Wystawa "Jej Magnificencja Rektora" w toruńskiej "Wozowni" łamie stereotypy

Iwona Demko to jedna z najbardziej wyrazistych kobiet na scenie artystycznej w Polsce. Na co dzień pracuje na Wydziału Rzeźby krakowskiej ASP. W 2020 roku ubiegała się o stanowisko rektory swojej Alma Mater. Iwona Demko rektorą nie została, ale swoje zawodowe marzenie postanowiła spełnić w sztuce. Efektem jest wystawa "Jej Magnificencja Rektora", którą od kilku dni możemy oglądać w galerii sztuki "Wozownia".

W kolorze różu

Iwona Demko w sali na górze zaaranżowała swój gabinet rektorski, pokazując jakby on wyglądał, gdyby to jednak ona przejęła stery uczelni w swe kobiece ręce. Gabinet jest różowy, pełen różowych mebli i różowych dzieł sztuki, ale ten kolor to nie tylko wyraz kobiecości i słodyczy, lecz subwersywna barwa postfeminizmu, naznaczona konkretną postawą ideologiczną. Nie na próżno wszak Jej Magnificencja Rektora machała na ulicy biało-różową flagą zamiast biało-czerwonej, a jej rektorskie gronostaje nie są czarno-białe, lecz intensywnie różowe. Zamiast pompatycznego nakrycia głowy, które noszą rektorzy, na głowie ma ona różową szpilkę, butnie zwróconą obcasem ku niebu.

- Cały strój i wystrój gabinetu "Jej Magnificencji Rektory" są wyrazistym manifestem, a zarazem wielkim pytaniem o pozycję kobiet na polskich uczelniach, nie tylko artystycznych. To bardzo (po)ważne pytanie, ponieważ statystyki wciąż wykazują miażdżącą przewagę mężczyzn na kierowniczych stanowiskach. Demko nie kreuje więc sytuacji frywolnej, żartobliwej czy groteskowej, lecz zabiera głos w ważnej debacie, dotyczącej społecznych ról, stereotypów i wciąż dominujących przekonań, że to mężczyźni lepiej nadają się na rektorów. Jej Magnificencja Rektora ma głęboko przemyślany program restrukturyzacji uczelni i dowartościowania kobiet w jej strukturach. Zna się na budżecie, rozumie funkcjonowania administracji i ma wizję rozwoju akademii. To program, w którym widać przyszłość przez różowe okulary - mówi Natalia Cieślak, specjlistka ds. merytorycznych z Galerii Sztuki "Wozownia".

Z kolei sama artystka w jednym z wywiadów przy okazji wernisażu w Toruniu podkreśla, że rektorą może dziś być każda kobieta, przymierzając gronostajowy różowy kołnierz i zrobić sobie zdjęcie jako rektora w "Wozowni". Od takich gestów można zacząć zmieniać myślenie, bo jak mówi Iwona Demko,nadal tkwimy w stereotypach.

-Od pewnego czasu kobiety zajmują stanowiska, które do tej pory zajmowali mężczyźni. W wielu przypadkach kobiety jednak starają się upodobnić do mężczyzn, odcinają się od tego, co związane jest z kobiecością. A mnie zależy na tym, żeby kojarzyć typowo postrzeganą kobiecość, czyli kolor różowy, pomalowane paznokcie, wysokie obcasy ze stanowiskiem, które nam się nie kojarzy z kobietą - podkreślała Iwona Demko.

Co, gdzie, kiedy?

Wystawę "Jej Magnificencja Rektora" w toruńskiej "Wozowni" można oglądać do 28 marca.

Warto wiedzieć

Iwona Demko – artystka wizualna, femmenistka. W 2001 roku ukończyła Wydział Rzeźby ASP w Krakowie, gdzie od 2008 roku pracuje, obecnie na stanowisku profesory ASP. Dotychczas wzięła udział w ponad 160 wystawach w kraju i za granicą (m.in. Muzeum Narodowe Poznań, CSW w Gdań-sku, CRP w Orońsku, CSW w Toruniu, MOCAK). Kuratorka wystaw feministycznych, badaczka historii pierwszych studentek na krakowskiej ASP, autorka książki o Zofii Baltarowicz-Dzielińskiej, inicjatorka i organizatorka „Roku Kobiet z ASP” poświęconego 100-letniej obecności kobiet w krakowskiej ASP. Tworzy obiekty, instalacje, prace site-specific, wideo, prace w przestrzeni Internetu.