Wiek harcerstwa w Toruniu [ALBUM RODZINNY]

Inicjatorem powstania drużyny był ks. Marian Pączek, który przy parafii kościoła św. Jakuba skupił grupę toruńskiej młodzieży, głównie rzemieślniczej.

Ks. Pączek organizował dla młodzieży spotkania i wycieczki. Na nich dochodziło do spotkań ze skautami-harcerzami z Inowrocławia i to przesądziło o założeniu drużyny w Toruniu.

Drużyna liczyła wówczas 30 skautów i podlegała Głównej Kwaterze Skautowej w Poznaniu. Wśród współzałożycieli byli m.in. Feliks Beszczyński (przyboczny), Stanisław Bocheński, Tadeusz Osiński, Roman Truszczyński, Teodor Żuchowski i Bronisław Ronatowski, który został jednym z zastępowych.

Zobacz też:

Na pierwszego drużynowego wybrano dh. Seweryna Kuchtę - nauczyciela, który już wcześniej, zanim osiadł w Toruniu, organizował harcerstwo m.in. w Gostyniu. Pruskie władze zaborcze niechętnie patrzyły na takie poczynania, więc na miejsce zbiórek toruńskich skautów udostępnił swoje mieszkanie przy ul. Mostowej 16.

20 stycznia 1918 r. większość z 32 druhów złożyła przyrzeczenie, a odebrał je dh Mieczysław Zielka z Inowrocławia. 17 maja drużyna uczestniczyła w zlocie harcerzy wielkopolskich w Ko-bylnicy k. Poznania, gdzie była jedyną reprezentantką Pomorza. Jednak wkrótce drużynowego zaciągnięto do wojska, a 6 lipca gubernator wojskowy XVII Korpusu (Pomorze) von Wagner wydał rozporządzenie o rozwiązaniu organizacji skautowych na jego terenie. Oficjalnie drużyna przestała istnieć. Jednak część druhów spotykała się nadal, teraz w mieszkaniu dh. Alojzego Bednarskiego przy ulicy Żeglarskiej 24.

Przeczytaj też: Zwłoki w lasku na Bielanach

Sytuacja militarna Niemiec spowodowała, że w listopadzie, jeszcze przed zakończeniem wojny, powyższy zakaz został cofnięty i drużyna znowu zaczęła funkcjonować. Jednak odwilż nie trwała długo. Posypały się aresztowania, a jako pierwszego zatrzymano druha Seweryna Kuchtę. Część druhów: Stanisław Bocheński, Kazimierz Kopczyński, Franciszek Majewski, Tadeusz Osiński, Bronisław Ronatowski, Konrad Ziółkowski i Teodor Żuchowski, chcąc uniknąć losu swego drużynowego, przedostała się przez granicę do Wielkopolski, by zaciągnąć się w szeregi wojska polskiego.

Dynamiczny rozwój

W Toruniu aresztowania odnosiły odwrotny skutek, bo młodzież masowo garnęła się do drużyny. Zwycięstwo powstania wielkopolskiego i nastroje rewolucyjne w Niemczech spowodowały uwolnienie dh. S. Kuchty. Wrócili harcerze-żołnierze i rozpoczął się kolejny okres w historii drużyny.

Po utworzeniu w listopadzie 1918 roku ZHP drużyna otrzymała nazwę I Toruńskiej Drużyny Harcerskiej i tak się rozrosła, że 14 sierpnia 1919 r. na zbiórce w Parku Wiktorii (obecnie Instytut Fizyki UMK na rogu ulic Chełmińskiej i Grudziądzkiej) doszło do jej podziału na trzy odrębne drużyny.

Zobacz również: Nietypowe interwencje strażaków

Powstawały też inne, w sumie było ich już sześć. W końcu roku przy Zachodniej Straży Obywatelskiej powstała samodzielna kompania skautowa, którą dowodził dh Feliks Beszczyński. Pełniła ona służbę patrolowo-wartowniczą i łącznikową.

Po wkroczeniu Błękitnej Armii gen. Hallera i powrocie Pomorza do Macierzy dh Seweryn Kuchta został przewodniczącym Naczelnej Rady Harcerskiej, toruńskie harcerstwo otrzymało sztandar ufundowany staraniem Heleny Steinbornowej, a na początku grudnia doszło do spotkania dh. S. Kuchty z gen. J. Hallerem, który wysłuchał relacji o rozwoju harcerstwa na Pomorzu.

Jednak jego dynamiczny rozwój to późniejsze lata. 22 czerwca 1930 r. Chorągiew Pomorska otrzymała sztandar. Harcerze pomorscy aktywnie uczestniczyli nie tylko w zlotach i obozach krajowych, ale również międzynarodowych, i na nich manifestacyjnie świadczyli o polskości tych ziem.

Przeczytaj także: Stracili dach nad głową

Działania te przerwał wybuch II wojny światowej. Nie tyle przerwał, co zmienił metody i cele pracy harcerskiej. Najpierw było to Pogotowie Harcerskie, a potem kontynuacja pracy w konspiracji. Komendantem „roju” (wojennego hufca) był dh Feliks Beszczyński i krótko dh Adam Felski. Inni walczyli i ginęli, często nie wiadomo, gdzie i w jakich okolicznościach.

Kapelani harcerscy

Dużą rolę w wychowaniu duchowym ZHP odegrali kapelani harcerscy. W latach 20. ks. Leonard Łęgowski i ks. Stanisław Główczewski byli kapelanami Zarządu Okręgu, a ks. phm. Bronisław Wiertel członkiem Komendy Chorągwi.

W latach 30. kapelanem chorągwi był, z przerwą na studia w Rzymie, ks. Jan Manthey, a od 1938 r. kapelanem Chorągwi Pomorskiej i Kierownikiem Wydziału Harcerstwa Starszego został ks. phm. Stefan Wincenty Frelichowski, błogosławiony i patron harcerstwa.

Zobacz także:

NowosciTorun