Więcej pieniędzy na służbę zdrowia. Rozmowa z dyrektorem kujawsko-pomorskiego NFZ

Panie dyrektorze, w ostatnim czasie nakłady na leczenie wzrosły o 4,5 proc. Które placówki, w tym niełatwym czasie dla służby zdrowia, mogą liczyć na to wsparcie?
Wyższe finansowanie otrzymają szpitale, poradnie Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) i gabinety Ambulatoryjnej Opieki Specjalistycznej. Dodatkowe środki trafią również do placówek zajmujących się opieką psychiatryczną i leczeniem uzależnień, leczeniem stomatologicznym, rehabilitacją leczniczą, także opieką paliatywną i hospicyjną, świadczeniami pielęgnacyjno-opiekuńczymi. Taki wzrost obliczyła Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, biorąc pod uwagę m.in. wskaźnik inflacji, średni wzrost cen prądu i ogrzewania oraz udział tych wydatków w ogólnych kosztach funkcjonowania podmiotów leczniczych. Co istotne, analiza ta opierała się na danych przekazanych przez same placówki medyczne.

A kiedy realnie wzrosną przychody kujawsko–pomorskich placówek medycznych?
Będą już w maju tego roku, po rozliczeniu się placówek medycznych z NFZ - za świadczenia wykonane w kwietniu. Przygotowaliśmy odpowiednie propozycje umów na II kwartał 2022 roku, w których okres rozliczeniowy obejmuje I półrocze, zarazem leczenie szpitalne - poza Podstawowym Systemem Zabezpieczeń (PSZ) - rehabilitację leczniczą, opiekę paliatywno-hospicyjną i ambulatoryjną opiekę specjalistyczna. Przygotowujemy też umowy, w których okres rozliczeniowy obejmuje cały rok – na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień, świadczenia pielęgnacyjno-opiekuńcze i leczenie stomatologiczne. W najbliższym czasie prześlemy do placówek aneksy tych umów. Ustalamy warunki finansowe na II półrocze z tymi szpitalami, które realizują umowy w ramach Podstawowego Systemu Zabezpieczenia Świadczeń. Chcę jeszcze raz uspokoić - bo takie obawy do nas docierają - że wyższe przychody w żaden sposób nie pomniejszą wyodrębnionej już puli środków na wynagrodzenia dla personelu medycznego. A jeśli chodzi o kwotę, to w skali dziewięciu miesięcy tego roku do naszego oddziału NFZ - z tytułu wzrostu ceny o 4,5 proc. - wpłynie 109,5 mln zł.

Zatrzymajmy się przy poradniach POZ i gabinetach lekarzy specjalistów w regionie. Ma trafić do nich, od 1 kwietnia, w kraju dodatkowo ponad 600 mln zł, ile z tego będzie miał nasz region?
Blisko 35 mln zł. Kwota ta zmieni finansowanie m.in. w kujawsko-pomorskim POZ - chodzi tu o podwyższenie stawek kapitacyjnych, porad i ryczałtów o te 4,5 proc. Wzrost przychodów placówek medycznych ma po pierwsze osłabić skutki inflacji. Po drugie zminimalizować efekt wyższych kosztów utrzymania placówek, w tym rachunków za prąd i ogrzewanie.

To jak od 1 kwietnia zmieniła się stawka kapitacyjna?
Podam przykład – placówka, do której jest zapisanych około 8 tys. pacjentów zyska, od 1 kwietnia do końca tego roku, na zmianie stawek kapitacyjnych blisko 125 tys. zł.

Na tę wiadomość również czekali dyrektorzy szpitali, przede wszystkim tych powiatowych, szpitale maja otrzymać ponad 2 mld zł. Jak te wszystkie, dodatkowe środki wpłyną na samych pacjentów?
Dyrektorzy szpitali wskazują, że koszty utrzymania wciąż rosną. Z pewnością dodatkowe środki pozwolą na utrzymanie płynności finansowej, a tym samym na zabezpieczenie ciągłości udzielania świadczeń dla pacjentów.

Skoro mówimy o pacjentach, przebywa u nas sporo uchodźców z Ukrainy. Czy faktycznie mają takie same uprawnienia, jak polski pacjent?
Od 24 lutego czyli od napaści Rosji na Ukrainę, każdy przebywający u nas uchodźca nabywa uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej na takich samych zasadach, jak obywatele polscy czyli m.in. w POZ, leczeniu szpitalnym i specjalistycznym. Zasada równości w tych uprawnieniach nie dotyczy jedynie leczenia sanatoryjnego i rehabilitacji sanatoryjnej, co wynika ze specustawy. W przypadku podstawowej opieki zdrowotnej pacjenci mogą skorzystać z każdej, wybranej przez siebie placówki POZ. NFZ, za pomoc udzieloną pacjentowi z Ukrainy zapłaci placówce POZ taką samą kwotę, jak za pacjenta spoza listy aktywnej - czyli tak samo, jak na przykład za pacjenta, który przyjedzie do naszego regionu ze Śląska, i będzie potrzebował pomocy lekarza POZ.

A jeśli ktoś przyjechał do Polski z Ukrainy wcześniej, jeszcze przed wojną i dalej u nas pozostaje. To co wtedy?
Taka osoba też ma uprawnienia, ale nie wynikają już one ze specustawy tylko z dotychczasowych zasad - jeżeli Ukrainiec ma na przykład wizę lub pozwolenie na pracę i zatrudnia się na terenie naszego kraju, na podstawie umowy cywilnoprawnej lub umowy o pracę, to jest ubezpieczony, i śmiało może korzystać ze świadczeń naszej opieki zdrowotnej. Tak samo dotyczy to małżonków osób ubezpieczonych na terytorium kraju, bo mogła być taka sytuacja, że żona przyjechała do męża już wcześniej pracującego na terenie Polski – to także ona może być zgłoszona do ubezpieczenia, tym samym może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej.

Podsumujmy, jak NFZ w Bydgoszczy pomaga ukraińskim pacjentom, aby łatwiej dotarli do pomocy medycznej w regionie?
Działa Teleplatforma Pierwszego Kontaktu pod numerem 800 137 200, która wspomaga nocną i świąteczną opiekę medyczną. W dni robocze pracuje od godz. 18.00 do 8.00 (w Wielki Piątek już od godz. 15.00), a w weekendy i święta – całodobowo. Dzięki TPK każdy obywatel Ukrainy, przyjeżdżający do Polski, może bezpłatnie i w swoim języku skonsultować swój stan zdrowia. Z kolei pod numerem 800 190 590 NFZ uruchomił swoją infolinię – tu uchodźca z Ukrainy, także w swoim języku, uzyska pełną i kompleksową informację o naszym systemie ochrony zdrowia. Konsultant podpowie, gdzie obywatel Ukrainy znajdzie pomoc medyczną lub najbliższą aptekę. W naszej Sali Obsługi Klientów obsłużyliśmy ponad dwudziestu Ukraińców, którzy pytali nie tylko o dostęp do świadczeń opieki medycznej, ale o zaopatrzenie w wyroby medyczne i profil zaufany. Jednak wielu z nich nie znało języka polskiego, dlatego - aby jeszcze bardziej zwiększyć dostępność do naszych usług - od 23 marca dołączyła do zespołu NFZ pani Oksana z Ukrainy. Pomaga uchodźcom w rozwiązaniu spraw w ich ojczystym języku. Niedawno, gdy zgłosili się do nas rodzice z malutką Kristiną pytając o kontakt z lekarzem POZ, pani Oksana wyjaśniła im, na jakich zasadach mogą korzystać z pomocy lekarza i skierowała do najbliższej przychodni. Także w delegaturach - w Toruniu i we Włocławku - zapewniamy dostęp do naszych usług – również w języku ukraińskim, za pomocą elektronicznych translatorów mowy i pisma.

Możliwości wsparcia medycznego jest wiele, ale czy uchodźcy z Ukrainy są zawsze właściwie, w placówkach medycznych przyjmowani?
Nie mamy skarg o odmowie przyjęcia obywateli Ukrainy, choćby przez lekarzy. Natomiast były problemy, które wynikały ze wzrostu liczby pacjentów w kujawsko-pomorskich placówkach medycznych, ale rozwiązywaliśmy je na bieżąco. Chociażby w powiecie żnińskim, z uwagi na napływ znacznej liczby uchodźców w krótkim czasie, wspólnie z wojewodą oraz samorządowcami i zarządzającymi podmiotami leczniczymi koordynowaliśmy działania logistyczne, dzięki którym uchodźcy nie trafiali wyłącznie do jednej placówki.

A jaka pomoc medyczna najczęściej jest udzielana uchodźcom?
Są to głównie drobne infekcje ucha, gardła, problemy kardiologiczne. To, co przeszli w zaatakowanej przez Rosję Ukrainie, sprawia, że potrzebują też opieki psychologicznej. Ale i wsparcia onkologicznego. Przypomnę, że nasza całodobowa i bezpłatna infolinia NFZ (800 190 590) ułatwia kontakt obywatelom Ukrainy, którzy chcą kontynuować u nas leczenie hematologiczne i onkologiczne - to wspólna inicjatywa NFZ i Polskiego Towarzystwa Onkologicznego. Placówką współpracującą z infolinią NFZ, w naszym województwie, jest Centrum Onkologii w Bydgoszczy, do którego za pośrednictwem infolinii - do 13 kwietnia, trafiło piętnastu pacjentów z Ukrainy. Wszyscy otrzymali niezbędną pomoc i kontynuują leczenie m.in. raka piersi, nerki, szyjki macicy.

Leczymy, ale też zatrudniamy ukraińskich medyków w tym lekarzy i pielęgniarki…
Chcąc pomóc obywatelom Ukrainy, którzy poszukują pracy w placówkach medycznych na terenie naszego województwa, jesteśmy cały czas w kontakcie z przedstawicielami samorządów zawodowych, ze Stowarzyszeniem Kujawsko-Pomorski Dom Ukraiński. Także w oddziale wojewódzkim w Bydgoszczy wspomniana już pani Oksana pomaga swoim rodakom, którzy musieli uciec do Polski przed rosyjska agresją. Informuje ich, w jaki sposób mogą uzyskać zgodę na wykonywanie zawodu w naszym kraju. Oczywiście instytucją wydającą taką zgodę jest Ministerstwo Zdrowia, my natomiast udzielamy niezbędnych informacji w tym zakresie. Osoby zainteresowane mogą dzwonić pod numer 451 056 026 lub napisać na adres [email protected]. Konsultacje są w języku ukraińskim.

W bieżącej pracy NFZ pojawiła się „cicha godzina”, panie dyrektorze, czym jest?
Reagujemy na różne sytuacje zdrowotne naszych klientów. „Cicha godzina” to czas ograniczenia bodźców słuchowych i wzrokowych w sali obsługi, we wszystkich oddziałach wojewódzkich w kraju. Powstała z myślą o osobach bardzo wrażliwych i będących w spektrum autyzmu, które źle znoszą przebywanie w tłumie, źle reagują na duże natężenie dźwięków lub świateł. W każdy wtorek od godz. 14.00 do 15.00 w naszej siedzibie w Bydgoszczy wyciszamy telefony, drukarki, komunikaty głosowe i światła. Rozmowy z klientami prowadzimy w taki sposób, aby nie był zakłócany spokój. Dodatkowo osoby ze szczególnymi potrzebami i ich opiekunowie mogą skorzystać z wydłużonego, 30-minutowego, czasu obsługi w odizolowanym, wyciszonym pokoju - tam mogą omówić swoją sprawę sam na sam z naszym doradcą. Taką wizytę można zarezerwować poprzez stronę internetową (krótki formularz rejestracyjny znajduje się na stronie http://nfz-bydgoszcz.pl/cichagodzina) lub telefonicznie pod numerem naszej bezpłatnej infolinii, 800 190 590.