Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Zajezdnię autobusowa przy ulicy Zjednoczenia wybudowano w 1976 r.

Edyta Urtnowska
Popularny swego czasu „ogórek”, czyli Jelcz 272 MEX - dziś pojazd kultowy
Popularny swego czasu „ogórek”, czyli Jelcz 272 MEX - dziś pojazd kultowy
Od dziewięćdziesięciu lat po Toruniu jeździmy miejskimi autobusami. Dziś w „Albumie Rodzinnym” przedstawiamy historię tego rodzaju komunikacji.

Na początku 1920 r., po przejęciu Torunia przez władze polskie, trzy przedsiębiorstwa miejskie: Elektrownia, Gazownia i Tramwaje przeszły pod zarząd Głównego Urzędu Likwidacyjnego w Poznaniu, a następnie we władanie miasta. Toruń liczył wówczas 60 tys. mieszkańców, stacjonował tu też duży garnizon wojska. Mury forteczne okalające miasto i hamujące jego rozwój zostały rozebrane. Toruń posiadał wprawdzie od 1891 r. konną komunikację tramwajową, a od 1899 r. pasażerów woził tramwaj elektryczny, jednak, ze względu na zły stan przejętego przez nowe władze taboru tramwajowego i torowisk, zaszła konieczność zorganizowania nowych połączeń, szczególnie z umiejscowionym na lewym brzegu Wisły dworcem kolejowym.
[break]
W grudniu 1922 r. „Słowo Pomorskie” pisało: „Przestrzeń między śródmieściem a dworcem Głównym wymaga dość sprężyście zorganizowanej komunikacji, ze względu na bardzo ożywiony ruch do pociągów warszawskich, względnie gdańskich, nie mniej w kierunku Poznania. Należy naprawdę pomyśleć o uruchomieniu omnibusu automobilowego o obszernej pojemności”.
Problem ten został rozwiązany dwa lata później. Historia komunikacji autobusowej zaczęła się skromnie, bo od zakupu w 1924 r. dwóch autobusów marki Ford, z których każdy liczył 20 miejsc. Zakup ten pozwolił rozszerzyć działalność „Tramwajów Miejskich”. I tak 90 lat temu, 16 listopada 1924 r. wprowadzono ruch autobusowy na trasie Dworzec Toruń Miasto - dworzec Toruń Przedmieście (dziś Toruń Główny). W następnym roku zakupiono dwa kolejne autobusy marki Ford, które kursowały między Podgórzem a Jakubskim Przedmieściem. Te pierwsze autobusy ulegały częstym awariom, utrzymanie linii było deficytowe, i z tego powodu komunikację autobusową zawieszono w czerwcu 1926 r.
W latach 1926-1929 powstały połączenia autobusowe obsługiwane przez prywatnych przewoźników: braci Cierpiałkowskich, Wincentego Lewandowskiego, którym władze miasta wydały stosowne koncesje.

Lata wojny

Po 15 latach przerwy, w 1940 r., autobusy miejskie ponownie wyjechały na ulice Torunia, a spowodowane to było niemożnością odbudowania zniszczonej linii tramwajowej przebiegającej przez most drogowy do Dworca Głównego. W celu uruchomienia komunikacji okupant niemiecki zakupił 9 autobusów marki Graef&Stift i 11 przyczepek. Napędzane były początkowo benzyną, później przystosowano je na olej napędowy, a ostatecznie na gaz świetlny i drewno. Kursowały pomiędzy Rynkiem Staromiejskim, Dworcem Miasto, Dworcem Głównym a Podgórzem. Plac postojowy i garaże dla autobusów zlokalizowane były przy ul. Sienkiewicza 24/26, a naprawy przeprowadzano w budynku starej zajezdni „Tramwajów Konnych”.

