolwiek inna nazwa będzie tworem całkowicie sztucznym i martwym. Dlatego apelujemy i proponujemy: Jednostka Armii Radzieckiej niech odejdzie w zapomnienie, ale Jar niech na planie Torunia pojawi się już oficjalnie. Odzyskaną wolność można przecież uczcić wytyczając na osiedlu park czy inny zieleniec. Byle tylko nie skończył on tak, jak las niepodległości posadzony przy ul. Mickiewicza, który nie przetrwał nawet roku, ponieważ usechł.
Władze miasta podchodzą jednak do tego inaczej. Tak w każdym razie wynika z odpowiedzi, jaką otrzymaliśmy od Adriana Aleksandrowicza:

"Radni Miasta Torunia ustalili, że decyzję w sprawie nazwy dla tzw. osiedla Jar oraz utworzenia urzędowej części miasta dla tego terenu podejmą, gdy liczba osób zamieszkujących ten obszar osiągnie połowę prognozowanej – docelowej liczby mieszkańców dla tego obszaru - czytamy. - Dopiero wówczas możliwe będzie uzyskanie rzetelnego i przekonującego wyniku konsultacji społecznych adresowanych do mieszkańców tego osiedla w sprawie jego nazwy oraz wydzielenia jako nowej urzędowej części miasta Torunia.
Przewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski podtrzymuje swoje stanowisko, iż o nazwie osiedla powinni zdecydować jego mieszkańcy. Prognozowana, docelowa liczba mieszkańców w zabudowie wielorodzinnej i jednorodzinnej dla tego osiedla to ok. 20.000 osób".

Aktualnie na pobyt stały i czasowy zameldowanych jest 1965 osób na tym obszarze.