Z lalką i wachlarzem

To nie są zwykłe laleczki. Służą niekoniecznie do zabawy. Ningyo, słowo, którym się je określa, literalnie oznacza „kształt człowieka”.

<!** Image 2 align=right alt="Image 188135" sub="Włodzimierz Błocki „Japonka”, 1910 [Fot. A. Skowroński/Muzeum Okręgowe]">Istnieją laleczki dzieci i laleczki dworzanie, zwykli ludzie i bogowie. Bywają darowane jako oficjalne prezenty, używane podczas świat i ceremonii. Bywają wytwarzane według wzorów niezmiennych od stuleci. I bywają odmiany mechaniczne, poprzednicy japońskich robotów.

Ich odmiana bijin-ningyo (czyli kobiece figurki) w dziełach naszych malarzy modernistów to wiodący temat wystawy, otwieranej właśnie w Toruniu w Kamienicy pod Gwiazdą. „Martwa natura z japońską laleczką” jest kolejną wystawą z cyklu „Japonizm polski” po ekspozycjach prac Olgi Boznańskiej i Jana Stanisławskiego.

Wraz z modą na Daleki Wschód, która rozkwitła na polskich ziemiach na przełomie XIX i XX wieku, tradycyjne laleczki z Japonii trafiły na obrazy polskich malarzy. Niemałą rolę w rozwoju zainteresowania tym przedmiotem i całą kulturą Kraju Kwitnącej Wiśni odegrał słynny kolekcjoner Feliks „Manggha” Jasieński (pseudonim zaczerpnął od tytułu pewnego zbioru japońskich drzeworytów).

<!** reklama>Obrazy zgromadzone na wystawie, a wypożyczone m.in. z muzeów narodowych w Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, a także od kolekcjonerów prywatnych, przedstawiają oczywiście nie tylko ningyo. Inne japońskie motywy i inspiracje to parawany, wachlarze, drzeworyty, wyroby z laki i porcelany. Do niektórych obrazów pozowały modelki w kimonach.

Na wystawie oprócz tytułowej „Martwej natury z japońską laleczką” Gustawa Gwozdeckiego można oglądać dzieła m.in. Józefa Mehoffera, Józefa Pankiewicza, Karola Frycza, Alfonsa Karpińskiego, Włodzimierza Błockiego.

Wystawę zorganizowało krakowskie Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”. Towarzyszy jej katalog, który jest jednocześnie pierwszą monografią tego inspirującego motywu - tradycyjnej laleczki japońskiej. To właśnie ta wystawa przyniosła Muzeum „Manggha” nagrodę w ogólnopolskim konkursie „Wydarzenie Muzealne Roku - Sybilla 2010”.

Gdzie, kiedy?

Wernisaż wystawy odbędzie się dziś, w piątek 13 kwietnia o godz. 17 w Kamienicy pod Gwiazdą.

Ekspozycja będzie czynna do 1 lipca.