Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ząb Adama

adeusz Oszubski
Sensacyjne odkrycie izraelskich archeologów postawiło na głowie dotychczasowe założenia nauki na temat historii człowieka współczesnego. Okazuje się, że nasz gatunek istniał już 400 tys. lat temu!

Sensacyjne odkrycie izraelskich archeologów postawiło na głowie dotychczasowe założenia nauki na temat historii człowieka współczesnego. Okazuje się, że nasz gatunek istniał już 400 tys. lat temu!

<!** Image 2 alt="Image 165899" sub="Prace
w izraelskiej jaskini Qesem od 2004 roku prowadzą uczeni z Tel Aviv University">Według informacji podanych przez Associated Press 27.12.2010 r., izraelscy archeolodzy z Tel Aviv University odkryli dowody na istnienie człowieka współczesnego już 400 tys. lat temu, burząc tym podwaliny teorii pochodzenia człowieka. Jak by tego było mało, odkrycie wskazywało, że Adam narodził się w regionie utożsamianym z biblijnym rajem.

Od czasów Karola Darwina zakładano, że człowiek ewoluował z gatunków prymitywnych w coraz bardziej rozwinięte. Z czasem jednak stało się jasne, że taka liniowa koncepcja rozwoju praludzi nie wyjaśnia historii istot człowiekowatych. Dziś już wiemy, że setki tysięcy lat temu w tym samym czasie żyło na Ziemi wiele gatunków rozumnych istot ludzkich, a to, że właśnie nasz gatunek przetrwał jako jedyny, staje się coraz większą zagadką.

Izraelscy uczeni natrafili na niezwykle stare szczątki ludzi z naszego gatunku w jaskini Qesem, w górzystym regionie centralnej części Izraela. To prehistoryczne stanowisko zostało odkryte w 2000 r., a prowadzenie wykopalisk rozpoczęto tam w 2004 r.

<!** reklama>

W trakcie prac prowadzonych przez archeologów z Tel Aviv University natrafiono w jaskini na kamienne narzędzia i ślady używania ognia, a także na zęby, które wyglądały tak samo jak nasze. Zęby to szczególnie atrakcyjne znalezisko, bo na ich podstawie można uzyskać wiele informacji, np. te dobrze zachowane bardzo długo przechowują DNA.

Izraelscy badacze przeanalizowali więc znalezisko z Qesem w każdy dostępny sposób. Zęby prześwietlono promieniami rentgenowskimi, przeprowadzono tomografię komputerową. Największym zaskoczeniem były jednak wyniki datowania zębów na podstawie szczegółowych badań warstw ziemi, w których zostały znalezione. Okazało się, że znane dotąd nauce najstarsze szczątki Homo sapiens, kości z Omo w Etiopii, są zaledwie w połowie tak stare jak zęby z Qesem. Bo człowiek współczesny żył w izraelskiej jaskini już 400 tys. lat temu!

- To bardzo ekscytujące, dojść do takiego wniosku - oświadczył Associated Press dr Avi Gopher, archeolog z zespołu odkrywców Qesem. - Oczywiście konieczne są dalsze badania, ale już to, co ustaliliśmy, zmienia cały obraz ewolucji. Teoria naukowa przyjmuje, że Homo sapiens pochodzi z Afryki i wyemigrował z tego kontynentu. Jednak nasze odkrycie wskazuje na to, że współczesny człowiek w rzeczywistości pochodzi z Izraela. Jestem przekonany, że w trakcie dalszych prac nasz zespół znajdzie też czaszki i kości, co rozwieje wszelkie wątpliwości na ten temat.

Zespół naukowców z Tel Aviv University, kierowany przez dr. Aviego Gophera, dr. Rana Barkai i dr. Israela Hershkowitza, opublikował wyniki swoich badań na łamach naukowego periodyku „American Journal of Physical Anthropology”, wywołując tym burzę w środowisku ekspertów.

Jednym z przeciwników wniosków stawianych przez naukowców z Tel Aviv University jest dr Paul Mellars, ekspert w dziedzinie prehistorii człowieka, wykładowca na Cambridge University. Według Mellarsa, metody badania zastosowane w przypadku zębów z Qesem są godne zaufania i znalezisko należy uznać za ważne, jednak uczony ten wątpi, by zęby należały do człowieka współczesnego. Stawia na neandertalczyka.

Naukowcy podzielili się na zwolenników i przeciwników odkrycia uczonych z Tel Aviv University. Dalsze badania w jaskini Qesem mogą ostatecznie rozstrzygnąć ten spór.

Zgodnie z aktualnie akceptowaną teorią naukową, drogi człowieka współczesnego i neandertalczyka rozdzieliły się w Afryce 700 tys. lat temu - wtedy żył wspólny przodek obydwu gatunków. Długo problemem był brak starszych niż 100 tys. lat znalezisk szczątków ludzi z naszego gatunku. Odnajdowano pradawne kości neandertalczyków, ale nie człowieka współczesnego. Najstarsze kości z Etiopii, co ustalono zaledwie 5 lat temu, liczyły 195 tys. lat. Sensacyjne odkrycie badaczy z Izraela wskazuje jednak nowe miejsce i czas narodzin Adama, pierwszego z naszego gatunku.

Fakty. Historia odkryć

  • <!** Image 3 align=right alt="Image 165899" sub="Jeden z liczących 400 tys. lat
    zębów z jaskini Qesem">W 2005 r. dr John Fleagle z uniwersytetu Stony Brook w Nowym Jorku, dr Frank Brown z uniwersytetu stanu Utah w Salt Alke City i dr Ian McDougall z Australijskiego Uniwer- sytetu Narodowego w Canberze przebadali kości człowieka współczesnego, odkryte w 1967 r. w Etiopii, ustalając, że te szczątki liczą 195 tys. lat. Na początku 2010 r. zespół kierowany przez dr. Paula Renne z Centrum Geochronologii na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley przebadał narzędzia odkryte w latach 70. XX w. na stanowisku Gademotta w Dolinie Ryftowej. Analizy wykazały, że te charakterystyczne dla człowieka współczesnego ostrza z czarnego obsydianu powstały 276 tys. lat temu.

Ciekawostki

Neandertalczycy

<!** Image 4 align=right alt="Image 165899" >Uczeni zakładają, że człowiek z Neandertalu pojawił się ok. 600 tys. lat temu w Afryce, skąd ok. 300 tys. lat temu wyemigrował do Europy. Ten praludzki gatunek wymarł 30-24 tys. lat temu. Przez kilkanaście tys. lat neandertalczycy i ludzie z naszego gatunku żyli obok siebie na kontynencie europejskim. Długo zakładano, że istniała między nimi bariera genetyczna. Jednak opublikowane w maju 2010 r. wyniki analiz zespołu badawczego, kierowanego przez dr. Svante Paabo z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maksa Plancka w Lipsku, wykazały, że dzisiejsi ludzie żyjący w Europie mają w swoim genomie ok. 4 proc. DNA neandertalczyków (na zdjęciu współcześni Hiszpanie z rekonstrukcją kobiety neandertalskiej, która żyła na terenie dzisiejszej Hiszpanii 40 tys. lat temu). Do zmieszania się obydwu gatunków doszło właśnie w Europie, bo przedstawiciele starych ludów z Afryki nie mają w swych genach neandertalskiej domieszki.

 

Denisowianie

<!** Image 8 align=right alt="Image 165906" >W marcu 2010 r. uczeni przebadali fragmenty kości sprzed 48-30 tys. lat, które w 2008 r. znaleziono w jaskini Denisowa w górach Ałtaj na południu Syberii (na zdjęciu denisowiański ząb, z którego pobrano DNA). Materiał genetyczny pobrany ze szczątków i sekwencjonowany przez dr. Johannesa Krause z Instytutu Maksa Plancka w Lipsku wykazał, że odkryto nieznany dotąd gatunek ludzi. Analizy mitochondrialnego DNA wskazały, że nieznany gatunek był bardzo odległym krewnym człowieka współczesnego i neandertalczyka, bo denisowianie oddzielili się od głównej linii rozwojowej nawet 3 mln lat temu. Ten gatunek mógł wyemigrować z Afryki pomiędzy 1,9 mln lat a 300 tys. lat temu. Co ważne, denisowianie, choć tak od nas odlegli w pokrewieństwie, to jednak, tak jak neandertalczycy, mieszali się z człowiekiem współczesnym. Dowodzą tego sensacyjne ustalenia, opublikowane 22.12.2010 r. Badania wykazały bowiem, że genotyp dzisiejszych Papuasów z Nowej Gwinei i Aborygenów z północnej Australii zawiera od 4 do 6 proc. DNA denisowian.

 

<!** Image 6 align=right alt="Image 165899" >Hobbici

Po dokonanym w 2004 r. odkryciu Homo floresiensis doszło do ożywionej dyskusji na temat tego, czy jest to rzeczywiście nieznany gatunek, czy raczej karłowata odmiana człowieka współczesnego. Wyniki badań opublikowane w lutym 2010 r. potwierdzają, że H. floresiensis, zwany hobbitem, to odrębny gatunek. Te istoty, które jeszcze 18 tys. lat temu zamieszkiwały grotę Liang Bua na indonezyjskiej wyspie Flores, okazały się pradawną gałęzią drzewa genealogicznego ludzkości. Szczególnymi cechami ludzi z Flores była drobna budowa ciała, długie ręce i wzrost poniżej metra (na zdjęciu rekonstrukcja wyglądu hobbita). Z badań zespołu kierowanego przez dr Debbie Argue z Australian National University wynika, że H. floresiensis mógł wyemigrować z Afryki ponad 2 mln lat temu, a jego bezpośrednim przodkiem była przypuszczalnie praludzka istota zwana Homo habilis. Oznacza to, że hobbit jest naukową zagadką, bo jego linia oficjalnie wygasła zanim pojawił się Homo erectus, uznawany za praprzodka wszystkich rozumnych człowiekowatych.

 


Ludzie wyprostowani

<!** Image 7 align=right alt="Image 165899" >Człowiek wyprostowany (Homo erectus), to pierwsza praludzka istota, która ponad 1,5 mln lat temu nauczyła się posługiwać ogniem. Jest to praczłowiek uznawany za ojca wszystkich rozumnych gatunków. Homo erectus wynalazł oszczep, miotacz oszczepów oraz metodę osadzania kamiennych ostrzy w drewnianej rękojeści. Dowodzić tego mają odkryte w latach 90. XX w. w kopalni węgla brunatnego koło Hanoweru pozostałości obozowiska Homo heidelbergensis, europejskiej odmiany H. erectus, sprzed 400 tys. lat (na ilustracji rekonstrukcja osady H. erectus). Obok kamiennych narzędzi i zwierzęcych kości natrafiono tam na 3 drewniane oszczepy wraz z miotaczem, które zachowały się zakonserwowane w warstwie torfu. Ustalono, że te najstarsze znane drewniane narzędzia świata wystrugano z nasady młodych drzewek, a więc tam, gdzie drewno jest najtwardsze. Oszczepy były doskonale wyważone, a wyrzutnia pozwalała je miotać na odległość kilkudziesięciu metrów.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska