Wypadek przy pracy. Jak starać się o odszkodowanie i ile można dostać? Relacja z dyżuru z ekspertami

Zobacz wideo: Pracownicy Biedronki nie chcą pracować w niedziele

Czy jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu przysługuje tylko pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę czy także osobom, które zawarły umowę zlecenie?
Przysługuje w przypadku wszystkich tytułów ubezpieczenia, jeśli jest odprowadzana składka wypadkowa. Chodzi przede wszystkim o pracownika, osobę prowadzącą działalność, osobę wykonującą umowę zlecenie. Może to też być duchowny, stypendysta. Ważne, żeby z tego tytułu była odprowadzana składka wypadkowa.

Ile wynosi obecnie jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy?
Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1033 zł. Wcześniej była to kwota 984 zł . Nowe wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej obowiązują od 1 kwietnia 2021 roku do 31 marca 2022 roku. Kwota ta nie jest opodatkowana.

Idąc na przystanek, w drodze do pracy, skręciłam kostkę. Jestem na zwolnieniu. Czy można to uznać za wypadek przy pracy? W jakiej wysokości wynagrodzenie mi przysługuje?
Tego rodzaju wypadek powinien być zakwalifikowany jako wypadek w drodze do pracy. Przebywając na zwolnieniu lekarskim ma Pani prawo do wynagrodzenia chorobowego w wysokości 100 proc. wynagrodzenia.
Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.

Jakie muszą być przesłanki, żeby zdarzenie zakwalifikować jako wypadek przy pracy?
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Określone zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy jedynie wówczas, gdy spełnia równocześnie wszystkie warunki podane w definicji.

W jakim czasie można się starać o odszkodowanie z ZUS za wypadek przy pracy?
Po wypadku przy pracy można starać się o odszkodowanie w czasie nieokreślonym. Może to być za rok, 2 lub nawet 10 lat i więcej po wypadku. Prawo do odszkodowania nie przedawnia się. Istotne jest, aby został zakończony całkowicie proces leczenia i rehabilitacji.

Miałem wypadek w pracy. Złamałem kość biodrową. Pomimo zakończonej rehabilitacji, nadal mam problemy z poruszaniem się. O jakie świadczenia mogę wystąpić do ZUS?
Może Pan ubiegać się o jednorazowe odszkodowanie, a jeśli Pana wypadek przy pracy skutkuje również niezdolnością do pracy, to może Pan starać się także o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Lekarz orzecznik ZUS lub Komisja Lekarska oceni stopień uszczerbku i jego związek z wypadkiem, a także oceni czy jest Pan osobą niezdolną do pracy i w jakim stopniu.

Kto prowadzi postępowanie w związku z wypadkiem mojego pracownika?
Obowiązkiem pracodawcy jest powołanie zespołu powypadkowego, którego zadaniem jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Zespół powypadkowy powinien wskazać również właściwe wnioski i środki profilaktyczne, których celem jest niedopuszczenie do zaistnienia takiego samego lub podobnego wypadku w przyszłości.

Podczas regulaminowej przerwy udałam się po śniadanie do pobliskiego sklepu. Potrąciła mnie hulajnoga elektryczna. Szef nie uznał tego zdarzenia jako wypadku przy pracy.
Jeżeli podczas przerwy od pracy udała się Pani do sklepu w celach prywatnych, to pracodawca mógł nie uznać tego zdarzenia za wypadek przy pracy, ponieważ brak jest bezpośredniego związku z wykonywaną pracą.

Kiedy wypadek przy pracy uznaje się za ciężki?
Zgodnie z art. 3 ust. 5 Ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych za ciężki wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Jakie dokumenty muszę złożyć do jednorazowego odszkodowania?
W skład dokumentacji wypadkowej wchodzi : protokół wypadku przy pracy, wyjaśnienia poszkodowanego i informacje zebrane od świadków oraz zaświadczenie o pierwszej pomocy medycznej np. karta informacyjna ze szpitala, pogotowia w zależności od tego kto udzielał pierwszej pomocy. Może być też sytuacja, że był to wypadek drogowy, komunikacyjny wówczas należy dołączyć informacje z policji. Jeśli był to wypadek ciężki czy zbiorowy, to wtedy musimy mieć informacje z Państwowej Inspekcji Pracy. Podstawowy kanon to protokół, poszkodowany, świadkowie, pierwsza pomoc oraz zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza po całkowitym zakończeniu leczeniu i rehabilitacji. I taka informacja musi być zawarta w zaświadczeniu o stanie zdrowia. Natomiast jeżeli ktoś nie dysponuje tymi dodatkowymi dokumentami np. z Inspekcji Pracy, policji, to wtedy musimy mieć informacje, że było prowadzone postępowanie. Wówczas ZUS sam wystąpi o potrzebne informacje do właściwego organu.

