Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zaćma - choroba Rembrandta. Można ją skutecznie leczyć

Maja Erdmann
W czasie pierwszej kontroli po operacji zaćmy zdejmujemy opatrunek, a pacjent zaczyna płakać. Ze szczęścia. Bo widzi, a dawno nie widział. Nie ma nic piękniejszego dla okulisty - mówi dr n. med. Zofia Sikorska

Jakie są pierwsze objawy zaćmy?
Na początku zaczynamy gorzej widzieć. Kolory bledną, wszystko jest za delikatną mgiełką, trochę tak, jakbyśmy patrzyli przez mleczną szybę. Nie zawsze jednak zauważamy takie pogorszenie, bo zmętnienie soczewki przebiega bardzo wolno. Dopiero po usunięciu zaćmy i wszczepieniu sztucznej soczewki ludzie zdają sobie sprawę z tego, że dotychczas widzieli bardzo słabo. Pierwsza reakcja pacjentów po zabiegu jest zazwyczaj taka: „O, jakie to wszystko jest wyraźne! A jakie kolory intensywne! Widzę kolor niebieski!”.

Dobrym przykładem, jak widzą ludzie z zaćmą, jest malarstwo Rembrandta. W jego późnych obrazach przeważają barwy brązowe. Nie ma tam błękitów, ponieważ pod koniec życia Rembrandt miał zaćmę i po prostu nie widział koloru niebieskiego.

Czy zaćma sprawia, że nasz wzrok jest słabszy, mamy więcej dioptrii i musimy nosić mocniejsze szkła?
Na początku tak rzeczywiście jest. Oko zazwyczaj staje się krótkowzroczne, choć nie jest to reguła. W mętniejącej soczewce zmienia się współczynnik załamania światła i przez pewien czas okulary mogą poprawić widzenie. Potem jednak mętnienie soczewki postępuje i tylko operacja może poprawić wzrok.

Istnieją jakieś skłonności genetyczne do zaćmy?
Często spotykamy się takim stwierdzeniem, pacjenci mówią: „Moja mama miała zaćmę, babcia i dziadek też, więc i mnie to czeka”. Jednak z drugiej strony nasze społeczeństwo się starzeje, a więc dotykają nas choroby wieku starszego, czyli takie, które wynikają po prostu ze zużycia się organizmu. Praktycznie prawie każdy z nas będzie miał tę zaćmę w mniejszym lub większym stopniu zaawansowania. Nie znaczy to jednak, że wszystkich trzeba będzie zoperować.

A co może przyśpieszać rozwój zaćmy?
Na przykład cukrzyca, szczególnie wtedy, gdy pacjent nie jest odpowiednio leczony lub nie przestrzega zaleceń lekarza. Pacjent z wysokimi poziomami cukru we krwi będzie mieć zaćmę starczą w znacznie młodszym wieku. Po prostu soczewka zmętnieje u niego wcześniej, niż by to się stało, gdyby cukry we krwi były prawidłowe.

Zła dieta czy palenie papierosów mogą wpływać na rozwój zaćmy?
Nie ma badań, które potwierdzają, że wśród palących papierosy odsetek występowania zaćmy jest większy. Ale w swojej praktyce często spotykam się z taką sytuacją: przychodzi do mnie 50-letni pacjent i wygląda jak staruszek, zresztą jego oczy też tak wyglądają: ma zaćmę, ma zmiany na dnie oka… Potem zaczynam pytać i okazuje się, że ma nadciśnienie, pali papierosy, źle się odżywia, ma wysoki poziom cholesterolu… No i diagnozujemy u niego zaćmę.

Mówiąc wprost: jeśli ktoś o siebie nie dba, jego organizm zaczyna się zużywać i szybciej starzeć, więc i zaćma pojawia się wcześniej.

Niektóre leki także mogą przyśpieszać rozwój tej choroby?
Tak, przede wszystkim hormony sterydowe. Ale niestety są takie choroby, które muszą być tymi środkami leczone. To na przykład choroby reumatyczne i alergie. I jeśli trzeba stosować tego rodzaju leki, należy okresowo poddać się badaniu okulistycznemu pod kątem nie tylko zaćmy, ale i jaskry.

Każdego z nas zaćma czeka, więc im wcześniej zdiagnozowana i wyleczona, tym lepiej.
Tak, jednak nie każdą zaćmę trzeba zoperować. Konieczne jest to wtedy, gdy zmętnienie soczewki pogarsza ostrość wzroku albo gdy soczewka pęcznieje i doprowadza do powstania jaskry. Wtedy nie trzeba czekać z podjęciem decyzji o operacji. Łatwiej też operuje się zaćmę, gdy nie jest ona dojrzała. Jeśli soczewka staje się twarda, wtedy operacja jest trudniejsza i obarczona większą liczbą powikłań.

Jak leczy się zaćmę?
Przed operacją zaćmy oko jest miejscowo znieczulone za pomocą kropli. Następnie chirurg okulista wykonuje małe nacięcie rogówki. Za pomocą ultradźwięków rozdrabnia soczewkę na niewielkie fragmenty i usuwa je z oka. Kolejny etap zabiegu polega na umieszczeniu wewnątrzgałkowo sztucznej soczewki. Taki sposób operacji zaćmy nazywamy fakoemulsyfikacją. Po zakończonej operacji na oko zakłada się opatrunek, który zdejmuje się następnego dnia.