Trudna odbudowa

Po sześciu latach okupacji, 1 lutego 1945 roku, Toruń został wyzwolony. Niemcy, nie stawiając większego oporu, pospiesznie opuścili miasto, zabierając część wozów autobusowych z przyczepkami. Pozostały tylko wozy zdekompletowane, a warsztaty zostały ograbione ze sprzętu i wszystkich narzędzi. Nie można było więc uruchomić komunikacji autobusowej w krótkim czasie. Po wielu trudach udało się wznowić komunikację 9 lutego 1946 r. Wówczas to połączono śródmieście z Dworcem Głównym przez most drogowo-kolejowy, a od 1 lutego 1946 r. uruchomiono linię nocną na tej samej trasie. Trzeci autobus połączył 4 listopada 1946 r. plac Rapackiego z Podgórzem. 1 maja 1949 r. uruchomiono linię autobusową na Wrzosy. Ówczesny tabor autobusowy to wozy pochodzenia zagranicznego, do których brakowało części zapasowych, ale dzięki ogromnemu wysiłkowi i zaangażowaniu załogi warsztatów autobusowych komunikacja mogła funkcjonować.

Szybki rozwój

W latach 50. wzrosła liczba wozów, jednak dalej zajezdnia i plac dla autobusów mieścił się przy ul. Sienkiewicza. W 1952 r. na ulicach Torunia pojawił się autobus produkcji węgierskiej Ikarus 30, a później sprowadzono z Katowic wozy typu Magirus i Mawag. Autobusy te miały krótką historię, gdyż były bardzo wyeksploatowane i brakowało do nich części zamiennych. W niedługim czasie, bo w 1955 r., na drogach miasta pojawiły się cztery autobusy Star wyprodukowane w Sanoku. Pod koniec 1958 r. dysponowano już 14 autobusami, które obsługiwały linie łączące Podgórz, Rudak, Czerniewice i Bielany.
Lata 1956-1960 to czas nowych inwestycji, remontów, napraw i zmian technicznych, jest to okres rozwoju komunikacji autobusowej. Przyczynił się do tego rozwój miasta, wzrost liczby mieszkańców, a zatem większe zapotrzebowanie na przewozy. W związku z rozwojem linii autobusowych, a w szczególności wydłużeniem linii nr 11 do „szpitala w budowie”, konieczna była budowa pętli autobusowej, na której autobusy mogłyby bezpiecznie zawrócić. Była to pierwsza pętla autobusowa z prawdziwego zdarzenia, służąca do dziś.
Z biegiem lat tabor autobusowy w szybkim tempie powiększał się, powstawały nowe linie, natomiast plac postojowy i warsztaty autobusowe nadal mieściły się w zajezdni tramwajowej przy ul. Sienkiewicza. Aby poprawić trudną sytuację, władze miasta wyraziły zgodę na zamknięcie części ulicy Bema i zorganizowanie tam odpowiedniego placu postojowego. Ponadto w formie dzierżawy przydzielono plac przy ul. Broniewskiego (okolice stadionu żużlowego), gdzie autobusy mogły garażować po zakończonej pracy. W 1973 r. została zaprojektowana zajezdnia autobusowa przy ówczesnej ul. Zjednoczenia 220, obecnie Legionów. Jej budowę zakończono w 1976 roku.
Oprócz tworzenia nowych linii, przeprowadzano także modernizację już istniejących poprzez zwiększenie liczby wozów obsługujących poszczególne linie układu komunikacyjnego oraz wydłużenie ich wraz z rozwojem osiedli mieszkaniowych i budową zakładów przemysłowych.
W 1994 r. zakupiono 10 autobusów ze specjalnymi windami przeznaczonymi do transportu pasażerów na wózkach inwalidzkich.

Autobusem w XXI wiek

W latach 2001-2013 sprowadzano pojazdy Jelcz 120 M3 z silnikami ekologicznymi produkcji polskiej, spełniające normy EURO 2 oraz autobusy marki Jelcz 120 MM/2 z silnikiem MAN, również spełniające normy EURO 2.
Dla usprawnienia informacji autobusy zostały wyposażone w duże czytelne tablice informacyjne o numerze linii i kierunku jazdy, jak i wewnętrzne tablice o trasie przejazdu, o obecnym i następnym przystanku.
W celu poprawy bezpieczeństwa w autobusach od 2004 r. instalowano system monitoringu, a rok później pojawiły się pierwsze zestawy wyświetlające spoty reklamowe oraz filmy o historii i zabytkach Torunia.
Obecnie MZK dysponuje 144 autobusami, w tym 39 marki Solaris, 39 MAN, pozostałe to Jelcze. Obsługują 38 linii, łącznie z tramwajami.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska