Smaki Kujaw i Pomorza - sezon 4 odcinek 33 - Biskupin
Jak wygląda toruński Garbaty Mostek, każdy mieszkaniec okolic widzi. Jak wyglądał kiedyś? O tym pamiętają nieco starsi mieszkańcy Torunia. Ci młodsi na ogół nie byli świadomi tego, że jest to konstrukcja wyjątkowa. Jeszcze przed dekadą nawet w oficjalnych źródłach można było znaleźć informację, że mostek powstał w 1967 roku. Dziesięć lat temu dostaliśmy z Urzędu Miasta prośbę o pomoc w ustaleniu daty budowy, oraz poszukiwaniu archiwalnych zdjęć. Apel przekazaliśmy Czytelnikom, którzy jak zawsze, nie zawiedli.
Polecamy
- Tak wyglądało życie na osiedlach w PRL-u. Pamiętacie? Zobaczcie zdjęcia!
- Po pandemii wykluczenie komunikacyjne wzrosło: "Najgorzej mają uczniowie i seniorzy"
- Prof. Rouba o toruńskim bulwarze. Dlaczego brniemy w stronę archaicznej betonozy?
- Skarby na budowie. Gdzie znaleziono skarb powstańców, a gdzie krzyżackie monety?
Dzięki opowieściom i fotografiom zobaczyliśmy to, co z Garbatego Mostka zniknęło podczas przebudowy w latach 60. - piękne balustrady oraz umieszczone po obu stronach kładki żeliwne łuki, na których kiedyś znajdowały się latarnie. Takie cudo musiało powstać jeszcze podczas zaborów. Kiedy dokładnie? Zapewne tuż przed I wojną światową. W kwietniu 2013 roku, przekopując zasoby Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej trafiliśmy na notkę o planach jego budowy. Tak się dziwnie i ciekawie złożyło, że w toruńskiej prasie ukazała się ona dokładnie sto lat wcześniej - w kwietniu A. D. 1913.
"Przy Geret ulicy wybudowany będzie pomost dla przechodniów, który łączyć ma ulicę Schwerina i Królewską - informowała "Gazeta Toruńska". - Ponieważ w tym miejscu pociągi wszelkiego rodzaju zazwyczaj czekać muszą sygnału wjazdowego ożywiona komunikacya na ulicach tych była wstrzymywaną. Ze względu na w pobliżu leżące koszary, administracya kolejowa zwróciła się do fiskusa wojskowego, żeby przyczynił się również do poniesienia pewnej części kosztów, a wówczas wybudowany zostanie pomost dla przechodniów i ruchu wozowego. Fiskus do wniosku tego się jednak nie przychylił".
Kiedy mógł powstać Garbaty Mostek?
Ulica Gereta to obecna Chrobrego, zaś Królewska i Schwerina to Sobieskiego i Batorego. Fiskus wojskowy zaś musiał zmienić zdanie, albo fundusze na budowę znalazły się gdzie indziej. Mostek powstał i to raczej przed wybuchem wojny, ponieważ podczas późniejszych niedoborów wszystkiego i przestawieniu produkcji na tory wojenne, zdobionych żeliwnych balustrad i łuków raczej nikt by nie montował. Łuki nawiązywały do gotyku, zatem musiały powstać przed powrotem Torunia do Polski, gdyż w stolicy polskiego Pomorza neogotyk był uważany za spadek po czasach pruskich.
Jakie były plany?
Tak czy inaczej, dawny Garbaty Mostek musiał robić wrażenie. Został zaprojektowany w taki sposób, aby nie tylko łączyć Mokre i Jakubskie Przedmieście, ale również być ich ozdobą. Konstrukcja zamykająca perspektywę ul. Batorego musiała być bardzo efektowna.
- Jest to dowód troski władz Torunia z początku XX wieku o wygodę i estetykę budowanych wtedy obiektów - mówiła na początku 2014 roku Mirosława Romaniszyn, miejski konserwator zabytków.
Dawny Garbaty Mostek spodobał się także drogowcom, którzy postanowili przywrócić usunięte w 1967 roku ozdoby.
- Koncepcja zakłada remont istniejącej kładki, z odtworzeniem m.in. bram wejściowych - tłumaczyła wtedy na naszych łamach Agnieszka Kobus-Pęńsko, rzeczniczka Miejskiego Zarządu Dróg.
Zgodnie z tą koncepcją Garbaty Mostek miał służy pieszym, zaś obok miała powstać jeszcze jedna kładka dostosowana do potrzeb rowerzystów i osób z niepełnosprawnościami.
Kto miał się zająć remontem kładki?
Ten ciekawy pomysł niestety nie utrzymał się długo. W kolejnych koncepcjach była mowa o tym, że remontem kładki mają się zająć kolejarze, później znów wróciła ona pod skrzydła MZD. Coraz rzadziej mówiło się o remoncie, a coraz częściej o rozbiórce. Pomimo sporych nakładów na remonty, kładka cały czas jest w opłakanym stanie, nowy beton jakoś nie chce się trzymać tego sprzed stu lat.
Jak ma wyglądać nowy Garbaty Mostek?
O przyszłość budowli zapytała Rada Okręgu Jakubskie-Mokre, której zresztą Garbaty Mostek jest symbolem. Z Urzędu Miasta otrzymała pismo z informacją, że kładka ma być zburzona i zastąpiona nową - nawiązującą do tej poprzedniej, ale dostosowaną do współczesnych wymagań stawianych przez kolej. Nowy mostek będzie wyposażony w windy, co ma ułatwić jego sforsowanie tym, którzy mają problem z poruszaniem się. Wieści te, wraz z wizualizacjami, rada opublikowała na swojej stronie facebookowej.
Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