Czy osobie prowadzącej działalność przysługuje odszkodowanie na takich samych zasadach jak pracownikowi?
Na podobnych zasadach, nie takich samych. Musi być to wypadek przy pracy, przy czym dla pracownika dokumentację sporządza zakład pracy, a dla osoby prowadzącej działalność ZUS. Podstawowa różnica jest taka, że w przypadku osób prowadzących działalność sprawdzamy, jak wygląda kwestia zaległości składek. Jeżeli na dzień wypadku występowała zaległość w opłacaniu składek przekraczająca 6,60 zł, to wtedy odszkodowanie nie przysługuje chyba, że ta zaległość zostanie uregulowana w ciągu 6 miesięcy od wypadku. Jeżeli zostanie uregulowana, to uprawnienia do odszkodowania przysługują. Katalog świadczeń dla osób prowadzących działalność i pracowników poczynając od zasiłku, świadczenia rehabilitacyjnego, odszkodowania po rentę jest taki sam.

Mąż miał wypadek śmiertelny podczas pracy w Holandii na rzecz holenderskiego pracodawcy. Czy postępowanie powypadkowe jest takie samo jak w Polsce?
Postępowanie powypadkowe jest prowadzone wg. procedur obowiązujących w Holandii. Pracodawca powinien sporządzić dokumentację powypadkową i zapoznać z nią rodzinę będącą w Polsce.

Żona podjęła pracę, ale pracodawca nie potwierdził jej stosunku pracy. Po kilku dniach pracy żona uległa wypadkowi. Co należy zrobić?
Pracodawca osobę ubiegającą się o zatrudnienie powinien skierować najpierw na profilaktyczne badania lekarskie. Po uzyskaniu zaświadczenia, że brak jest przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na danym stanowisku, pracodawca powinien sporządzić na piśmie umowę o pracę i poddać pracownicę szkoleniom z zakresu bhp. Dopiero wówczas pracodawca może dopuścić takiego pracownika do wykonywania pracy. Niedopełnienie obowiązków przez pracodawcę w tym zakresie jest równoznaczne z popełnieniem przez niego wykroczeń. Pracodawca ma 7 dni na zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych. Jeżeli Pana żona uległa wypadkowi, to pracodawca powinien sporządzić protokół powypadkowy. Osoba poszkodowana ma prawo wnieść zastrzeżenia do treści takiego protokołu, jeżeli nie zgadza się z dokonanymi ustaleniami. Przedstawione argumenty powinny być poddane analizie. Jeżeli pracownik nadal nie zgadza się z dokonanymi ustaleniami, to powinien odebrać taki protokół i wnieść sprawę do sądu pracy z powództwem o ustalenie i sprostowanie protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Uległem wypadkowi z własnej winy. Czy należy mi się odszkodowanie?
Odszkodowanie nie przysługuje, jeśli ponosi Pan wyłącznie winę ze spowodowanie tego wypadku i było to na skutek rażącego niedbalstwa bądź działania umyślnego. Jeżeli część winy ponosi inny pracownik lub zakład pracy, to wtedy odszkodowanie przysługuje. Natomiast jeżeli zakład pracy stwierdzi jednoznacznie i dokumenty na to wskazują, że wina wyłączna leży po stronie osoby poszkodowanej i było to działanie o cechach rażącego niedbalstwa bądź świadome to wtedy odszkodowanie nie przysługuje.

Czy ZUS wypłaca odszkodowanie dziecku, które miało wypadek na w-fie?
Zasadniczo ZUS wypłaca odszkodowania osobom, za które odprowadzana jest składka wypadkowa i wynika to z ustawy wypadkowej. Natomiast są wyjątkowe sytuacje, kiedy wypłacimy odszkodowanie dziecku, które uległo wypadkowi w czasie zajęć dydaktycznych, np. na zajęciach wychowania fizycznego. Wynika to z ustawy o wypadkach w szczególnych okolicznościach, bo wtedy składka wypadkowa nie płynie. Wypłata odszkodowania jest jednak uwarunkowana od tego czy z tytułu tego wypadku zostanie orzeczona całkowita niezdolność, czyli będą to bardzo poważne wypadki. I wtedy mamy jednocześnie orzeczony uszczerbek i całkowitą niezdolność. Natomiast jeżeli jest uszczerbek, a tej całkowitej niezdolności do pracy nie ma, to wtedy odszkodowanie nie przysługuje. Dokumentacje sporządza szkoła. To nie będzie protokół czy karta, ale będzie to oświadczenie nauczycieli, uczniów jako świadków. Wszelka dokumentacja, którą dysponuje szkoła plus dokumentacja medyczna. Te wypadki w szczególnych okolicznościach dotyczą nie tylko uczniów, ale mogą dotyczyć np. ławnika w sądzie, wolontariusza, wypadki gdy ratujemy czyjeś życie i zdrowie od grożącego niebezpieczeństwa (powódź, pożar itp.).