Jak długo trwa taka operacja?
Około 15-20 minut. W trakcie zabiegu pacjent jest świadomy, w kontakcie z lekarzem operującym. Oprócz lekarza operującego nad stanem ogólnym chorego czuwa lekarz anestezjolog. Pacjent ma na bieżąco monitorowane parametry życiowe, ciśnienie krwi oraz EKG.

Zaraz po operacji widać jej efekty?
W zdecydowanej większości efekty operacji widać od razu. Ale niektórzy mają tak zbudowane oko, że nawet przy niewielkiej liczbie fal dźwiękowych użytych do zabiegu występuje obrzęk rogówki. Jednak znika on po 7-14 dniach. Należy pamiętać o tym, że aby pacjent po operacji zaćmy mógł dobrze widzieć, pozostałe struktury oka muszą być zdrowe: rogówka, siatkówka i nerw wzrokowy.

Czy operacja zaćmy niesie jakieś powikłania?
Tak, oczywiście, jak każda operacja. Poważnym powikłaniem po operacji zaćmy jest odwarstwienie się siatkówki. Ludzie widzą wtedy przed oczami błyski, czarne lub czerwone spadające męty. Jest ich tak dużo jakby przed oczyma padał cały ich deszcz. Ale taką odwarstwioną siatkówkę można zoperować - operacyjnie przyłożyć. Kolejnym poważnym powikłaniem jest zapalenie wnętrza gałki ocznej. Ale na całe szczęście zdarza się to niezmiernie rzadko.

Jaki jest średni wiek osób operowanych?
Jeśli pominąć osoby z zaćmą cukrzycową, średni wiek to 70. rok życia.

Istnieje granica wieku, do której przeprowadza się tego rodzaju zabiegi?
Absolutnie nie. Operowaliśmy kobietę, która miała 103 lata. Zaczęła na nowo lepiej widzieć. Wzrok jest bardzo ważny dla życia, dla kontaktów społecznych i rodzinnych. Jeśli młody człowiek stanie się niewidomy, poradzi sobie z tym, nauczy się za pomocą innych zmysłów „postrzegać” świat. Człowiek stary, który przestaje widzieć, już nie nauczy się z tym żyć. Ten świat stanie się dla niego wrogi. Tym bardziej jeśli ma też demencję lub choruje na schorzenia typu alzheimerowskiego. Widzący, nawet jednym okiem, trafi łyżką do talerza, bez problemu skorzysta z toalety, czy będzie wiedział, gdzie jest klamka od drzwi.

Wielu naszych seniorów mówi, że coraz gorzej widzi, ale „to tylko starość, po co mi jakaś operacja, za stary na to jestem”. Jak ich przekonać, że warto poddać się operacji? Na co zwrócić uwagę, żeby w czas przyprowadzić starszą osobę do okulisty?
Przede wszystkim trzeba kontrolować, czy senior widzi. Zapytać go w czasie spaceru, co jest napisane na plakacie, w sklepie poprosić, żeby sprawdził cenę jakiegoś produktu. Jeśli nie będzie potrafił tego zrobić, konsultacja okulistyczna jest konieczna. Czasem wnuki przywożą do nas swoich dziadków, mówiąc, że starsi ludzie nie chcą operacji, bo po co im to na „stare lata”. Jeśli uda się ich jednak namówić, to my, okuliści, doświadczamy najprzyjemniejszych życiowych scen. W czasie pierwszej kontroli po operacji zaćmy zdejmujemy opatrunek, a pacjent zaczyna płakać. Ze szczęścia. Bo widzi, a dawno nie widział. Co może być piękniejszego dla okulisty?

Warto przejść operację, nawet gdyby trzeba było na nią poczekać.
Oczywiście, że warto! Seniorzy często mają ograniczenia, niczego od życia nie oczekują. Trzeba ich namówić na badanie okulistyczne. A może nowe okulary? A może zbadamy wzrok, a potem pooglądamy sobie nasze rodzinne zdjęcia? Jeśli uda się nam namówić starszego człowieka na zabieg usunięcia zaćmy, jego życie stanie się piękniejsze.

Jeśli chcesz się dowiedzieć, jaki jest czas oczekiwania na operację zaćmy, zadzwoń na Telefoniczną Informację Pacjenta pod numer 800 190 590. TOP działa od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00.

DR N. MED. ZOFIA SIKORSKA

specjalista chorób oczu. Pracuje w Specjalistycznym Ośrodku Okulistycznym „Oculmedica” w Bydgoszczy. Lekarz z 36-letnim stażem. Specjalizuje się w leczeniu chorób siatkówki.

Zaćma - choroba Rembrandta. Można ją skutecznie leczyć
Tomasz Czachorowski
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Zaćma - choroba Rembrandta. Można ją skutecznie leczyć - Express Bydgoski

Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska