Uniwersytet Mikołaja Kopernika z szansą na zero w 2016 roku

Uniwersytet kończy rok dobrymi wiadomościami. Dziura w kasie zmniejszyła się z 16 mln zł do niecałych 7 mln zł. Skąd taki wynik?
[break]
Prawie 3,5 mln zł udało nam się zaoszczędzić na wynagrodzeniach. Uprzedzając pytanie o cięcia w etatach - nie było masowych zwolnień na UMK. Zatrudnienie w toruńskiej części zmniejszyliśmy o 45 etatów. W większości są to naturalne fluktuacje, jakie notuje każde duże przedsiębiorstwo, a do takiego można przyrównać uczelnię zatrudniającą ponad 2700 osób, w toruńskiej części. Efekt udało się osiągnąć różnymi metodami na różnych wydziałach: redukując nadgodziny, okresowo zwiększając pensum, czyli obciążenia dydaktyczne, wygaszając etaty po pracownikach idących na emeryturę, a tam gdzie to konieczne, zastępując etaty po profesorze tańszym dla uniwersytetu etatem asystenckim.
Na czym jeszcze udało się obniżyć koszty?
2 mln zł zaoszczędziliśmy na mediach, 700 tys. złotych to wpływ z tytułu odszkodowania za utracone prawo własności gruntów pod tramwaj na Bielany. Z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego otrzymaliśmy z rezerwy 1,6 mln zł - znacząco więcej niż w zeszłych latach.
Wynik jest rzeczywiście imponujący, ale cięcia były bolesne dla najsłabiej zarabiających. Ze zwalnianymi sprzątaczkami na Wydziale Chemii nikt uczciwie nie porozmawiał.
W tej sprawie zawiniła międzyludzka komunikacja. Do podobnych sytuacji więcej nie może dochodzić. Pracownicy, bez względu na szczebel, muszą rozumieć sens najtrudniejszych decyzji. Gdybyśmy rok temu nie rozpoczęli reformy, prawdopodobnie obecnie mielibyśmy problem z wypłatą wynagrodzeń na czas. Cięcia kosztów i tak nie uniknęlibyśmy, a plan naprawczy recenzowałoby nam ministerstwo nauki, co zresztą miało miejsce na kilku uczelniach. Nad UMK wisiałoby widmo zarządu komisarycznego.
Straszy pani?
Nie muszę. Zagrożenie było bardzo realne. Przypomnę, rok 2012 skończyliśmy z rekordową stratą 23 milionów złotych. Rok temu było to 16 mln złotych na minusie. Priorytetem było ograniczenie dwucyfrowego deficytu. Oczywiście mogliśmy centralnie, ostrymi cięciami doprowadzić budżet do równowagi, zdecydowaliśmy, że nie ma jednej uniwersalnej recepty. Oddaliśmy finanse w ręce wydziałów.
Czy w przyszłym roku będą zwolnienia na UMK?
Prowizoria na wydziałach dopiero powstają. Na pewno nie będzie zwolnień grupowych. Wiemy już, że na niektórych wydziałach ograniczane będą dodatki funkcyjne. Najmniejsze jednostki naukowe np. zakłady, które mają kierownika z dodatkiem za funkcję, mogą być ograniczane lub zupełnie likwidowane. Wydziały zaczynają liczyć, czy duża liczba kierunków studiów ma uzasadnienie finansowe. UMK ma ponad 100 w ofercie, porównywalnie do Uniwersytetu Warszawskiego.
Według wielu osób na UMK oddanie finansów jednostkom zniszczyło ideę wspólnego uniwersytetu. Każdy wydział pilnuje teraz swojego interesu. Co pani na to?
Obawiałam się takiego scenariusza. Nie ukrywam, że w pierwszym roku oszczędności na wydziałach dominowało takie myślenie, ale to zaczyna się zmieniać. Rozpoczęły się rozmowy o współpracy pomiędzy jednostkami. Pamiętajmy, że uniwersytet to nasza wspólna sprawa. W przyszłym roku część wydziałów będzie mogła odetchnąć. Wypracowane przez nie środki nie przepadają, są zamrożone, a ich konsumpcja jest odłożona po 2016 roku, gdy UMK wyjdzie na zero.
UMK nadal ma 7 mln zł deficytu, o jakiej nadwyżce więc mowa?
Część wydziałów generuje jednak zysk, który odprowadza do wspólnej kasy. Jak wiadomo, celem reformy jest zbilansowanie wydatków i wpływów całego UMK. W 2016 roku wszystkie wydziały mają wyjść na zero. Wtedy też te, które oddawały swoje zyski, będą mogły je zacząć konsumować.